Oplossingsgericht werken

Presentatie over: "Oplossingsgericht werken"— Transcript van de presentatie:

1 Oplossingsgericht werken
ACT too Oplossingsgericht werken Welkom! Drs. Agnes Schilder Baas zoekt jou

2 Even voorstellen Psycholoog, coach, trainer, docent ACT too
Even voorstellen Psycholoog, coach, trainer, docent ACT too OGW, breinleren, positieve psychologie OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

3 dat doen wat volgens jou nodig is?
ACT too Hoe motiveer je cliënten zo dat ze dat doen wat volgens jou nodig is? NIET…. OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

4 Je kunt iemand anders niet motiveren, mensen kunnen alleen zichzelf motiveren…. Mee eens?
OGW - NW Fryslan

5 Deze twee dagen: Oplossingsgericht werken:
wat is dat? hoe pas je dat toe in gesprekken? wanneer / met welk doel? Motiverende gespreksvoering / Motivational interviewing Wat is het verschil en wanneer kies je voor OGW wanneer voor MI? OGW - NW Fryslan

6 ACT too Programma dag 1 Welkom, intro op het programma, voorstelrondje (waarderende benadering / positieve psychologie) Oefening: oplossingsgericht luisteren Theorie: ontstaan van OGW en belangrijke uitgangspunten Oefening: start van het gesprek, de nuttigheidsvraag Theorie: doelen stellen, veranderwens vaststellen Oefening: de schaalvraag Theorie: platform bepalen OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

7 Oefening 1 Veranderen? Behoud het goede... ACT too 6-12-2012
Waarover zijn jullie tevreden? Wat willen jullie zeker behouden? OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

8 Kennismaking, opdracht 1
Oplossingsgericht luisteren, 2/3-tallen Vragen ter inspiratie: Wat gaat er goed? Waarover ben je tevreden? Wat heb je voor nuttigs geleerd? Wat breng je voor bruikbare zaken mee uit je vorige team / werk / opleiding? Wat wil je behouden? Stel, het is een jaar later en je kijkt tevreden terug op het jaar. Waarover ben je dan tevreden? OGW - NW Fryslan

9 Kennismaking, opdracht 2
Kies een kaart die voor jou past bij wat jullie net besproken hebben in jullie groep. Stel jezelf kort voor en vertel iets over waar jouw kaart voor staat. OGW - NW Fryslan

10 Ontstaan OGW Diagnose- consultatie participatie,
receptmodel cliënt centraal OGW - NW Fryslan

11 Tips: Eerst aansluiten, dan doorvragen Yes-set bij jezelf
Focus op je cliënt (geen self-disclosure) Geen voorbereiding op de inhoud Leiden van achteren, vertraag in het begin Stel vragen op het spoor van de ander OGW - NW Fryslan

12 Steve de Shazer en Insoo Kim Berg
ACT too Grondleggers OGW Steve de Shazer en Insoo Kim Berg Louis Caufmann, Peter Szabó, Coert Visser, Gwenda Schlundt Bodien (NOAM.nu) OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

13 Basisregels versie 1.0 If it’s not broken, don’t fix it.
If it does not work, stop and do something different. If it works, do more of it. In het Nederlands: Als iets niet kapot is, herstel het niet. Als iets niet werkt, stop en doe iets anders. Als iets werkt, doe er méér van. OGW - NW Fryslan

14 Basisregels versie 7.3 If it’s not broken, don’t fix it.
ACT too Basisregels versie 7.3 If it’s not broken, don’t fix it. If it does not work, stop and do something different. If it works, do more of it. Als iets (nog) goed (genoeg) werkt, herstel het dan niet. Als iets goed (genoeg) werkt, doe er gewoon mee verder en/of doe er méér van. Als iets niet (langer) (goed genoeg) werkt, stop er dan mee, leer ervan en doe iets anders. Als iets goed (genoeg) werkt, leer het van iemand anders en/of bied het een ander aan. OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

