FUTURISME Delaunay, Robert, eerbetoon aan Bleriot, 1914.

Presentatie over: "FUTURISME Delaunay, Robert, eerbetoon aan Bleriot, 1914."— Transcript van de presentatie:

1 FUTURISME Delaunay, Robert, eerbetoon aan Bleriot, 1914

2 Het futurisme De wetenschappelijke ontdekkingen en de technische vernieuwingen werden in het begin van de twintigste eeuw in Italië door een aantal mensen met bijzonder veel geestdrift toegejuicht. In het bijzonder voelden zij zich aangetrokken door de actie, dynamiek en snelheid die deze ontwikkelingen met zich meebrachten, omdat zij daar het moderne karakter van de eigen tijd in uitgedrukt voelden. Hun ophemelen van alles wat maar modern, nieuw en snel was hing samen met hun rebellie tegen het geestelijke verval in Italië. Hun ideeën bleken veel Italianen aan te spreken; nationalistische gevoelens vierden er hoogtij. Deze maatschappelijke en culturele beweging, die gericht was op een glorierijke toekomst voor Italië en haar machthebbers op economisch, politiek en cultureel gebied, wordt met de naam futurisme aangeduid (il futuro = de toekomst). Omdat naar de mening van de futuristen het verleden de weg naar de toekomst versperde, wilden zij daarmee definitief afrekenen. Zij propageerden daarom onder meer de vernietiging van academies, musea en oude cultuursteden. De moderne technologie kwam hun daarbij uitstekend van pas. Marinetti, woordvoerder van de futuristen en vriend van Mussolini, verheerlijkte geweld, oorlog en patriottisme dan ook als ‘de enige hygiëne van de wereld’. In hun streven naar macht waren de futuristen voor revolutie en tegen socialisme; in hun honger naar grootheid predikten zij imperialisme en oorlog. Toen dan ook in 1911 de Italiaans-Afrikaanse oorlog uitbrak, waarin onder meer strijd werd geleverd met Ethiopië, had het ‘Groot Futuristisch Uur van Italië’ geslagen. In het Technisch Manifest van de futuristische schilderkunst uit 1910 zet Umberto Boccioni de opvattingen van het futurisme over snelheid en dynamiek in de schilderkunst uiteen. Hoofdgedachte is dat de schilderkunst het moderne leven in al zijn activiteit tot uitdrukking moet brengen. Om dat doel te bereiken moet de kunstenaar breken met de oude, traditionele onderwerpen en moet hij zich toeleggen op de verbeelding van de universele dynamiek. Hiermee wordt aangeduid dat in de visie van de futurist aan alles activiteit ten grondslag ligt, dat alles in beweging is en dat alles aan een voortdurende verandering onderhevig is.

3 Hoewel het futurisme in 1909 door de dichter en toneelschrijver Filippo Tomasso Marinetti als literaire beweging werd gelanceerd, bezorgde het vernieuwings-enthousiasme dat uit zijn oprichtingsmanifest sprak, hem vrijwel direct aanhangers uit alle artistieke disciplines: Alleen al in de korte periode tussen het jaar van oprichting (1909) en het uitbreken van de eerste wereldoorlog (1914) verschenen tientallen manifesten op het gebied van beeldende kunst, poëzie, theater, architectuur, muziek en film. Stuk voor stuk droegen zij genoeg explosieve kracht in zich om op elk van deze gebieden een kleine revolutie te kunnen ontketenen. GIACOMO BALLA, Macchina Tipografica, 1914.

4 Serata Futurista (Futuristische avonden)
Futurisme en theater Als eersten doorbraken de futuristen de grenzen tussen de afzonderlijke kunsten. Uit de propagandistische theateravonden, waar manifesten werden voorgelezen, gedichten voorgedragen, maar ook politieke agitatie werd bedreven, groeide het idee voor het totaaltheater, zoals zich dat na de tweede wereldoorlog heeft ontwikkeld. FILIPPO TOMASSO MARINETTI en GIACOMO BALLA, Briefhoofd van de futuristen, tekening van Balla, tekst van Marinetti, 1915.

5 Een onomatopee of klanknabootsing is een stijlfiguur waarbij in een of meerdere woorden een geluid wordt nagedaan. (Veel gebruikt in strips.)

6 (klik de geluidsfragmenten aan.)
(klik de geluidsfragmenten aan.) Futurisme en muziek Spectaculair zijn de vernieuwingen van Luigi Russolo op het gebied van het klankmateriaal, die hij eerst verkondigt in zijn manifest van de 'Lawaaikunst' (1913) en enkele maanden later in praktijk brengt met zijn 'intonarumori': elektrisch aangedreven 'lawaaimachines' Lawaai is voor de futuristen, naast dynamiek en snelheid, het kenmerk van de nieuwe tijd. De sensatie geluid uit te beelden is voor schilders een belangrijk gegeven. Daarnaast is er een sterke tendens om de schilderkunst te 'muzikaliseren', waarbij gestreefd wordt naar een abstracte en aan de muziek analoge uitdrukkingswijze.

7 Futurisme en typografie
Kun jij hier een grot/tunnel in zien? En hier een explosie?

8 Futurisme en fotografie

9 Inspiratiebron: foto met lange sluitertijd
Giacomo Balla ( ) probeert beweging zichtbaar te maken. In plaats van gebruik te maken van de pointilleer­methode laat hij zich leiden door experimenten op fotografisch gebied en door film, waarvan de eerste vertoning in 1891 had plaatsgevonden. In zijn Dynamiek van een Hond aan de Lijn uit 1912, dat in compositie doet denken aan een willekeurig uitgesneden stuk van een foto, probeert hij een indruk van beweging te wekken door bepaalde delen van een object in opeenvolging weer te geven. Inspiratiebron: foto met lange sluitertijd

10 Giacomo Balla Meisje rent over het balkon. 1912 Futurisme en film Geïnspireerd op Muybridge

11 Balla , vlucht van een zwaluw, 1913

12 Severini, danseressen, ca 1913

13 The Red Horseman. Carlo Carra

14 Umberto Boccioni, “De straat komt het huis binnen" 1911.

15 Boccioni ,Unieke Vormen van de Continuiteit in de Ruimte, 1913.

16

17 Gewapende trein, 1914