Seksualiteit Het bespreekbaar maken van seksualiteit in het contact met de cliënt als onderdeel van de hulpverlening.

Ziekte en seksualiteit. Ziekte en behandeling kunnen van invloed zijn op seksueel gedrag en / of seksuele beleving. Zowel bij patiënten als hulpverleners is er het taboe om seksualiteit bespreekbaar te stellen.

Taken van de maatschappelijk werker. 1. Goede diagnostiek 2. Adequate voorlichting. 3. Een op maat gesneden verwijzing

Wat is een seksueel probleem?

Van een seksueel probleem is sprake wanneer iemand t. a. v Van een seksueel probleem is sprake wanneer iemand t.a.v. seks niet beleeft of wij hij of zij zou willen en kunnen beleven.

Meest voorkomende seksuele problemen Ontbreken of verlies van seksueel verlangen. Verschil tussen partners in seksueel verlangen. Het ontbreken of verlies van seksuele opwinding. Erectie / potentiestoornissen, onvoldoende zwellingrespons. Opwindingsproblemen kennen een lichamelijke en een belevingskant.

Het vertraagd of uitblijvend orgasme van de vrouw. Ejaculatie precox. Dyspareunie bij de vrouw. De vaginistische reactie.

Vaginistische reactie. Functioneel of niet-organisch vaginisme. Situatief vaginisme.

Functioneel vaginisme. Omschrijving: Aanhoudende of recidiverende onwillekeurige spasme van de musculatuur van het buitenste deel van de vagina. Gevolg hiervan is dat niet alleen geslachtsgemeenschap niet mogelijk is, maar ook het inbrengen van andere voorwerpen, zoals bijv. tampon.

Situatief vaginisme. Omschrijving: Samentrekken van de bekkenbodemspieren. Gevolg van pogingen van partner als hij vingers of penis in vagina wil brengen.

Belangrijke aandachtspunten.

Wanneer is sexueel probleem ontstaan? Primair. Vanaf het begin van de seksuele ontwikkeling. Secundair of verworven. Na een periode waarin de stoornis zich niet voordeed

Wat is de context van de disfunctie? Situationeel. In bepaalde situaties, bij bepaalde partners, sommige vormen van stimulatie – de eerste keer- . Gegeneraliseerd. Wanneer van bovenstaande geen sprake is.

Oorzaken van seksuele problemen Psychisch. Lichamelijk. Combinatie van psychisch en lichamelijk. NB. belangrijk om ook te bekijken wat speelde bij het begin, de vererging of het instandhouden.

Gebrek aan kennis of onjuiste kennis. Gebrek aan vaardigheden. Angsten / remmingen. Lichamelijke factoren. relationele aspecten. Normen Materiele factoren Zingevingproblemen

Angsten remmingen Angst voor SOA. Angst om zwanger te worden of te maken. Angst voor controleverlies. Angst om geen goede minnaar te zijn. Schaamte voor het eigen lichaam. Beelden traumatische ervaringen Gedachte dat de ander "meer wil".

Gebrek aan kennis of onjuiste kennis. Gebrek aan vaardigheden. Angsten / remmingen. Lichamelijke factoren. relationele aspecten. Normen Materiele factoren Zingevingproblemen

Er zijn ook voorspellende factoren. Naast factoren die de directe oorzaak kunnen zijn voor een seksueel probleem zijn er daarnaast ook factoren die dat probleem in stand kunnen houden.

Seksespecifieke en culturele aspecten. Verschillen van waarden en normen per sub-cultuur. Verschillen met name in heteroseksuele relaties op basis van de verschillen in socialisatie van man en vrouw. Irreële verwachtingen van seksualiteit.

Oorzaken seksuele problemen bij ziekte. Normen. Als direct gevolg van de ziekte. Als direct gevolg van de behandeling. Als indirect gevolg van de ziekte, bijv. angst voor pijn. Sociale en maatschappelijke factoren. Aard van de ziekte

De psychische draagkracht van een individu. Seksuele gewoonten. Reactie van – seksuele – partner. Leefomstandigheden.

Aandachtspunten. Iemand in alle rust verhaal laten doen. Persoonlijk verhaal laten prevaleren boven algemeen geldende kennis. Leggen van medische, psychologische en sociaal-maatschappelijke verbanden. Op de hoogte stellen welke somatische factoren bij die bepaalde patiënt een rol spelen en van invloed zijn op 't probleem.

Vragen en voorstellen. Hoe maken en wanneer maken jullie seksualiteit met patiënt bespreekbaar? Welke problemen ondervind je daarin? Is het zinvol om qua voorlichting een gemeenschappelijk programma te ontwikkelen? Het onderwerp seksualiteit als vast onderdeel van intake?