15 Stop it! http://www.youtube.com/watch?v=Ow0lr63y4Mw 16-05-2013
OGW - NW Fryslan

16 We gaan er vanuit dat cliënten:
ACT too We gaan er vanuit dat cliënten: Onder zeer moeilijke omstandigheden hun uiterste best doen Zich hechten aan de ideeën die ze krijgen Zich moreel juist, welgemanierd, beleefd en eerlijk willen gedragen en hun leven willen verbeteren Goed willen kunnen opschieten met anderen Geaccepteerd willen worden en deel willen uitmaken van een groep Hun leven en dan van hun naasten willen verbeteren Willen zorgen voor mensen die belangrijk voor hen zijn en door hen verzorgd willen worden Een waardevolle erfenis willen achterlaten en een positieve bijdrage aan de wereld willen geven Door anderen gerespecteerd willen worden en anderen willen respecteren. Bijzonder positief mensbeeld. Humanistische manier. Cliënt is expert. Coach is vol vertrouwen dat het gaat lukken. OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

17 Nuttigheidsvraag Wat zou nuttig zijn om nu te bespreken?
Wat zou dit gesprek nuttig voor je maken? Afsluiting: We hebben nog 5 minuten zie ik, wat zou zinvol kunnen zijn om nog te bespreken? OGW - NW Fryslan

18 Oefening 2 Nuttigheidsvraag
A: Beschrijf in een paar minuten een probleem/een situatie die jij nu lastig vindt. B: Stel onderstaande vragen letterlijk aan persoon A. In welke zin is dit een probleem voor je? Waar heb jij last van? Hoe heb je daar last van? Hoe belemmert het jou? Waar kan ik je nu in dit gesprek mee helpen? Wat zouden we nu moeten bespreken wil dit een nuttig gesprek voor jou zijn? Persoon B: Geef nu een probleemdefinitie zoals jij denkt dat ie klopt. Persoon A: Geef aan of deze definitie klopt voor jou. OGW - NW Fryslan

19 Filmfragment / wondervraag
Masterclass Insoo Kim Berg, interview deel 1 en deel 2 OGW - NW Fryslan

20 Essentie: doen wat werkt!
We leren vooral van wat goed gaat, niet van wat fout gaat of niet werkt. OGW - NW Fryslan

21 OGW - NW Fryslan

22 Complimenten geven direct compliment indirect compliment
ACT too Complimenten geven direct compliment indirect compliment circulair zelf-compliment De oefening bestaat uit het genereren van complimenten aan elkaar: direct, indirect en circulair. Oefen dat zelf goed zodat je de verschillen helder hebt en voorbeelden hebt. OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

23 1. Direct compliment Jij zegt wat je goed vindt aan de ander, de
ander ontvangt en is daarin passief. OGW - NW Fryslan

24 2. Indirect compliment Eerst geef je een positieve waardering, gevolgd door een vraag, zodat de ander zichzelf complimenteert. OGW - NW Fryslan

25 3. Circulair zelf-compliment
Je geeft eerst een positieve waardering, stelt dan een vraag wat een andere persoon positief zal waarderen in hem/haar. Het compliment gaat via een andere persoon, als een cirkel. OGW - NW Fryslan

26 Complimenten over… Kennis wat weet/begrijpt iemand al
ACT too Complimenten over… Kennis wat weet/begrijpt iemand al Ervaring wat is bruikbaar uit het verleden Vaardigheid wat kan iemand Attitude basis houding, overtuiging Motivatie wat wil iemand, enthousiasme, gedrevenheid Persoon kenmerk, kwaliteit, stijl Resultaat wat er bereikt is OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

27 Oplossingsgericht luisteren
Complimenten geven Gericht op wat wel goed gaat, wat wel kan Zelfvertrouwen vergroten Relatie opbouwen OGW - NW Fryslan

28 Problem talk “Problem talk creates problems, solution talk creates solutions”. Verandertaal uitlokken (motivational interviewing) OGW - NW Fryslan

29 Verandertaal de wens (ik wil veranderen)
de vaardigheid om het doel te bereiken (ik kan veranderen) de redenen om te veranderen (als ik verander dan …) de noodzaak om te veranderen (ik moet veranderen) de toezegging doen, vastbeslotenheid (ik ga veranderen) het zetten van stappen (ik heb iets veranderd)

