Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht

Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid
Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht KU Leuven – campus Brussel Academiejaar

Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid: civiele maatschap
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid: civiele maatschap commerciële maatschap tijdelijke handelsvennootschap (vroeger: tijdelijke handelsvereniging) stille handelsvennootschap (vroeger: handelsvereniging bij wijze van deelneming)

Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Vennootschappen met onvolkomen rechtspersoonlijkheid: vennootschap onder firma (V.O.F.) coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA) (commanditaire vennootschap (Comm.V en Comm. VA))

Vennootschappen zonder en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid
Doelstellingen opleidingsonderdeel: focus op het vennootschapscontract (Boek I, titel I, Boek II en III W.Venn.) focus op die aspecten van het verbintenissen/contractenrecht die belangrijk(er) zijn voor het vennootschapsrecht

Documentatiebundel ter verduidelijking van de slides
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Examen: Gebaseerd op de slides Documentatiebundel ter verduidelijking van de slides

Kenmerken van een vennootschap: samenwerkingsverband tussen personen
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Kenmerken van een vennootschap: samenwerkingsverband tussen personen inbreng winstverdeling: brede definitie: “rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel”

Art 1 W.Venn.: Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. In de gevallen bepaald in dit wetboek, kan zij worden opgericht door een rechtshandeling uitgaande van één persoon die goederen bestemt tot één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten. In de gevallen bepaald in dit wetboek kan de vennootschapsakte bepalen dat de vennootschap niet is opgericht met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. Voorheen art B.W.: “Een vennootschap kan worden opgericht door twee of meer personen die overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met het oogmerk de winst die daaruit kan ontstaan onder elkaar te verdelen, of, in de gevallen bepaald bij de wet, door de wilsuiting van een enkele persoon die goederen verbindt aan het uitoefenen van een bepaalde bedrijvigheid.” (zoals gewijzigd door W )

(Niet-fiscale) redenen voor het sluiten van een vennootschapscontract:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid (Niet-fiscale) redenen voor het sluiten van een vennootschapscontract: samenwerken op voet van gelijkheid - affectio societatis arbeid en kapitaal: arbeid zoekt kapitaal - kapitaal zoekt arbeid aansprakelijkheidsbeperking (art. 7-8 Hyp.W.)

Rechtspersoon: de groep wordt als groep een rechtssubject
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Drie technieken: Rechtspersoon: de groep wordt als groep een rechtssubject eigen vermogen eigen identiteit (naam, nationaliteit, zetel) rechts- en handelingsbekwaam (tenzij wettelijke of noodzakelijke uitzonderingen) [noodzaak van vertegenwoordiging]

afgescheiden vermogen (art. 7-8 Hyp.W. speelt ook voor vennootschap)
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid afgescheiden vermogen (art. 7-8 Hyp.W. speelt ook voor vennootschap) meestal inbreng in eigendom, in genot kan ook arbeid: inbreng door concurrentieverbod voor werkende vennoten beperkte aansprakelijkheid: via vennootschap kan aansprakelijkheid vennoten beperkt worden (tot hun inbreng) - noodzaak aan kapitaalsvorming en kapitaalsbescherming

Niet alle vennootschapstypes gebruiken alle technieken (volledig) - gradatie: vennootschappen zonder RP = “zuiver contractuele vennootschapstypes”: geen RP vennootschappen met onvolkomen RP = gemengde vennootschapstypes: RP en afgescheiden vermogen

vennootschappen met volkomen RP = institutionele vennootschapstypes: RP, afgescheiden vermogen en beperkte aansprakelijkheid

Vennootschappen met burgerlijke / handelsaard
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Vennootschappen met burgerlijke / handelsaard Onderscheidend criterium: doel (zie art. 3 § 2 W.Venn.) - in principe statutair doel, eventueel werkelijk doel: Cass. 4 oktober 2001: “Dat als het uitgedrukte doel schijnbaar een burgerlijke activiteit is, maar uit de wil van de oprichters blijkt dat het werkelijke doel van de vennootschap een handelsdoel is en de oprichters slechts door veinzing en om een wet van openbare orde te omzeilen, een burgerlijk doel in de statuten hebben ingeschreven, aan de gemaakte keuze voor de burgerlijke aard geen gevolg moet worden gegeven en de vennootschap de hoedanigheid krijgt van koopman;”

Relevantie van het onderscheid:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Relevantie van het onderscheid: op burgerlijke vennootschap is het burgerlijk recht van toepassing (vroegere art B.W., aangevuld met gemeen burgerlijk recht) op handelsvennootschap is het handelsrecht van toepassing (vennootschapsrechtelijk maar ook Faill.W., bewijsrecht, …)

Burgerlijke vennootschap: Statutair doel: geen daden van koophandel
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Burgerlijke vennootschap: Statutair doel: geen daden van koophandel Winstoogmerk: ja Rechtspersoonlijkheid: neen, 1 uitz. Vrijheid: ja, contract bepaalt verhoudingen Toepasselijk recht: burgerlijk recht

Handelsvennootschap:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Handelsvennootschap: Statutair doel: daden van koophandel Winstoogmerk: ja Rechtspersoonlijkheid: ja (wel 3 uitz.) Vrijheid: neen, typedwang Toepasselijk recht: handelsrecht (aangevuld door burgerlijk recht, zie art. 3 § 1 W.+Venn.: De vennootschappen worden beheerst door de overeenkomsten van partijen, door het burgerlijk recht en, indien ze een handelsaard hebben, door de bijzondere wetten op de koophandel.)

Belangrijke nuancering:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Belangrijke nuancering: Art. 3 § 4 W.Venn.: Burgerlijke vennootschappen met handelsvorm zijn vennootschappen waarvan het doel burgerlijk is, en die, zonder hun burgerlijke aard te verliezen, de rechtsvorm van een handelsvennootschap aannemen met het oog op het verkrijgen van rechtspersoonlijkheid. Zij hebben niet de hoedanigheid van koopman. gevolg: wél RP, géén handelaar dus geen toepassing handelsrecht (uitz.: W.Venn. en boekhoudwetgeving) Alleen keuze voor handelsvennootschap mét RP o.g.v. art. 3 § 4 W.Venn.

Vorm van de vennootschap:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Vorm van de vennootschap: Voor handelsvennootschappen: typedwang: gesloten systeem Overzicht van de vennootschapsvormen: Burgerlijke vennootschappen: Burgerlijke maatschap: Burgerlijke vennootschap van gemeen recht Overeenkomst Vormvrije oprichting Geen RP (geen afgescheiden vermogen maar onverdeeldheid) Maten onbeperkt aansprakelijk (deelbaar: verschil met comm. maatschap) Intuitu personae Landbouwvennootschap: Wél RP, geen succes Art. 3 § 4 W. Venn.

