Financiële ouderenmishandeling

Presentatie over: "Financiële ouderenmishandeling"— Transcript van de presentatie:

1 Financiële ouderenmishandeling
Mirjam van Dongen Moetd Ron Willemse Politie Rineke van Hunen SHG Dinsdag 2 december 2014 Ede

2 Programma Korte intro Kennismaken Kader financiële ouderenmishandeling
Meldcode huiselijk geweld en rol Steunpunt Huiselijk geweld Politieroute mbt financiële ouderenmishandeling

3 Pilot Financiële ouderen
Actieplan: Ouderen in veilige handen 7 gemeenten, waaronder Ede e.o. Zorg en welzijn samen met politie, notarissen, banken, bewindvoering, mentorschap enzovoorts

4 Ervaring ouderenmishandeling/ financiële uitbuiting;
Kennismaking Naam; Functie: Ervaring ouderenmishandeling/ financiële uitbuiting;

5 Kader financiële ouderenmishandeling
Inhoud; Wat is ouderenmishandeling Verschijningsvormen; Financiële uitbuiting en financieel misbruik Vormen, kenmerken, risicofactoren Plegers en motieven Gradaties Signalen deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

6 Huiselijk geweld Kindermishandeling Partnergeweld Oudermishandeling Ouderenmishandeling Eer gerelateerd geweld

7 Film

8 Wat is ouderenmishandeling?
…..al het handelen… …of … het nalaten van handelen… …van al diegenen die in terugkerende persoonlijke en/of professionele relatie met die oudere (65 jaar en ouder) staan… …waardoor de oudere lichamelijke, psychische en/of materiële schade lijdt… …waarbij er van de kant van de oudere sprake is van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid. deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

9 Financiële uitbuiting Vormen gaan vaak samen
Verschijningsvormen Hoofdvormen Fysiek geweld Seksueel geweld Psychisch geweld Verwaarlozing Financiële uitbuiting Vormen gaan vaak samen Geweld is een uiting van macht/controle. Wanneer de macht/controle afneemt ontstaan er vaak andere vormen van geweld. Belaging (‘stalking’)‏ : vanuit politie en vrouwenopvang/mannenopvang zijn er voor het slachtoffer aware-system kastjes. deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

10 Ouderenmishandeling De koude cijfers
1 op de 20 ouderen is slachtoffer – ouderen per jaar 1700 meldingen bij steunpunten landelijk 70% vrouw – 30% man Pleger; 92% bekenden van het slachtoffer 1/3 mantelzorgers demente ouderen Verwachte toename door vergrijzing deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

11 Financiële uitbuiting ouderen
Het ongepast gebruik maken van de bezittingen van een oudere. O.a.; Pinpasfraude Gedwongen testamentswijziging/ hypotheekopname; Ontvreemding en diefstal van goederen deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

12 Financiële uitbuiting
slachtoffers statistisch 425 meldingen steunpunten landelijk Familielid als dader 85% deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

13 Vormen financiële uitbuiting
Wegnemen geld, sieraden, goederen Verkoop van eigendommen Misbruik van machtigingen Koop op naam van slachtoffer Gedwongen testamentwijziging of wilsbeschikking Financieel kort houden Misbruik van rekeningen Noodzakelijke hulpmiddelen onthouden tgv eigen bijdrage deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

14 Kenmerken slachtoffers financiële uitbuiting
80% = vrouw Alleenwonend 80+ Onwetendheid Afhankelijkheid Fysieke, sociale en mentale beperkingen Financiële, sociale omstandigheden deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

15 Risicofactoren Financiële(Ouderen)mishandeling
Toegenomen afhankelijkheid Sociaal isolement Ziekte Overbelasting (mantel)zorger Rolverandering Loyaliteitsgevoelens voor de pleger/dader Een geschiedenis van geweld Persoonlijke problemen van de pleger/dader Relationele voorgeschiedenis deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

16 Plegers financiële uitbuiting
Gezinsleden Familieleden Buren en kennissen Beroepskrachten en vrijwilligers Plotseling nieuwe “vrienden”. deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

17 Motieven plegers financiële uitbuiting
Financiële nood Hebzucht Vermeend recht op aanspraak deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

18 Gradaties machtsmisbruik financiële uitbuiting
Welwillende invloed Dwang tot afstaan van geld en goederen Frauduleuze handelingen Diefstal en ontvreemding van geld en goederen en de verkoop hiervan. deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

19 Financiële uitbuiting Er niet over willen/kunnen praten
Het niet weten; Cognitieve beperking Stiekem Onkunde, gebrek aan kennis slachtoffer Het niet willen; Vergoelijken/loyaliteit Schaamte Angst voor represailles Angst voor gevolgen (bv dreiging verzorgingshuis) Gedwee/murw/verandert toch niets deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

20 Onderrapportage financiële (ouderen) mishandeling door professionals
Angst represailles pleger. Onbekendheid met aanpak (zorg vs financiën). Angst gevolgen professional (bv. beroepsgeheim) Onveiligheid op werk. Moeite om het bespreekbaar te maken. Onvoldoende bekendheid met onderwerp, ongeloof. deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

21 Ouderenmishandeling (financiële uitbuiting) MELDCODE
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling OOK voor ouderen Handreiking veilige zorgrelatie (Antoinette Bolscher) deskundigheidsbevordering huiselijk geweld / kindermishandeling / ouderenmishandeling

22 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Stap 1 In kaart brengen van signalen Stap 2 Collegiale toetsing Stap 3 Gesprek Stap 4 Wegen van het geweld Stap 5 Beslissen Hulp Melden november ’18 presentatie ouderenmishandeling

23 Meldrecht en meldplicht
Beroepskrachten hebben recht om te melden Organisaties zijn verplicht om de meldcode te volgen Het melden van misbruik door beroepskracht is verplicht Vrijwilligers zijn NIET verplicht om de Meldcode te volgen. Zij kunnen bij vermoedens dit bespreken met de vrijwilligers begeleider of vertrouwenspersoon. november ’18 presentatie ouderenmishandeling

24 Veilig Thuis (SHG en AMK)
24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar Consulatie en advies Ook meldpunt en doet onderzoek Brengt situatie in kaart en kan hulp organiseren Voert huisverbod uit november ’18 presentatie SEH

25 Steunpunt Huiselijk Geweld
Casus 87 jarige mevrouw: Aangifte van financiële uitbuiting door schoonzoon en dochter, melder is andere dochter, wilsbekwaam, verblijf in verpleeghuis Aanmelden SO VHH Contact melder, advies geven en afstemmen

26 Politie(protocol)