Opleiding veiligheid niv

Presentatie over: "Opleiding veiligheid niv"— Transcript van de presentatie:

1 Opleiding veiligheid niv
Opleiding veiligheid niv.3 Aankoopbeleid (wetgeving-procedures) Francis Bruelemans Preventieadviseur niv1

2 Regelgeving? KB arbeidsmiddelen
KB aankoop en gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen KB aankoop en gebruik collectieve beschermingsmiddelen KB aankoop werkkledij KB tijdelijke werkzaamheden op hoogte Richtlijn 2009/104/EG (min.voorschriften inzake veiligheid bij gebruik arbeidsmiddelen) CODEX, ARAB, AREI, EUROPESE RICHTLIJNEN CE Normen en regelgeving speeltoestellen Normen schoolmeubilair, normen kantoormeubilair Wet 25/02/1991 product-aansprakelijkheid Wet 09/02/1994 veiligheid producten en diensten

3 Zie ook website GPD procedures
Aankoopprocedure voor onderwijsinstellingen Opgemaakt door de begeleidingscommissie van het Convenant voor Preventie en Bescherming in het Vlaams Onderwijs (CPBVO) PRO_04_Aankoop

4 Toepassingsgebied ARBEIDSMIDDELEN
Algemeen (machines, gemechaniseerde werktuigen, installaties, …) Met CE markering (ventilator, frigo, gsm, beamer,…) Onderworpen aan wettelijke keuring (laag- of hoogspanning,..) Herhalingsbestellingen Eenvoudige arbeidsmiddelen (balpen, emmer, borstels, stoelen,..) .

5 Toepassingsgebied SPECIFIEKE ARBEIDSMIDDELEN
Voor beeldschermwerk (printer, toetsenbord, kantoorstoel, ..) Mobiele arbeidsmiddelen (transpalet, maaltijdkar, kruiwagen, …) Voor hijsen en heffen lasten (takel, lier, rolbrug, …) Tijdelijke werkzaamheden op hoogte (ladder, rolstijger, ..) Voor gebruik in explosieve atmosferen (vonkarme hamer, vonkarme apparatuur, ..)

6 Toepassingsgebied CBM (schokabsorberende ondergrond speeltoestellen, afzuiginstallatie, schermen, balustrades…) PBM (helm, bril, schoenen, stofmasker, …)(zonder CE en/of bijkomende veiligheidseisen) Beschermingsmiddelen tegen brand (blusapparaat, haspel, blusdeken, branddetectie, branddeur, rookkoepel, …) Werkledij Gevaarlijke producten Speeltoestellen INGEHUURDE VOERTUIGEN Verhuur, leasing, ontlenen, ter beschikking stellen

7 Welke procedures ?? Wat zegt wetgever?
Volledige procedure :3 groene lichten KB arbeidsmiddelen (A.M., CBM, PBM) Selectie bestelling Levering met attesten Indienststellingsverslag = aankoop Verkorte procedure Herhalingsbestellingen

8 Betrokkenen bij aankoopbeleid:
WG (AD) of gemandateerde bvb. directie HL (verantwoordelijkheid of gezag over ll,wn) Aankoopverantwoordelijke BC PA PA-arbeidsgeneesheer

9 Wetgeving: KB arbeidsmiddelen
KB 12/08/1993 betreffende het gebruik en aankoop van arbeidsmiddelen ( nieuwe Richtlijn 2009/104/EG ) CODEX Titel VI-hoofdstuk I Toepassing: machines, apparaten, gereedschappen, ladders, stellingen en installaties, enz. Minimum veiligheidsvoorschriften ( zie ook 19 punten bijlage 1) Bij aankoopbeleid rekening houden met arbeidsomstandigheden, werkpost en ervaring werknemers Bestelprocedure 3 groene lichten indienststelling

10 Over wat gaat het KB arbeidsmiddelen
WG staat in voor de veiligheid en aankoopbeleid BIJ KEUZE EN AANKOOPBELEID in zijn onderneming HOUDT HIJ REKENING MET VOLGENDE ELEMENTEN : De arbeidsomstandigheden Werkpost Welke gebruikers ( MVD, leerlingen, BUZO) Veilige werkomgeving, omgevingsfactoren Ergonomie Aangepaste veiligheden volgens de bijlage 1 van het KB Te volgen procedure

11 Inwerking stellen enkel door opzettelijke handeling
KB arbeidsmiddelen (ter info) Arbeidsmiddel moet voldoen aan de minimum voorwaarden van bijlage 1, ENKELE VOORBEELDEN: Bedieningssystemen buiten gevaarlijke zones en duidelijk, afbakening veilige werkzone Inwerking stellen enkel door opzettelijke handeling Minimumspanningsrelais Stopopdracht heeft voorrang op start Indien nodig noodstopinrichting ( vergrendelbare noodstop paddenstoeltype) (geen combinatie met stopbediening) Geen combinatie noodstop met stop