Handelsvennootschappen: Tijdelijke handelsvennootschap: art. 47 W.Venn.: De tijdelijke handelsvennootschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, die zonder een gemeenschappelijke naam te voeren, één of meer bepaalde handelsverrichtingen tot doel heeft. Zuiver contractueel Vormvrije oprichting Tijdelijk: “één of meer bepaalde handelsverrichtingen” – als niet: herkwalificatie mogelijk Geen RP (geen afgescheiden vermogen) Vennoten onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk Intuitu personae Stille handelsvennootschap: art. 48 W.Venn.: De stille handelsvennootschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid waarbij één of meer personen een belang nemen in de verrichtingen van één of meer anderen die in eigen naam optreden. Niet openbaar: 2 soorten vennoten (vgl. met Comm.V.) Stille vennoten kunnen hun aanspr. beperken tot hun inbreng (art. 54 W.Venn.) (vgl. met maatschap)

Commerciële maatschap: cf. burgerlijke maatschap VOF: Gemengd contractueel, dwz intern contract, extern RP RP (afgescheiden vermogen) Geschrift vereist voor oprichting + bekendmaking 2 of meer personen die openlijk en duurzaam handelen en naar buiten treden onder een gemeenschappelijke naam Vennoten zijn handelaar Vennoten onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk – vermogen VOF is wel preferentieel executieobject Intuitu personae Comm. V.: Gemengd contractueel Idem als VOF maar aansprakelijkheid stille vennoten beperkt tot hun inbreng Openbaar (contra: stille handelsvennootschap) Stille vennoten moeten stil blijven: inbreng in arbeid verboden, inbreng moet volledig volstort worden (art. 207 W.Venn.)

Institutioneel Intuitu pecuniae – open RP Authentieke akte vereist voor oprichting + bekendmaking Orgaanplicht Aansprakelijkheid aandeelhouders beperkt tot hun inbreng Comm.V.A.: Leunt sterk aan bij NV (art. 657 W.Venn.: De bepalingen betreffende de naamloze vennootschappen zijn mede van toepassing op de commanditaire vennootschappen op aandelen, behoudens de in dit boek voorkomende wijzigingen of deze die volgen uit boek XII.) BVBA: Gesloten Overdraagbaarheid aandelen beperkt mogelijk Authentieke akte vereist voor oprichting Orgaanplicht (versterking continuïteit mogelijk)

EBV: eenhoofdige BVBA: regels idem als BVBA tenzij niet verzoenbaar met eenhoofdigheid (wel beperking voor oprichting: in beginsel bedoeld voor fysieke personen, en als één fysieke persoon meer dan één EBV: verlies van aansprakelijkheidsbeperking) CVBA: “politieke” oorsprong - restanten: Veranderlijk aantal vennoten (en kapitaal) Minimum 3 vennoten CVBA grotendeels gelijklopend met BVBA en NV (misbruiken) CVOA staat vrij dicht bij VOF

Klassieke indelingen van vennootschappen:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Klassieke indelingen van vennootschappen: Met of zonder RP (met: gradaties) Met: VOF, Comm.V., Comm. V.A., BVBA , NV, CVBA, CVOA Zonder: Burgerlijke en handelsmaatschap, tijdelijke en stille handelsvennootschap Met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid van de vennoten Beperkt: NV, BVBA, CVBA Onbeperkt: VOF, CVOA, tijdelijke handelsvennootschap Tussenin: Comm.V. en stille handelsvennootschap Personen- en kapitaalvennootschappen (summa divisio) Personenvennootschap: intuitu personae, gesloten karakter Kapitaalvennootschap: intuitu pecuniae, open karakter

Personenvennootschap staat of valt met ieder der vennoten:
Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid en met onvolkomen rechtspersoonlijkheid Personenvennootschap staat of valt met ieder der vennoten: Staat: Elke vennoot moet geldig toestemmen Elke vennoot moet bekwaam zijn Elke vennoot moet een geldige inbreng doen Als niet: nietigheid voor personenvennootschap (voor kapitaalvennootschap komt geldigheid vennootschap niet in het gedrang, hoogstens geldigheid inbreng) Valt: Van rechtswege ontbinding bij overlijden, onvermogen, faillissement, onbekwaamheid van een vennoot (behoudens andersluidend beding)

Kapitaalvennootschap: inbreng primeert, niet de inbrenger Overdraagbaarheid aandelen: toont open of gesloten karakter – eigenlijk maar één echte open vennootschapsvorm: NV – andere vormen gemengd (CV en BVBA: beperkte overdraagbaarheid) of gesloten

VENNOOTSCHAPPEN ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID

Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid
Kenmerken van de maatschap, tijdelijke handelsvennootschap en stille handelsvennootschap 1. Verschilpunten 2. Gemeenschappelijke kenmerken

1. Verschilpunten Civiele maatschap = burgerlijke vennootschap Commerciële maatschap, tijdelijke handelsvennootschap, stille handelsvennootschap = handelsvennootschap = toepassing van het handelsrecht

Tijdelijke handelsvennootschap: is essentieel tijdelijk Stille handelsvennootschap: is essentieel occult, kan tijdelijk zijn Maatschap: kan tijdelijk, kan occult zijn

Tijdelijke handelsvennootschap: vennoten hoofdelijk gehouden Commerciële maatschap: vennoten hoofdelijk gehouden Stille handelsvennootschap: geen hoofdelijkheid tussen stille en werkende vennoten mogelijk, eventueel wel hoofdelijkheid tussen werkende vennoten Civiele maatschap: geen hoofdelijkheid (behoudens uitdrukkelijk beding)

De civiele maatschap en de commerciële maatschap grote contractsvrijheid – regeling in W.Venn. bijna volledig suppletief in maatschap is openbaarheid niet noodzakelijk: vennoten kunnen intern afspreken om te werken zoals in een stille vennootschap (vb. op vlak van vertegenwoordiging) maar geen mogelijkheid om aansprakelijkheid van de “stille vennoten” te beperken

in maatschap tijdelijk karakter mogelijk (contractsvrijheid) maar civiele maatschap blijft civiele maatschap: aansprakelijkheid vennoten dus niet hoofdelijk (tenzij), in commerciële maatschap wel

Stille handelsvennootschap zie art. 48 en 54 W.Venn. is verborgen voor derden: werkende vennoten treden op “in eigen naam” werkende vennoten handelen dus niet in naam van de vennootschap en evenmin in naam van de stille vennoten stille vennoten treden niet op jegens derden: noch samen met de werkende vennoten noch als lastgever

als stille vennoten niet stil blijven: vennoten die samen optreden zullen hoofdelijk aansprakelijk zijn als firmanaam: vaststelling van het bestaan van een handelsmaatschap

loutere deelneming van stille vennoten = er wordt tussen stille en werkende vennoten hoofdzakelijk een afrekening van winst en verlies gemaakt, er is doorgaans geen onverdeeldheid waarmee gehandeld wordt – prototype: elke werkende vennoot werkt in eigen naam met eigen middelen of goederen in genot, nadien worden winst of verlies onder alle vennoten verdeeld de stille vennoten kunnen hun aansprakelijkheid beperken tot hun inbreng

