Resultaten van een Europese studie over racisme in Londen, Parijs en Brussel op het gebied van detailhandel en het openbaar vervoer

 Introductie  Inhoud onderzoek  Banen ladder opklimmen  Racisme op de werkvloer  Ervaringen met collega’s  Ervaringen met management  Ervaringen met klanten  Ervaringen met de vakbond  Collectieve verantwoordelijkheid en actie  Conclusies

 Directe en indirecte racisme  Direct: wanneer je een ander bewust pijn doet, bijvoorbeeld weigeren om in te stappen omdat er een man met donkere huidskleur achter het stuur zit  Indirect: geen directe intentie is om te discrimineren, maar heeft toch invloed op alledaagse bezigheden zoals een sollicitant zoeken tussen vrienden en familie waarmee je mensen die niet tot je sociale netwerk behoren automatisch uitsluit

 Interviews in België, Frankrijk en Engeland  Conclusie: Trends rond racisme in de economie en de werkgelegenheid, in de detailhandel en het openbaar vervoer, in de drie landen vrijwel gelijkaardig  Probleem racisme: kan leiden tot gezondheidsproblemen, minder interesse in het werk en op de korte termijn tot een tekort aan personeel.

 Resultaat uit het onderzoek: een werknemer met een andere etnische achtergrond, heeft maar zelden een topfunctie  Man (28), Noord-Afrikaanse afkomst: “Toen ik in het bedrijf terecht kwam, realiseerde ik me dat het goed betaalde banen minder toegankelijk zijn. Je hoeft niet af te vragen waarom.”

 Geen recent fenomeen  Direct racisme moeilijk vast te stellen  Naar aanleiding van een onderzoek tussen 2003 en 2005: vaak gevallen van beledigingen, discriminatie, kleinerend of vernederend gedrag (houding).

 In alle drie de landen op verschillende manieren  Vooral vooroordelen, stereotypen, negatieve beelden en clichés over zwarte mensen en moslims, racistische beledigingen en zichtbare steun van de extreem-rechtse partijen  Vanaf september 2001 worden moslims vaker afgeschilderd als terroristen

 Angst om baanverlies wordt vaak als reden aangegeven van werknemers die te maken krijgen met racisme  Managers hebben ook vooroordelen en maken gebruik van stereotypen

Personeelsvertegenwoor digers zien aanzienlijke toename van geweld tegen personeel Citaat chauffeur openbaar vervoer  “Ze gooien het geld gewoon neer en soms valt het over de balie heen en grijpen het ticket en lopen agressief weg met die blik in de ogen ‘jij zou hier niet moeten zijn’.”  Wat: racistische toon en klanten die weigeren geholpen te worden door een persoon met een donkere huidskleur of fysiek geweld.

 Racisme wordtin de eerste plaats beschouwd als een sociaal probleem in plaats van een werk probleem  Er wordt eerder actie gevoerd in tijden van extreme spanning dan wanneer deze er niet is

Conclusie: omvang strijden tegen racisme en discriminatie nog niet genoeg!  Slachtoffers voelen zich vaak erg eenzaam, overtuigd dat niemand naar hen zal luisteren en dat het geen zin heeft om ertegen te vechten.  Strijden tegen racisme en discriminatie zou prioriteit moeten hebben in de hele gemeenschap.

Conclusie: Racisme maatregelen zijn nog weinig concreet (enkel geschreven op beleidsniveau)  Racisme moet niet langer als individueel probleem gezien worden in de samenleving  Racisme aanpakken op het gebied van politieke partijen, werkgeversorganisaties, verenigingen, scholen, media, families en vakbonden.

 Binnen bedrijven wordt racisme aan de top erkend, maar heeft op de werkvloer weinig tot geen effect omdat het niet erkend wordt door de werknemers  Er is dagelijks sprake van direct racisme en systematisch indirecte discriminatie in werkrelaties. Zoals beledigen, kleineren, vernederen of intimidatie  Slachtoffers spreken er niet over  Naast een taak van de vakbonden, is racisme ook een taak van (rechtse) politieke partijen die een bron vormen van ongelijkheid en door hun uitspraken de gelijkwaardigheid van werknemers ondermijnen