12 KB arbeidsmiddelen Voorbeelden veiligheden
Stopinrichting, start, vergrendelbare, noodstop Beschermkap met micro-switch

13 Arbeidsmiddelen

14 Arbeidsmiddelen

15 Wetgeving:Europese machinerichtlijn CE
Machinerichtlijn RICHTLIJN 2006/42/EG Economische richtlijn, geen sociale richtlijn CE = vermoeden van overeenstemming en geharmoniseerde normen Bepaalt voorwaarden machines in de handel te brengen in EG, met minimum veiligheidseisen All de gebruikte componenten moeten voldoen aan de andere EG richtlijnen ( b.v.: laagspanningsrichtlijn, EMC richtlijn)

16 Europese machinerichtlijn CE
Definitie CE machinerichtlijn Samenstel van onderling verbonden onderdelen en organen In hun samenstel bestemd zijn voor een bepaalde toepassing en bepaalde gebruiker Waarvan tenminste één kan draaien of bewegen Door een energiebron aangedreven

17 WETGEVING: Europese Richtlijnen CE
Verantwoordelijkheid voor toepassing richtlijn Fabrikant Zijn gevolmachtigde in de EG ( b.v.: invoerder, leverancier) Indien fabrikant of gevolmachtigde hun verplichtingen niet vervullen dan iedereen die machine in handel brengt Iedereen die machines of machinedelen samenbrengen Iedereen die machines bouwt voor eigen gebruik

18 Omzetting Europese Richtlijn CE 2006/42/EG
12 AUGUSTUS Koninklijk besluit betreffende het op de markt brengen van machines Omzetting Europese Richtlijn CE 2006/42/EG Toepassingsgebied: machines verwisselbare uitrustingsstukken Veiligheidscomponenten hijs- en hefgereedschappen kettingen, kabels en banden verwijderbare mechanische overbrengingssystemen niet voltooide machines.

19 12 AUGUSTUS 2008. - Koninklijk besluit betreffende het op de markt brengen van machines
Niet van toepassing: Elektrische en elektronische apparatuur binnen de volgende gebieden, voorzover deze vallen onder het koninklijk besluit van 23 maart 1977 betreffende het op de markt brengen van elektrisch materieel : a) huishoudelijke apparaten die voor PRIVÉGEBRUIK zijn bestemd; b) audio- en videoapparatuur; c) apparatuur die wordt gebruikt in de informatietechnologie; d) gewone kantoormachines; e) schakelmaterieel en besturingsapparatuur voor laagspanning; f) elektromotoren;

20 CE: Vermoeden overeenstemming???
Noodstop: NOK Boorspindel afscherming:NOK Kap riemoverbrenging NOK

21 Europese machinerichtlijn CE voorbeelden

22 Europese machinerichtlijn CE
Samenstel: verschillende machines samengebracht in 1 geheel B.v.: een stofafzuiginstallatie: trilmotor Afzuigmotor

23 Europese machinerichtlijn CE
Verwisselbare uitrusting Uitrusting die de functie van de machine niet wijzigt en bestemd is om door de gebruiker zelf te worden aangebracht B.v. handgereedschap slijpmachine: machine zelf CE, slijpschijf ook CE. Belangrijk : volledig te handelen volgens instructies fabrikant of verantwoordelijke

24 Wetgeving: laagspanningsrichtlijn CE
Economische richtlijn Alle elektrisch materiaal ( machines, apparaten, elektrische leidingen,…) bestemd voor een nominale wisselspanning tussen 50 en 1000V en een nominale gelijkspanning tussen 75 en 1500V Belangrijke norm EN 60204 Wetgeving: EMC richtlijn CE Elektromagnetische compatibiliteit ( van toepassing op alle elektronische en elektromagnetische nijverheden)

25 Laagspanningsrichtlijn voorbeelden

26 Richtlijnen CE o.a.: Speelgoed richtlijn ATEX richtlijnen
Gastoestellen Voedselveiligheid Verfproducten Gevaarlijk producten………

27 Regelgeving CBM = CODEX titel VII, hoofdstuk III, afdeling 4
K B van 30 augustus 2013 tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, de aankoop en het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen (CBM’s welke geen onderdeel zijn van arbeidsmiddelen b.v.b. balustrades voor werken op hoogte, balustrade speeltoestellen, afzuiging lasdampen, afzuiging zuurkast, PA en arbeidsgeneesheer nemen deel aan onderzoek (PA tekent voor gezien) CBM attesten, instructies, opleiding gebruik,