Tijdelijke handelsvennootschap succesvolle vennootschapsvorm: bouwsector – zowel uitvoering van projecten als ontwikkeling – ook elders nuttig, telkens concentratie van technische, administratieve of commerciële middelen van ondernemingen vereist of voordelig is, vb. filmproducers, vb. impresario en theaterdirecteur voor reeks voorstellingen van een ster

rechtsleer hanteert vaak onderscheid tussen geïntegreerde/volmaakte en niet- geïntegreerde/onvolmaakte tijdelijke handelsvennootschap geïntegreerd: middelen van de vennoten worden geïntegreerd in één organisatorische eenheid en de activiteit wordt gezamenlijk verricht niet-geïntegreerd: de activiteit wordt opgesplitst in stukjes en elke vennoot doet “zijn” stukje met zijn eigen middelen

rechtspraak past het onderscheid zelden toe praktijk vaak genuanceerder (tussenvormen) soms toch belangrijk: vb. indien geïntegreerd sneller gehoudenheid, stilzwijgend mandaat, schijnmandaat vb. bij aansprakelijkheid bij fouten en schade aan derden

kenmerken (zie art. 47 en 53 W.Venn.): geen firmanaam bepaalde handelsverrichtingen als doel = tijdelijk karakter – betekent niet korte duur of bepaalde duur, wél beperkt aantal welomschreven handelsverrichtingen (m.a.w. geen regelmatige uitbating van een onderneming) (passieve) hoofdelijkheid t.o.v. derden, intern andere verdeling mogelijk (zie contract)

(passieve) hoofdelijkheid tussen de deelgenoten die met de derde gehandeld hebben d.w.z. die deelgenoten die rechtstreeks in persoon zijn opgetreden of die bij de rechtshandeling vertegenwoordigd waren – derde moet dus aantonen dat de deelgenoten die hij (hoofdelijk) aanspreekt met hem contracteerden (desgevallend via een lasthebber)

Gemeenschappelijke kenmerken van de vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid: zuiver contractueel, geen rechtspersoonlijkheid dus geen juridische entiteit los van de leden, geen afzonderlijke drager van rechten en plichten geen vormvoorschriften, zuiver consensueel, zeer soepel, vennootschap = vennootschapscontract = vrij + bepaalt verhoudingen intern en extern

Geen rechtspersoonlijkheid: zuiver contractueel geen firmanaam geen maatschappelijke zetel geen procesbekwaamheid geen afgescheiden vermogen

Zuiver contractueel: verhoudingen zijn steeds contractueel: oprichting is een rechtshandeling met een zuiver contractueel karakter (vs. statuten) rechtsverhoudingen die ontstaan na de oprichting zijn eveneens contractueel van aard intern: de vennoten zijn elkaars medecontractanten, veel meer dan leden van eenzelfde vennootschap extern: derden handelen met een vennoot die optreedt als lasthebber van de andere vennoten en niet als lasthebber van de vennootschap (in stille handelsvennootschap: werkende vennoot handelt in eigen naam en/of in naam van de andere werkende vennoten) contractsvrijheid is de regel, W.Venn. is suppletief

aard van het vennootschapscontract: consensueel synallagmatisch ten bezwarende titel vergeldend intuitu personae affectio societatis

Consensueel: Consensus volstaat voor totstandkoming van het vennootschapscontract, geen vormvereisten (geen geschrift vereist) (zie art. 20 W.Venn.) Géén zakelijk contract: met voorwaarde van inbreng (art. 1 W.Venn.) geeft men geen zakelijk karakter aan het contract, de inbreng is toezegging, een verbintenis om iets te doen die afdwingbaar is

Synallagmatisch (wederkerig): partijen nemen wederzijdse verbintenissen op die onderling samenhangend of afhankelijk zijn – elke partij is tegelijk schuldeiser en schuldenaar Gevolgen: regels inzake enac van toepassing regeling van art B.W. (gerechtelijke ontbinding) van toepassing

risicoleer is van toepassing d.w.z. als een vennoot t.g.v. overmacht zijn verbintenis niet kan uitvoeren, zijn de andere vennoten bevrijd van hun tegenprestatie (res perit debitori) bij verbintenis tot afgifte van een bepaalde zaak (vb. inbreng) gaat risico over vanaf consensus (ook al is de zaak nog niet geleverd) – Gevolg: als zaak vóór levering tenietgaat door overmacht zal schuldenaar niet meer moeten presteren (tenzij in gebreke gesteld) (res perit domino)

voor civiele maatschap geldt art B.W.: als onderhandse akte evenveel ex. als partijen met een tegenstrijdig belang

Ten bezwarende titel: elke partij heeft een economisch voordeel – inbreng in de hoop te delen in de winst – betekent niet dat elke partij een gelijk economisch voordeel moet krijgen

Vergeldend: de prestatie van elke contractant is gekend bij de sluiting van het contract en partijen beschouwen die prestaties als gelijkwaardig – vennootschap is dus géén kanscontract: resultaat van de uitvoering van de overeenkomst is onzeker (winst of verlies) maar niet de prestaties van de contractanten

Intuitu personae: de persoon van de medecontractanten is doorslaggevend voor de totstandkoming van de overeenkomst Gevolgen: geen overdraagbaarheid van de aandelen (art. 38 W.Venn.) vennootschap gaat van rechtswege teniet door overlijden/terugtrekking van één vennoot (art. 39 W.Venn.)

onbeperkte aansprakelijkheid jegens derden voor “statuten”-wijziging is unanimiteit vereist tenzij uitdrukkelijke meerderheidsclausule Vraag hoever intuitu personae karakter (en de gevolgen daarvan) kan worden wegbedongen – antwoord onzeker, wel tendens om die vraag positief te benaderen

Affectio societatis: art. 19 W.Venn.: gemeenschappelijk belang = gelijkgericht belang onderscheidt vennootschapscontract van andere contracten waar partijen doorgaans tegengestelde belangen hebben

Gevolg: verbod van een leeuwenbeding - verboden zijn toekenning van alle winst aan één vennoot en vrijstelling van één vennoot van zijn bijdrage in het verlies – het resultaat komt immers aan alle vennoten toe

Geen firmanaam want geen RP vloeit bij stille handelsvennootschap ook uit aard voort bij tijdelijke handelsvennootschap: bestaan van vennootschap mag bekend gemaakt worden, vb. vermelding vennootschapsvorm + naam van de vennoten + hun identificatiegegevens verbod om een firma of gemeenschappelijke naam te voeren sanctie: handelsmaatschap wordt wel restrictief geïnterpreteerd: bepaalde rechtspraak en rechtsleer aanvaardt dat men enkel de naam van de vennoten vermeldt samen met de vennootschapsvorm