30 Verandertaal herkennen, versterken en ontlokken
Reden: Ik wel wel, maar .... Wat is de belangrijkste reden om X wel te doen? Stappen: Ik weet niet hoe Wat zou een eerste stap zijn? Mogelijkheid: Maar ik heb geen..... Hoe zou jij het aan kunnen pakken zodat...? Wens: Ik zou wel willen vanwege de ..... En als dat lukt, wat zou er dan gebeuren? Commitment: Zal ik het wel doen? Wat denk je dat er gebeurt als je er aan begint? OGW - NW Fryslan

31 Verandertaal uitlokken
Rechtstreeks vragen stellen die verandertaal oproepen, ook wel: evocatieve vragen stellen (Miller en Rollnick, 2008). Bijvoorbeeld: Nadelen van de status quo: “Wat vindt u vervelend aan de huidige situatie?” Voordelen van verandering: Hoe zou u het graag anders willen zien?” Optimisme over verandering: “Welke persoonlijke krachten hebt u die u helpen om te slagen en uw doelen te bereiken?” Bedoeling om te veranderen: “Wat vindt u nu van uw drugsgebruik?” OGW - NW Fryslan

32 Verandertaal uitlokken
Oefening 3. A brengt dilemma in waar hij/zij nu echt mee zit. B lokt verandertaal uit. (7 minuten) Wissel van rol. OGW - NW Fryslan

33 Ambivalentie vergroten (MI)
Niet veranderen: Voordelen: Nadelen: * Wel veranderen OGW - NW Fryslan

34 Vragen, vragen, vragen…. OGW - NW Fryslan

35 ACT too OGW uitgangspunten: Als het werkt, laat het dan zo (if it’s not broken, don’t fix it) Als iets ooit effect had, doe het dan vaker Als iets niet werkt, doe iets anders Geen enkel probleem doet zich de hele tijd voor Verandering is constant en onvermijdelijk De toekomst is onderhandelbaar en wordt geschapen Kleine veranderingen kunnen grote gevolgen hebben Stel cliënten vragen, maar vertel ze niet wat ze moeten doen. Problemen en oplossingen zijn niet altijd direct aan elkaar gerelateerd OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

36 Van probleemdenken naar oplossingsgericht denken
ACT too Van probleemdenken naar oplossingsgericht denken Wanneer is er al eens een hoger punt op de schaal bereikt? De huidige situatie Hoe is dat bruikbaar? De gewenste toestand Begin probleem Wat wil je in plaats van het probleem? Wat is het volgende stapje? De gevreesde toekomst Begin gewenste situatie Wat is er al bereikt en hoe? Coert Visser, gebaseerd op het Albert model van Mark McKergow OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou

37 Drie soorten reacties Type relatie Kenmerken Interventies coaching
Bezoekerstypisch De ander ziet geen nut van het gesprek Aard en aanleiding verhelderen Zoeken naar het nut voor de ander Rollen verhelderen Klaagtypisch De ander ziet wel nut, maar gedraagt zich hulpeloos en klaagt Begrip en acceptatie van het perspectief en de perceptie van de ander Verder verhelderen nut voor de ander en de rollen Begin met de eerste stappen van oplossingsgericht coachen Klanttypisch De ander ziet het nut, staat open voor hulp en is bereid tot actie Volg de stappen van oplossingsgericht coachen Bron: OGW - NW Fryslan

38 Vier oplossingsgerichte invalshoeken:
ACT too Oplossingsgericht werken Team TP Hanzehogeschool Vier oplossingsgerichte invalshoeken: Leg dit model goed uit en geef voorbeelden van situaties. Lees meer OGW - NW Fryslan Baas zoekt jou Jinke van der Laan en Agnes Schilder 38

39 De schaalvraag OGW - NW Fryslan

40 Tot besluit 3 vragen: Wat heb je geleerd/is nieuw voor jou?
Wat laat je voortaan na? Wat ga je toepassen, welke concrete stap? OGW - NW Fryslan