28 Regelgeving PBM = CODEX titel VII, hoofdstuk II, afdeling 4
Het koninklijk besluit van 13 juni 2005 betreffende het gebruik en aankoop van persoonlijke beschermingsmiddelen PA en arbeidsgeneesheer nemen deel aan onderzoek (PA tekent voor gezien) PBM attesten, instructies, opleiding gebruik,

29 KB persoonlijke beschermings-middelen.
Bij bestelling PBM: rekening houden met de normen = advies vragen aan de PA en PA arbeidsgeneesheer Voorbeelden: Veiligheidsschoenen :vb.MVD personeel S vb. poetspersoneel S2 Veiligheidsbril: EN 166 Werkhandschoenen MVD: volgens uit te voeren taken Handschoenen poetspersoneel: volgens uit te voeren taken Keukenpersoneel: blauw en HACCP Handschoenen kapsalons: nitril ( geen latex) Stofmasker: (P1, P2, P3 ??)

30 Veiligheidschoenen

31 werkhandschoenen NITRIL, geen LATEX veiligheidsbril

32 Normen: aankoop ladders en steigers
Ladders: EN 131 en met GS Rolsteigers: EN 1004 en met GS Opgelet: ook hier attesten, gebruiksaanwijzingen, onderhoudsvoorschriften,

33 AANKOOPPROCEDURE SCHEMA VOLLEDIGE PROCEDURE
3 GROENE LICHTEN ( art. 8 KB arbeidsmiddelen / CODEX titel VI) 1 bestelbon art.8.1 (+ voorstudie) (2 = levering en 3 = indienstneming) Eerste groen licht: basis voor goede bestelling Voorstudie + voor wie? Voor wat? Waar? Welke omstandigheden? Formulering bij bestelling van de algemene en veiligheidseisen Naleving vigerende wetgeving ( CE, andere KB’s , basisnorm machineveiligheden, normen …) Bijkomende veiligheidseisen PA ( zie verder) Advies BC, eventueel externe dienst Visum preventieadviseur Handtekening verantwoordelijke aankoop

34 Voorbeeld algemene eisen:
Richtlijn 2003/10/EG van 6 feb 2003 blootstelling van werknemers aan de risico's van fysische agentia (lawaai) KB 16/01/2006 BS 15/02/2006 ‘betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van lawaai’ Specifieke normen Veiligheidsinstructies, gebruiksinstructies, attesten: in het Nederlands en in de originele taal Opschriften in het Nederlands Aanduiding bedieningsorganen in het Nederlands

35 Voorbeeld bijkomende eisen
Voorbeeld met geformuleerde tekst voor noodstop: Noodstop volledig volgens de norm NBN EN ISO en rode knop op gele achtergrond en met opschrift noodstop ( attest of verklaring bij te voegen bij de levering door de leverancier of fabrikant); Voorbeeld tekst beschermingsgraad: Alle schakelaars en bedieningsknoppen zijn minstens uitgevoerd volgens IP54 ( verklaring te leveren door de fabrikant); Micro-switch van het positieve type (teken= pijl in cirkel) Opleiding Oververhittingsbeveiliging (bvb droogkast) Visuele signaleringen, pictogrammen Audio-signaleringen

36 Voorbeelden bijkomende eisen veiligheid
noodstopinrichting NBN EN ISO 13850, vergrendelbare paddenstoel Niet conform Wel conform Drukelement ok (bijkomende eis)

37 Voorbeelden noodstop

38 Voorbeelden bijkomende eisen veiligheid
Voorrangsfunctie stop op start bediening Vergrendelbare hoofdschakelaar / of afkoppelbaar van net

39 Toegang tot gevaarlijke delen van de machine afgeschermd met positieve microswitch
Riemoverbrenging Micro-switch Zaagmachine afscherming van zaagblad

40 Voorbeelden bijkomende eisen veiligheid
Dodemansknopbediening, tweehandsbediening

41 Voorbeeld bijkomende eisen pictogrammen

42 Voorbeeld CE markering en fabrieksgegevens voorbeeld
Onuitwisbaar Niet verwijderbaar

43 B.v.b.: Normen Aantal noodstoppen, Micro-switchen Hulpmiddelen Specifieke normen Schermen Dodemansknopbediening Tweehandsbediening Veiligheidsinstructiekaart (arbeidsmiddel) Veiligheidsinstructiekaart (producten) + MSDS fiche