Geen maatschappelijke zetel want geen RP stille handelsvennootschap: occult dus uiteraard ook geen zetel, wel mogelijk om een plaats te hebben waar administratie wordt gecentraliseerd tijdelijke handelsvennootschap: geen zetel mogelijk, wel gekozen woonplaats mogelijk keuze door één of door alle deelgenoten – meestal de zetel van één van de deelgenoten – is niet tegenwerpelijk aan derden tenzij indien zij de gekozen woonplaats aanvaard hebben (vb. contractuele bepaling) waar dagvaarden ? Niet de tijdelijke handelsvennootschap maar de deelgeno(o)t(en) waarmee men handelde dus dagvaarden op woonplaats van de betrokken deelgenoot – indien meer dan één en met verschillende woonplaats: keuze tussen de verschillende woonplaatsen mogelijk

Geen procesbekwaamheid want geen RP (nochtans uitzonderingen ((vakverenigingen, feitelijke vereniging (RvAntwoord)) Noch actief: vennootschap kan zelf geen vorderingen instellen Noch passief: vennootschap kan niet gedagvaard worden Alle vorderingen worden ingesteld door of tegen de vennoten

In stille handelsvennootschap: vorderingen zullen ingesteld worden door de werkende vennoot of tegen de werkende vennoot waarmee men gehandeld heeft In tijdelijke handelsvennootschap: vorderingen zullen ingesteld worden door de vennoten die met de derde handelden of tegen de vennoten met wie de derde handelde – vennoten die niet bij de handeling betrokken waren, kunnen zelf niet vorderen en tegen hen kan ook niet gevorderd worden – hoofdelijkheid biedt hier wel een procesrechtelijk voordeel: elk van de betrokken vennoten kan gedagvaard worden, zonder dat exhaustiviteit noodzakelijk is

In civiele maatschap geen hoofdelijkheid: derde zal alle vennoten waarmee hij handelde moeten dagvaarden – vennoten zullen allemaal samen moeten optreden (eventueel volmacht mogelijk) – eventueel kan elke vennoot voor zijn deel vorderen (Cass. 7 maart 2014) In handelsmaatschap: hoofdelijkheid, cf. tijdelijke handelsvennootschap “Nood”procesbekwaamheid: wanneer je als partij in een geding betrokken bent, heb je altijd de mogelijkheid om rechtsmiddelen aan te wenden - zelfs als je niet bestaat ... (Cass. 13 september 1991) (NB: geen impact op grond van de zaak)

Geen afgescheiden vermogen zoals een RP geen maatschappelijk kapitaal geen wettelijk minimumkapitaal

Gevolgen: de vennootschap heeft geen schulden noch schuldvorderingen – die komen toe aan de vennoten – gevolg: schuldeisers van een vennoot m.b.t. een vennootschapsschuld komen in concurrentie met andere schuldeisers van die vennoot geen sprake van een preferentieel executieobject dat door de schuldeisers eerst moet uitgewonnen worden (geen toepassing van art. 203 W.Venn.)

art. 181 e.v. zijn niet van toepassing in geval van vereffening en ontbinding, wel art. 55 (verwijzing naar de regels inzake de vereffening van nalatenschappen) – als de vennoten een vereffenaar aanstellen is deze de lasthebber van de vennoten (en niet van de vennootschap) – vennoten kunnen wel zich onderwerpen aan de toepassing van de bepalingen van het W.Venn. i.v.m. vereffening geen faillissement, geen gerechtelijke reorganisatie van de vennootschap mogelijk

in tijdelijke handelsvennootschappen: deelgenoten die handelaar zijn kunnen wel failliet verklaard worden in stille handelsvennootschap kunnen alleen de werkende vennoten die handelaar zijn failliet verklaard worden – de stille vennoten zijn als stille vennoot geen handelaar (wat niet betekent dat de stille vennoot niet op een andere basis handelaar kan zijn) in handelsmaatschap kunnen de vennoten failliet verklaard worden in civiele maatschap kunnen de vennoten niet failliet verklaard worden

- er wordt alleen een afrekening gemaakt van de schulden en schuldvorderingen van de vennoten (“reddition des comptes”) – regels: contract, zoniet gemeen recht (art. 30: principe van verdeling naar evenredigheid met de inbrengen)

Statuut van de inbrengen: Vroeger: elke inbreng is eigenlijk een inbreng in genot want de ingebrachte goederen blijven exclusief eigendom van de vennoten Nu: contract bepaalt welk karakter de inbreng heeft (genot, volle eigendom) – als onduidelijk: in civiele maatschap is inbreng in eigendom de regel in stille handelsvennootschap en tijdelijke handelsvennootschap is inbreng in eigendom de uitzondering in handelsmaatschap: ?

In elk geval: inbreng is mogelijk – welk statuut? Als inbreng (in eigendom): leidt tot ontstaan van een onverdeeldheid tussen de vennoten Welke regels zijn op die onverdeeldheid van toepassing? Verschillende visies: Klassiek (De Page – Dekkers) - Stijns - Modern (Geens - Vananroye)

Klassieke visie: onverdeeldheid sui generis – ontsnapt aan art. 815 B.W. én aan gemeenrechtelijke regels inzake onverdeeldheid (577-2 B.W.) is eigenlijk meer een “propriété en commun” – collectieve eigendom

reden voor bijzonder statuut: i.t.t. de gemeenrechtelijke mede-eigendom die toevallig (en daarom voorlopig) is, is de vennootschappelijke onverdeeldheid gewild art. 815 kan niet van toepassing zijn omdat het doel waarvoor de vennootschappelijke onverdeeldheid wordt gecreëerd de onverdeeldheid ipso facto in de tijd beperkt – alleen de statuten of de wet kunnen de onverdeeldheid beëindigen

art § 4 B.W. kan niet van toepassing zijn omdat lex specialis primeert (zie art. 33 W.Venn.) en omdat de statuten vaak ook een regeling voorzien bij ontbinding zijn gemeenrechtelijke regels inzake onverdeeldheid wel van toepassing Zie Cass. 20 september 2013: “L’article 815 du Code civil (…) ne s’applique pas à l’indivision volontaire à titre principal.”

