“Het nieuwe ambtenarenrecht”

Presentatie over: "“Het nieuwe ambtenarenrecht”"— Transcript van de presentatie:

1 “Het nieuwe ambtenarenrecht”
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren Ed van Meer BSA seminar 7 november 2017 Ed

2 Korte historie ‘normalisering’
Stakingsrecht Decentraal arbeidswaardenoverleg / overeenstemmingsvereiste WOR / Arbeidstijdenwet OOW-operatie: WW – ZW – WAO/WIA Privatisering ABP Gelijke behandeling bij arbeid /arbeid & zorg / levensloopregeling / c.a. Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) als sluitstuk Initiatiefwet Tweede Kamerleden: Fatma Koçer Kaya (D66) en Eddy van Hijum (CDA) (Steven van Weyenberg (D66) / Mona Keizer (CDA))

3 Publiekrechtelijke aanstelling korte fatale termijnen
Ambtenarenrecht Publiekrechtelijke aanstelling limitatieve ontslaggronden ‘quasi’ cao’s / rechtspositie- reglementen ambtelijke status rechtsbescherming in meerdere instanties besluiten en feitelijke handelingen korte fatale termijnen bestuursrechter

4 Achtergronden Wnra Twee essentiële redenen achter Wnra voor initiatiefnemers: ambtenaren en ambtenarenorganisaties zijn geëmancipeerd en dus gelijkwaardige onderhandelingspartners publiekrechtelijke ambtenarenrecht heeft onvoldoende conflict oplossend vermogen Nieuwe ambtenarenrecht moet anders en minder juridisch worden: privaatrechtelijk van karakter wegvallen ‘besluit’ wegvallen korte procestermijnen wegvallen bestuursrechtelijke dogmatiek / formalisme-fetisjisme

5 Het nieuwe ambtenarenrecht
privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst cao’s gesloten stelsel van ontslag gronden arbeidsgeschillen en ontslag geen of langere procestermijnen UWV en burgerlijke rechter in duidelijke rollen volwaardige rechtsbescherming ‘ambtelijke status’

6 Essentie nieuwe ambtenarenrecht
publiekrecht OUT privaatrecht IN

7 De nieuwe ambtenaar Ambtenaar:
“Degene die krachtens een arbeidsovereenkomst met een overheidswerkgever werkzaam is” (artikel 1 lid 1 AW201.)

8 Overheidswerkgever rechtspersonen in plaats van bestuursorganen: staat
provincies gemeenten waterschappen openbare lichamen EGTS zelfstandige bestuursorganen (artikel 2 AW201.) rechtspersoonlijkheid: Boek 2 BW

9 Van aanstelling naar arbeidsovereenkomst
Overgangsrecht: op datum inwerkingtreding normalisering gaan ambtelijke aanstellingen van rechtswege over in arbeidsovereenkomsten alle rechten en plichten van de ambtenaar blijven daarbij in tact

10 The main changes IN OUT BW + cao’s + AW 201. AW + avv’s
overheidswerkgever bestuursorgaan cao-overleg publiekrechtelijk arbeidsvoorwaardenoverleg Wetboek Burgerlijke Rechtsvordering Algemene wet bestuursrecht burgerlijke rechter bestuursrechter arbeidstuchtrecht ambtenarentuchtrecht

11 Het BW-arbeidsrecht arbeidsovereenkomst rechtsvermoedens
overgang van (overheids)onderneming tussentijds opzegverbod, tenzij… van rechtswege eindigen en Ragetlie-regel meer eenduidige flex-bepalingen herroepingsrecht instemming met ontslag aanzegtermijn einde arbeidsovereenkomst BT ijzeren proeftijd wettelijke verhoging te late loonbetaling transitievergoeding en billijke vergoeding ander stelsel opzegtermijnen

12 arbeidsvoorwaardenoverleg
decentraal overlegstelsel OUT cao-overleg IN BijdrBokdrageage vanmiddag van Peter van Minnen Vanmiddag bijdrage Peter van Minnen

13 Ontslagrecht & ontslaguitkeringen
AW + avv bestuursrechter OUT BW kantonrechter IN BijdrBokdrageage vanmiddag van Peter van Minnen Vanmiddag bijdrage Ruben Houweling

14 Rechter en procesrecht
bestuursrechter en Awb OUT burgerlijke rechter en BRv IN Vanmiddag bijdrage Ruben Houweling

15 Burgerlijke rechter en procesrecht
Rechtsbescherming bij: kantonrechter gerechtshof Hoge Raad der Nederlanden voorfase procedures bij medisch- en reorganisatieontslag bij UWV Procesrecht in Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering dagvaardingsprocedure verzoekschriftenprocedure Vraag voor verdiepingssessie: is er in nieuwe ambtenarenrecht nog behoefte aan bezwarenprocedures? Vraag voor verdiepingssessie: hoe toetst UWV reorganisatieontslag bij overheid?