44 Aankoopprocedure schema Volledige procedure
3 groene lichten ( art. 8 KB arbeidsmiddelen) levering art. 8.2: Levering ( 1 bestelbon, 2 levering, 3 indienstneming) Controle of levering overeenkomt met bestelbon door HL en werkgever of gemandateerde Controle door HL en PA administratieve documenten ( naleving verantwoording door leverancier/fabrikant eisen en bijkomende veiligheidseisen volgens bestelbon) Documenten in het Nederlands (eventueel vertaling + origineel) Opschriften in het Nederlands Plaatsing op een conforme en veilige manier

45 Aankoopprocedure schema Volledige procedure
3 groene lichten ( art. 8 KB arbeidsmiddelen) indienstneming art.8.3 ( 1 bestelbon, 2 levering, 3 indienstneming ) Verslag indienststelling Elk arbeidsmiddel dient een indienststellingverslag te hebben

46 Indienststellingsverlag
Controle volgens de vigerende wetgeving en gestelde bijkomende eisen Controle via lijst KB arbeidsmiddelen bijlage 1 Voor machines aangekocht voor de machinerichtlijn CE ( documenten) Voor alle arbeidsmiddelen (voor 1995) die vallen onder het KB arbeidsmiddelen Voor de CE gemarkeerde arbeidsmiddelen voor de aspecten niet gedekt door de CE ( o.a. omgevingsfactoren) Het arbeidsmiddel mag pas in dienst worden gesteld na te hebben voldaan aan het voorstel tot indienststelling van de PA en na toestemming van de werkgever. De werkgever stelt het arbeidsmiddel in dienst.

47

48

49 Indienststellingsverslag vervolg
Voor volgende apparaten en toestellen wordt er geen indienststellingsverslag opgemaakt. Voor kleine huishoudelijke toestellen o.a. koffiezetapparaten,frigo’s enz… Voor kantooraparatuur: PC,printer scanner rekenmachine enz… Deze toestellen moeten wel GELEVERD WORDEN MET EEN Nederlandstalige handleiding met veiligheids-onderhouds instructies en een CONFORMITEITSATTEST. Omgevingsfactoren moeten onderwerp uitmaken van een risicoanalyse.

50 Brandblusser??? Stabiliteit??? Bedieningszone …

51 Indienststellingsverslag voorbeeld bijkomende opmerking

52 Verkorte procedure: toepassingsgebied
AM met CE (bvb: koelkast, gewone wasmachine, micro-golf, printer, koffiezet, ventilator, beamer, smartbord, enz.) AM wettelijke keuring Herhalingsbestelling Gevaarlijke producten (labo, ontstoppers..) Speeltoestellen PBM CE zonder bijkomende eisen Wettelijk = Bestelbon / bestelling via procedure 1e groen licht Bestelling / bestelbon + levering met attesten handleidingen en veiligheidsvoorschriften /in dienst = aankoop Opgepast: altijd rekening houden met omgevingsfactoren bij de bestelling en plaatsing ???

53 Verkorte procedure ?? Aandacht voor plaatsingscomponenten of bijkomende werkzaamheden

54

55 Eenvoudige arbeidsmiddelen
Geen wettelijke verplichtingen ingeval geen bijkomende eisen (b.v.b.: veiligheidseisen, ergonomische eisen, productveiligheid, enz.) Zorgvuldigheid en onderzoek bij keuze verreist! vb bijkomende eis beschermingsgraad IP ?xyz

56 Verhuur, huur, ter beschikking stellen, ontlenen, enz.
Bijvoorbeeld Springkasteel Hakselaar Meegebracht arbeidsmiddel naar de school door WN Enz. Deze moeten steeds voldoen aan de vigerende wetgeving met mogelijk bijkomende veiligheidseisen (procedures volgen en advies PA) Autocarreizen: zie ook procedure 13 GPD

57 Beschermingsmiddelen tegen brand
Cfr. Aankoop collectieve beschermingsmiddelen Wettelijke voorschriften KB brandpreventie op de werkplaatsen Bestelbon + levering + in dienst verslag = aankoop Brandblussers Sirenes Brand-meldknoppen Brandmeldcentrale Rookmelders Veiligheidsverlichting Enz.

58 Inventarisatie arbeidsmiddelen Inventarisatie PBM, speeltoestellen, … Inventarisatie instructies
Aanbrengen van alfa numerieke nummering op elk arbeidsmiddel Logboek samenstellen met inventarisatie arbeidsmiddelen ( Welk?Nummer? Plaats?Gebruikers?Documenten? Risicoanalyse, Preventieregister) Aanleg onderhoudsboek per arbeidsmiddel ( onderhoud, aanpassing, herstelling)