Standpunt Stijns: begrip doelgebonden mede-eigendom staat centraal doordat de mede-eigendom ontstaat uit een contract moet je 2 aspecten onderscheiden: intern: verbintenissenrechtelijk probleem dat je verbintenissenrechtelijk moet oplossen extern: zakenrechtelijk statuut van de onverdeelde goederen moet je vanuit het zakenrecht benaderen

W.Venn. bevat geen bepalingen m.b.t. statuut mede- eigendom dus moet je naar het gemeen recht kijken: dubbel onderscheid: mede-eigendom ten titel van hoofdzaak vs. mede-eigendom ten titel van bijzaak toevallige (of gewone) mede-eigendom vs. verplichte mede-eigendom – deze laatste vorm van mede-eigendom ontstaat niet toevallig maar vanuit een vooropgesteld doel – de goederen die er het voorwerp van zijn hebben een specifieke bestemming – dit doel kan voortvloeien uit de wet of uit een overeenkomst

art § 9: “Onverdeelde onroerende goederen die bestemd zijn tot het gemeenschappelijk gebruik van twee of meer onderscheiden en aan verschillende eigenaars toebehorende erven, zijn echter niet vatbaar voor verdeling.” Uit de bestemming vloeit dus een verdelingsverbod voort (dus wettelijke uitzondering op art. 815 B.W.) Rechtspraak heeft uit de bepaling een algemene regel afgeleid: verdelingsverbod geldt voor alle vormen van verplichte mede-eigendom (hoofdzaak of bijzaak) – bij verplichte mede-eigendom is er immers altijd een bepaalde bestemming

als je het voorgaande toepast op de vennootschappelijke mede-eigendom is conclusie dat het daar gaat om een verplichte mede-eigendom met een conventionele basis gevolgen: intern: vennoten brengen het goed in onverdeeldheid en verbinden er zich toe die onverdeeldheid te handhaven – vennoot die inbrengt wordt m.a.w. beschikkingsonbevoegd jegens het (in eigendom) ingebrachte goed

verdeling kan niet gevorderd worden want strijdt met vennootschapscontract, is miskenning van verbintenissen als vennoot: goed wordt onderworpen aan het vennootschapsrisico geen vestiging van zakelijke rechten op of vervreemding van onverdeeld aandeel mogelijk extern: kunnen schuldeisers bewarende/uitvoerende maatregelen treffen m.b.t. onverdeeld aandeel van een vennoot in de onverdeeldheid ? Ja. Gevolg: ontbinding vennootschap (tenzij anders bedongen)

M.a.w. interne gevolgen overeenkomst (uitsluiting verdeling) niet tegenwerpelijk aan derden. M.a.w. in de interne verhouding is er sprake van verplichte mede-eigendom, in de externe verhouding is er sprake van een gewone mede-eigendom (waarop art § 9 niet van toepassing is en waarop dus beslag mogelijk is) Eventueel voor dat onverdeeld aandeel samenloop mogelijk tussen “vennootschapsschuldeisers” en de schuldeisers van een vennoot

Moderne visie: 1. Er is een mede-eigendom 2. Bijzondere regels: Aandeel niet overdraagbaar zonder akkoord mede-vennoten Verdeling van de gemeenschap of van een deel ervan kan niet gevorderd worden – vloeit voort uit doelgebondenheid van de gemeenschap – alleen ontbinding vennootschap kan onverdeeldheid beëindigen 3. Quid met verhaalsrechten privé-crediteuren op de vennootschappelijke mede-eigendom? inbreng in genot: eigendomsrecht blijft in patrimonium van de inbrenger, diens schuldeisers kunnen dat uitwinnen (omgekeerd: als vennootschapsschuldeiser: goed ook uitwinbaar maar ten belope van schuld van de betrokken vennoot!)

inbreng in eigendom: geen uitvoering mogelijk op aandeel in de mede-eigendom (“qui s’oblige, oblige le sien”) Beschikkingsgebondenheid verhindert dat vennoot verdeling van gemeenschappelijk goed zou eisen – verdeling kan dus ook niet door de schuldeisers gevorderd worden – dus geen uitvoerend beslag mogelijk want vereist individualisering van het beslagen goed N.B.: a. Opzegging van vennootschap voor onbepaalde duur is niet zijdelings mogelijk: persoonlijk recht (bepaalde andere rechten wel vatbaar voor zijdelingse uitoefening door schuldeisers)

b. Ontbinding vennootschap bepaalde duur kan ook niet: vordering schuldeiser is geen wettige reden c. Wél: faillissement – kennelijk onvermogen (art. 39 W.Venn.) Conclusie: wat betreft aanspraken privé-schuldeisers op “vennootschapsvermogen” weinig verschil tussen RP – geen RP: voorrang van vennootschapsschuldeisers op privé-schuldeisers

4. Wel beslag mogelijk op “aandeel” = is bij vennootschap zonder RP een (onlichamelijk) recht van mede- eigendom Hoe beslag leggen ? - Onder derden, m.n. zoals bij een beslag op schuldvordering - Bij verkoop wel rekening houden met statutaire overdrachtsbeperkingen: eventuele koper moet door de vennoten aanvaard worden (geldt overigens ook voor RP met onvolkomen RP)

Geen vormvoorschriften: consensualisme, geen geschrift vereist geen openbaarmakingsverplichtingen geldt zowel voor oprichting als voor latere wijzigingen

bewijs: burgerlijke maatschap (art. 49): art B.W.: als euro: onderhandse of authentieke akte vereist (behoudens uitzonderingen) – geen bewijs tegen de akte mogelijk – begin van schriftelijk bewijs mag aangevuld worden met vermoedens en getuigen handelsmaatschap, stille handelsvennootschap, tijdelijke handelsvennootschap: bewijs is in principe vrij (boekhouding, vermoedens, getuigen, brieven,…) (wel authentieke akte vereist voor inbreng onroerend goed) – rechtspraak terughoudend als inzet groot en geen geschrift

Geldigheidsvereisten van het contract: Geldigheidsvereisten voor om het even welk contract Geldigheidsvereisten eigen aan vennootschapscontracten

Art B.W. volledig van toepassing (tenzij afwijking in lex specialis) Art. 1 W. Venn. (meerhoofdigheid - inbreng - winstoogmerk – winstverdeling)

Art B.W.: Toestemming essentiële elementen van het contract inbreng winstverdelingsoogmerk oogmerk van de samenwerking doel van de vennootschap persoon mede-contractanten (bij tijdelijke tijdelijk en bij stille stil) ook substantiële elementen van het contract

Geen wilsgebreken Dwaling met betrekking tot de persoon (intuitu personae !) Sanctie: vordering tot nietigverklaring Eventueel alternatief: culpa in contrahendo (nietigheid en/of schadevergoeding) Bekwaamheid minderjarigen echtgenoten rechtspersonen onbekwaam worden v.e. vennoot

Voorwerp: bestaan en geoorloofd zijn concreet rechtsgevolg bij vennootschapscontract: inbreng inbreng moet bestaan, bepaald of bepaalbaar zijn, in de handel zijn, geoorloofd zijn inbreng in arbeid van een politiek mandaat of van politieke machtsuitoefening: nietigheid contract

Oorzaak: interne (objectieve) = nut = oogmerk van wederkerigheid externe (subjectieve) = beweegredenen van de partijen (geoorloofd - als niet: nietigheid, zelfs als maar één) Sancties: Als voorwerp of oorzaak ongeoorloofd: absolute nietigheid vb. vennootschappen tussen aannemers en architecten vb. vennootschappen tussen dokters en apothekers

vb. vennootschap om goederen aan SE’s te onttrekken vb. vennootschap om belastingen te ontduiken vb. vennootschap m.o.o. exploitatie ontucht, kansspelen,… Als andere voorwaarde niet vervuld: relatieve nietigheid (vatbaar voor bevestiging, …) Voor nietigheid voldoende dat voorwaarden in hoofde van 1 medecontractant niet vervuld zijn gevolg van wederkerigheidsvereiste gevolg van intuitu personae karakter