16 Abbb & goed werkgeverschap
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb): overheid moet ook in civielrechtelijke relaties de ‘algemene beginselen van behoorlijk bestuur’ in acht nemen Beginselen van goed werkgeverschap in BW-arbeidsrecht zijn ‘beginselen van goed werkgeverschap’ ontwikkeld De beginselen van beide stelsels zijn inhoudelijk nauw verwant of zelfs synoniem Beginselen van goed werkgeverschap lijken beter te passen bij nieuwe ambtenarenrecht dan abbb omdat deze civielrechtelijk ontwikkeld zijn Vraag voor verdiepingssessie: is er in nieuwe ambtenarenrecht nog plaats voor de abbb?

17 De ‘status aparte’ Ambtelijke status

18 Behoud ambtelijke status
met opzet publiekrechtelijk gehouden volledig opgenomen in AW2017 omvat ook de norm van ‘goed ambtenaarschap’ “Het vermogen om het ambtelijke vak integer en vanuit democratisch en rechtstatelijk bewustzijn te vervullen” Mogelijk nog aangevuld met ‘Ambtenarenstatuut’ Ambtelijke rechtspositie dus niet volledig genormaliseerd!

19 Ambtelijke status Bepalingen inzake: ambtseed of belofte
nevenwerkzaamheden omgaan met giften en beloften financiële belangen en deelnemingen bij koersgevoelige informatie klokkenluidersregeling norm van ‘goed ambtenaarschap’ geheimhouding beperking uitoefenen grondrechten fouillering vertrouwensfuncties reisbeperkingen in verband met staatsbelang

20 Tuchtrecht ambtenaren tuchtrecht OUT arbeids tuchtrecht IN

21 Het nieuwe ambtenarentuchtrecht
Publiekrechtelijk van aard door opname in AW2017: norm van ‘goed ambtenaarschap’ niet nakomen is tekortkoming in arbeidsrechtelijke verplichtingen (artikel 6 AW2017) Plichtsverzuim is negatieve keerzijde van gedragen als goed ambtenaar Arbeidsrechtelijke consequenties bij plichtsverzuim in de sfeer van arbeidstuchtrecht: ontslag verder boetebeding als enige in wet opgenomen (artikelen 7:650 – 651 BW) andere disciplinaire straf – minder mogelijkheden in gefragmenteerd stelsel Vraag voor verdiepingssessie: dienen disciplinaire straffen huidige ambtenarenrecht en norm van ‘goed overheidswerkgeverschap’ alsnog in Wnra te worden opgenomen?

22 Ook nu nog meest gestelde vraag!
Wat schieten we ermee op?

23 Vergelijking ontslagstelsels
Ontslagstelsel huidige ambtenarenrecht: gesloten ontslagstelsel met open uiteinde: ‘ontslag op andere gronden’ korte procestermijnen dominante opvatting: ‘ambtenaar kun je niet ontslaan’ Ontslagstelsel marktsector sinds Wet werk en zekerheid (Wwz): korte vervaltermijnen dominante opvatting: ‘werknemer kun je niet meer ontslaan’ Reminder: nieuwe ambtenarenrecht moest minder juridisch worden

24 wetgever heeft met de Wwz in de marktsector het ontslagrecht ingevoerd
Van de regen in de drup… wetgever heeft met de Wwz in de marktsector het ontslagrecht ingevoerd waar diezelfde wetgever met de Wnra afscheid van nam voor de publieke sector !

25 Neerlands hoop…het regeerakkoord?
cumulatie van ontslaggronden mogelijk materieel terug naar ‘verandering van omstandigheden’ ? alweer tornen aan flex-bepalingen nu al morrelen aan transitievergoeding alweer allerlei nieuwe uitzonderingen die allerlei regels bevestigen Wijsheid of alweer de juridische waan van de dag?

26 De moraal van het verhaal…
De Wnra is een ‘juridische revolutie’ voor publieke sector: bestuursrechtelijke ongelijkwaardigheid vs. private gelijkwaardigheid decentraal overlegstelsel vs. cao-overleg repressieve vs. preventieve ontslagtoets civiel procederen vs. besluit / bezwaar / (hoger) beroep et cetera Dit vergt een fundamenteel ander juridisch denken binnen publieke sectoren Maximaal profijt van Wnra vereist een CULTUUROMSLAG binnen overheid!

27