NB: alléén gemeenrechtelijke nietigheidsregime is hier van toepassing, niet 227, 403 of 454 W.Venn. Gevolg: nietigheid ex tunc ! Moet door de rechter uitgesproken worden

Art. 1 W.Venn.: meerhoofdigheid inbreng winstoogmerk winstverdeling affectio societatis: synthese (zie Cass. 26 oktober 1989)

Meerhoofdigheid: vloeit voort uit contractueel karakter vloeit ook voort uit samenwerkingsoogmerk openbare orde (behoudens wettelijke uitzondering) - sanctie: absolute nietigheid (gebaseerd op art. 1 W.Venn. of art. 7-8 Hyp.W.) echtgenoten ? Ja, mits elk een “eigen” inbreng

Inbreng: toezegging om een bepaald vermogensbestanddeel in gemeenschap te brengen én aan het ondernemingsrisico te onderwerpen geen zakelijk contract, wel verbintenis om te geven of te doen contract ten bezwarende titel inbreng is wezenlijke voorwaarde, zowel voor contract als voor vennoot (art. 19, 2 W.Venn.) gelijkwaardigheid niet vereist (eventueel wel impact op verdeling winst en verlies)

gelijkaardigheid niet vereist: geld, natura, arbeid Inbreng van arbeid niet problematisch want SE’s kunnen vermogen vennoten toch aanspreken Uitzondering: stille vennoten in stille handelsvennootschap: geen inbreng van arbeid mogelijk Van zodra inbrengen zijn toegezegd, zijn de vennoten schuldeiser van elkaar voor de nog niet volstorte inbrengen Geen onmiddellijke volstorting vereist (zie wel art. 23 W.Venn.: intrest loopt van rechtswege als inbreng van geld niet gerealiseerd op de gestelde datum - daarenboven schadevergoeding mogelijk)

Toerekenbare niet-uitvoering volstortingsplicht = wanprestatie, dus ontbinding mogelijk (art. 45 W.Venn.) Hoe gebeurt de inbreng? In geld, natura of arbeid Twee mogelijkheden (contractuele vrijheid) in eigendom: er ontstaat een mede-eigendom - tussen partijen solo consensu in genot: vestiging van een zakelijk of persoonlijk recht - inbreng moet wel aan het ondernemingsrisico onderworpen zijn (vergoeding moet variëren in functie van resultaat van de vennootschap)

Indien niets voorzien in het vennootschapscontract: aanvullend recht (onduidelijk) civiele maatschap: vroeger: aard van het goed: (geld en roerende eigendom eerder inbreng in eigendom, onroerende goederen eerder inbreng in genot) - vandaag: eerder aard van de vennootschap: eerder inbreng in eigendom stille handelsvennootschap en tijdelijke handelsvennootschap: eerder inbreng in genot (maar geld en soortgoederen in stille: in eigendom) commerciële maatschap: idem (?)

Inbreng in arbeid: vennoot verbindt er zich toe zijn arbeid en kennis ter beschikking te stellen van de vennootschap - arbeid moet aan het vennootschapsrisico onderworpen zijn - geen gezagsverhouding – impliciet niet-concurrentiebeding (art. 24 W.Venn.) Inbreng is geen verkoop geen prijs maar lidmaatschapsrechten geen teruggave “prijs” mogelijk bij uitwinning (zou leiden tot einde vennootschap, art. 39, 2° W.Venn.): zie art. 41 W.Venn. - vrijwaring gebeurt steeds bij equivalent (tenzij: doel niet meer realiseerbaar: ontbinding) soms regels koop wel analoog van toepassing: zie art. 22, 2 W.Venn.

Belang van onderscheid inbreng in eigendom en inbreng in genot: overmacht: art. 41 W.Venn. risico: art. 28 W.Venn.

Winstoogmerk: geldt voor alle vennootschappen (uitz. VSO) oogmerk = achterliggende bedoeling winst : ruim - ook kostenbesparing of risicospreiding

Winstverdelingsoogmerk: vennoten moeten delen in winst en verlies oogmerk van winstverdeling volstaat concrete afspraak niet vereist, aanvullend recht: art. 30 W.Venn. indien alleen afspraak over winstverdeling: analoog toepassen op verlies

Bijdragen in het verlies: elke vennoot moet in de vergoeding die hij voor zijn inbreng ontvangt de weerslag voelen van een slecht jaar Als geen bijdrage in het verlies voorzien en enkel aandeel in winst: geen vennootschap (vb. % op omzet) Delen in de winst: niet alle winst moet verdeeld worden maar elke vennoot moet delen in de vruchten van een goed jaar (desgevallend door waardestijging van het “aandeel”)

Art. 32 W.Venn.: verbod van leonijns beding: niet alle winst naar één vennoot elke vennoot moet in het verlies delen openbare orde, dus absolute nietigheid sneller dan men zou denken: vaste vergoeding voor inbreng in genot, garantie van teruggave van een inbreng in eigendom

Winstverdeling: hoe? Contractsvrijheid (met leonijns beding als grens) - zelfs partijbeslissing of bindende derdenbeslissing mogelijk (art. 31 W.Venn.) Afspraken in verband met winstverdeling gelden analoog voor verliesverdeling indien niets voorzien Art. 30 W.Venn. suppletieve regeling: proportioneel Inbreng in arbeid = contract, indien niet: = kleinste andere inbreng - indien alleen inbreng in arbeid: rechter beslist

Sanctie als één van de materiële bestanddelen niet aanwezig is: nietigheid feitelijke vereniging ?

Totstandkoming van het vennootschapscontract toepassing van het gemeen recht contractsvrijheid aanbod: bindend kennisname (effectief of geacht) aanvaarding doet contract ontstaan geldigheid wordt beoordeeld op ogenblik van ontstaan contract - sanctie: nietigheid

culpa in contrahendo: art B.W. bijzondere zorgvuldigheidsplicht voor onderhandelaars: goede trouw niet ontijdig afbreken gewekt vertrouwen niet beschamen bij vennootschapscontract: geheimhoudingsplicht en spreekplicht (informatieverplichting)

voorovereenkomst = bindende overeenkomst die verschilt van het uiteindelijke contract meerzijdige belofte om later een (vennootschaps)contract te sluiten bindend mits voorwerp voldoende bepaald (d.w.z. hoofdelementen van de te sluiten overeenkomst moeten vaststaan) gelet op vormvrij karakter vaak grens vennootschapscontract - voorovereenkomst niet goed te trekken (“geruisloos contracteren”) bindend dus contractuele aansprakelijkheid mogelijk - uitvoering in natura problematisch want intuitu personae - dwangsom ?

Bestuur en vertegenwoordiging Samenwerking vereist taakverdeling: zowel intern als extern Intern = bestuur : wie beslist, hoe en waarover? Extern = vertegenwoordiging : hoe wordt “de vennootschap” tegenover derden verbonden? Contractsvrijheid – W.Venn. en B.W. suppletief

4 vragen: Wie bestuurt ? Wat kan hij beslissen ? Wanneer vertegenwoordigt hij “de vennootschap” ? In welke mate bindt het optreden van de zaakvoerder de vennoten? (aanspr. tov. derden)

Wie? Suppletieve regeling: Art. 36, 1° W.Venn.: elke vennoot is van rechtswege zaakvoerder (in stille handelsvennootschap: alléén de werkende vennoten) Statutaire zaakvoerder: art. 33 W.Venn.: staat in het vennootschapscontract zelf vermeld – dus unanimiteit Niet noodzakelijk een vennoot Duur: niet ad nutum herroepbaar (art B.W.), alleen afzetbaar om wettige redenen of met unanimiteit (impliceert: als derde : wel ad nutum) Overeenkomst kan afwijken van unanimiteitsvereiste of van ad nutum afzetbaarheid statutair derde-zaakvoerder

Gewone zaakvoerder: art. 33, 2 W.Venn.: niet in vennootschapsakte maar in een latere overeenkomst unanimiteit vereist want wijziging vennootschaps-overeenkomst + vennoten doen afstand van (suppl.) bestuursbevoegdheid Ad nutum herroepbaar (art. 33 W.Venn. en 2004 B.W.) – unanimiteit vereist Afwijkingen mogelijk: motiveringsplicht – gewone of versterkte meerderheid

Discussie: moet vennoot-gewone zaakvoerder meestemmen voor zijn ontslag? Neen, want: Art. 33 W.Venn.: alleen statutair zaakvoerder beschermd Afzetting is geen “statutenwijziging” zoals bij statutaire zaakvoerder Alleen de lastgevers kunnen de lasthebber herroepen, vennoot-zaakvoerder kan geen lastgever zijn van zichzelf, wanneer hij optreedt doet hij dat in naam van zijn medevennoten en in eigen naam

Bestuursbevoegdheid: afhankelijk van het statuut Suppletieve regeling: art. 36 W.Venn.: Alle daden van beheer die kaderen binnen het maatschappelijk doel Gebruik maken van de bezittingen van de “vennootschap” conform het belang van de vennootschap en hun bestemming Is dit ook het stellen van daden van beschikking ? Discussie, vooral argumenten pro maar zie contra Matray (art B.W., nu 37 W.Venn.) en Simonart (art B.W.)

Grenzen: Anticipatief verzet van elke vennoot mogelijk Gevolg: opnieuw unanimiteit vereist Niet tegen uitgaven nodig voor behoud van de zaken van de vennootschap, zie art. 36, 3° W.Venn. Verandering aan een onroerend goed: unanimiteit (art. 36, 4° W.Venn.) Statutaire of gewone zaakvoerder: ruimer: geen anticipatief verzet mogelijk (tenzij bedrog, zie art. 33, 1 W.Venn.) Art. 36, 4° W.Venn. niet van toepassing

Pluraliteit van zaakvoerders: Art. 34 W.Venn.: elke zaakvoerder kan alleen optreden voor alle daden van bestuur Maar verdeling mogelijk, zie art. 35 W.Venn.: beperkte of volledige collegialiteitsregel Tijdelijke handelsvennootschap: Meestal statutaire regeling: Directiecomité/comité van bestuur: beheersorgaan, elke vennoot aanwezig of vertegenwoordigd, beslissingen met unanimiteit of meerderheid Delegatie van het dagelijks bestuur aan (een) zaakvoerder(s): handelt met derden, onder controle van zijn lastgever (directiecomité) Technisch/administratief comité: bijzonder mandaat, duidelijk afgebakende opdrachten die eigenlijk geen beheer inhouden Ontslag (gedwongen of vrijwillig) zelden geregeld

Vertegenwoordigingsbevoegdheid: wanneer zijn (ook) de andere vennoten verbonden? Basisregel: zaakvoerder (vennoot of derde) is lasthebber van de (andere) vennoten – om deze te kunnen verbinden moet er dus vertegenwoordigingsbevoegdheid zijn Art. 50 W.Venn.: zaakvoerder verbindt de gezamenlijke vennoten (ook zichzelf indien vennoot) indien:

verbintenis de vennootschap tot voordeel strekt (suppl. regeling) of als de zaakvoerder binnen zijn volmacht handelt zaakvoerder zijn mandaat (uitdr. of stilzw.) aan de derde meedeelt Stille handelsvennootschap: zaakvoerder (al dan niet werkende vennoot) treedt op in naam van de (andere) werkende vennoten

Conclusie: interne bestuursbevoegdheid = externe vertegenwoordigingsbevoegdheid Quid met contractuele bevoegdheidsbeperkingen? Art B.W.: vennootschapscontract en zijn gevolgen kunnen aan derden tegengeworpen worden, dus ook de erin vervatte lastgeving (art. 67 e.v. W.Venn. niet van toepassing !) Vb. Cass. 28 februari 1985

Handelingen buiten het mandaat: Bekrachtiging mogelijk (stilzw. of uitdr.) – werkt retroactief Indien geen bekrachtiging: alleen lasthebber gebonden (tenzij perken van zijn mandaat aan de derde meegedeeld: dan is niemand verbonden, tenzij uitdr. anders bedongen tussen lasthebber en derde) – wel minderheidsrechtsleer die voorhoudt dat niemand gebonden is indien zaakvoerder buiten de grenzen van zijn mandaat handelt Schijnvertegenwoordiging

Schijnvertegenwoordiging: iemand wekt de schijn dat hij een ander vertegenwoordigt – onder de volgende voorwaarden is de schijnvertegenwoordigde gebonden: een schijntoestand wordt gecreëerd door schijnlasthebber [ingevolge een doen of nalaten (schuld irrelevant)] derde mag in de schijn vertrouwen (obj. en subj. goede trouw = niet behoren te weten en niet weten) derde gaat af op de schijn Indien de zaak tot voordeel van de vennootschap gestrekt heeft (art. 50 W.Venn.

De aansprakelijkheid van vennoten en zaakvoerders De aansprakelijkheid van vennoten t.a.v. derden: Ontstaat van zodra vennoten geldig verbonden zijn t.o.v. derden (onmiddellijk/na bekrachtiging) Bij foutaansprakelijkheid: eventueel in solidum Steeds onbeperkt (uitz.: stille vennoten in een stille handelsvennootschap, indien uitdrukkelijk bedongen (art. 54 W.Venn.)) – ratio: aangezien stille vennoten onbekend zijn voor derden vertrouwen deze ook niet op hun kredietwaardigheid) Onbeperkt = alle vennoten staan met hun volledige vermogen in voor hun aansprakelijkheid als vennoot – impliceert echter geen hoofdelijkheid !

In burgerlijke maatschap geen hoofdelijkheid (art. 52 W.Venn.) – derde moet elke vennoot voor zijn deel aanspreken Hoofdelijkheid in tijdelijke handelsvennootschap en handelsmaatschap maar enkel tussen de vennoten die met de derde handelden, rechtstreeks of via vertegenwoordiging (art. 52 en 53 W.Venn. + gewoonterecht ) – dus geen aansprakelijkheid voor vennoten die niet zelf met de derde handelden of niet vertegenwoordigd waren – vennoot die voor het geheel wordt aangesproken kan regres uitoefenen (maar uiteraard slechts tegen elke verbonden vennoot ten belope van zijn contributio) In stille handelsvennootschap: hoofdelijkheid geldt enkel tussen de werkende leden die met de derde handelden, rechtstreeks of via vertegenwoordiging – als slechts één werkende vennoot handelt: geen hoofdelijkheid

De aansprakelijkheid van de zaakvoerder t.o.v. de vennoten Zaakvoerder = lasthebber – dus contractuele aansprakelijkheid voor gewone bestuursfouten of voor fouten in de vertegenwoordiging Vennootschap is geen RP, lijdt zelf geen schade, dus vennoten moeten optreden voor vergoeding van hun schade

Het aandeel en zijn overdracht Aandeel = een abstract breukdeel waaraan rechten in de vennootschap gekoppeld zijn – som van alle aandelen = 1 Verdeling van de aandelen: zie contract, suppletief: art § 2 B.W. ? - art. 30 W.Venn. (evenredig met de inbrengen) ?

Overdracht: Principieel: niet mogelijk: intuitu personae! Wel mogelijk mits toestemming van alle vennoten – is een toepassing van het gemeen contractenrecht Uitz.: art. 38 W.Venn.: croupier-overeenkomst – croupier is eigenlijk een soort stille vennoot die alleen de patrimoniale rechten overneemt, niet de lidmaatschapsrechten

Einde van de vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid Gemeenrechtelijke beëindigingswijzen Specifieke vennootschapsrechtelijke beëindigingswijzen

Gemeenrechtelijke beëindigingswijzen: Nietigverklaring Ontbinding (ontbindende voorwaarde of, bij wanprestatie, art B.W.) Opzegging (1134, lid 2 B.W.) Overmacht

Vennootschapsrechtelijke beëindigingswijzen: Unanimiteit van de vennoten – onderling akkoord Overlijden, onbekwaamverklaring, kennelijk onvermogen of faillissement van één van de vennoten (art. 39, 3° en 4° W.Venn.) – ontbinding van rechtswege – vloeit voort uit intuitu personae-karakter van het contract: geen voortzetting met erfgenamen of vertegenwoordiger van een onbekwame, onvermogende of failliete vennoot - ook gerechtelijke reorganisatie ?

Afwijkend beding toegelaten = verblijvingsbeding of voortzettingsbeding – vb. bij overlijden: Voortzetting vennootschap tussen de overige vennoten (verblijvingsbeding) Voortzetting vennootschap tussen de overige vennoten en alle erfgenamen (voortzettingsbeding) Voortzetting vennootschap tussen de overige vennoten en 1 erfgenaam (voortzettingsbeding) Bij tijdelijke handelsvennootschap: faillissement van een vennoot komt in de praktijk vaak voor – voortzettingsbeding ook daar mogelijk maar er moeten minstens 2 vennoten overblijven – als niets voorzien en overblijvende vennoten doen gewoon verder = nieuwe tijdelijke handelsvennootschap – creativiteit mogelijk: vb. clausule die bepaalt dat overblijvende enige vennoot de ingebrachte activa verder mag gebruiken om het werk af te maken – kan geldig zijn en tegenstelbaar zijn aan de schuldeisers van de failliete vennoot

Bij tenietgaan van de zaak of het voltrekken van de handeling (art. 39, 2° W.Venn.) Tenietgaan van de zaak = tenietgaan van het voorwerp van het contract – is dit inbreng of doel? – rechtsleer neigt naar doel Voltrekken van de handeling = realisatie van het doel – is belangrijk bij tijdelijke handelsvennootschappen die per definitie voor een of meer bepaalde handelsverrichtingen worden aangegaan – indien toch feitelijke verderzetting: kwalificatie als een handelsmaatschap mogelijk

Bij het verstrijken van de duur en door opzegging (art. 39, 1° en 5° W.Venn.) Contract van bepaalde duur: Vennootschap eindigt van rechtswege bij bereiken van de duur (39, 1° W. Venn.) Verlenging mogelijk mits unanimiteit Voor het verstrijken van de duur: niet eenzijdig Eventueel wel door overlijden, onbekwaamheid, onvermogen of faillissement van een vennoot

Art. 45 W.Venn.: gevallen waarin vroegtijdige beëindiging van voor bepaalde duur aangegaan vennootschapscontract toch mogelijk is (opsomming niet limitatief): Toerekenbare wanprestatie van één vennoot Onmogelijkheid van uitvoering van het contract of bemoeilijken van de werking van de vennootschap Blijvend gebrek aan verstandhouding Verhouding tussen art B.W. en art. 45 W.Venn.? Art. 45 W.Venn. is, voor ontbinding op grond van wanprestatie, een toepassing van art B.W. maar dwingend – gevolg van dwingend karakter: uitdrukkelijk ontbindend beding verboden (?) of bedingen die elke voortijdige beëindiging uitsluiten verboden (?) Parallellen met 1184 B.W.; de vennoot die wanprestatie pleegt, kan de ontbinding niet vorderen, de rechter kan uitstel toestaan, de rechter kan een schadevergoeding toekennen, wanprestatie moet voldoende ernstig zijn,…

Contracten van onbepaalde duur: Uitdrukkelijk beding of indien geen duur bepaald Steeds eenzijdige opzegging mogelijk (want verbod van eeuwigdurende contracten) Geen motivering vereist Te goeder trouw en niet ontijdig mogelijkheid van opzegging kan niet conventioneel uitgesloten worden (kan wel onderworpen worden aan voorwaarden) – uittredingsclausule Tijdelijke handelsvennootschap kan nooit voor onbepaalde duur aangegaan worden

Bij eenhoofdig worden van de vennootschap Ontbinding van rechtswege Vaak dubbel gebruik met andere grond tot ontbinding (overlijden, faillissement,…)

Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht

Verwante presentaties

Presentatie over: "Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback

Inloggen

Inloggen via een sociaal netwerk:

Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht

Verwante presentaties

Presentatie over: "Dominique De Marez ManaMa Vennootschapsrecht"— Transcript van de presentatie:

Verwante presentaties

Over het project

Feedback