Contextuele hulpverlening Een kennismaking met het gedachtegoed van Nagy Jolande Tevel presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Programma Opening Inleiding Theorie : kernbegrippen Opdracht in tweetallen Praktijk : Contextuele interventies; grondhouding hulpverlener Slot :Contextueel hulpverlenen aan dialysepatienten!? presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Inleiding Uitgangspunt: De werkelijkheid van mensen is relationeel en intergenerationeel Kwaliteit van de relaties is bepalend voor iemands welbevinden Nagy voegt met zijn contextuele hulpverlening een dimensie toe! Dimensie van de feiten Dimensie van de psychologie Dimensie van de interacties Dimensie van de relationele ethiek presentatie contextuele hulpverlening december 2010

De dimensie van de relationele ethiek Kernbegrippen Rechtvaardigheid van de relatie Loyaliteit Relationeel evenwicht geven en ontvangen gepaste zorg Vertrouwen; betrouwbaarheid Verdiensten en schuld Destructief recht; verdiend recht presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Rechtvaardigheid Verticale relaties en natuurrecht Vertrouwen en betrouwbaarheid Gerechtigde aanspraak op zorg van de ander Verdienste Onrechtvaardigheid en het gerechtigd zijn tot destructie De roulerende rekening presentatie contextuele hulpverlening december 2010

De twee rechten van het kind Aanspraak op zorg en verantwoord ouderschap. Geeft ook verplichting: kind dankt zijn bestaan aan ouders Recht om te geven. Kind geeft van nature. Door geboorte geeft kind ‘t ouderschap aan ouders Niet altijd krijgt een kind waar het recht op heeft…. presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Vormen parentificatie ‘t zorgende kind ‘t kind dat kind moet blijven De zondebok Het perfecte kind presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Destructief recht Gerechtigd zijn tot destructie komt voort uit de verwaarlozing van het natuurrecht van het kind, waarbij het kind niet krijgt waar het recht op heeft. Het vertrouwen van het kind wordt niet met vertrouwen beantwoord. Leidt tot een openstaande rekening Wordt door het kind beleefd als het recht om het tekort aan zorg en verantwoord ouderschap te verhalen Parentificatie en een gestoorde persoonlijkheidsontwikkeling kunnen leiden tot afwezigheid van schuldgevoelens t.o.v. derden presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Loyaliteit Verticale loyaliteit: tussen ouders en kinderen Horizontale loyaliteit: gekozen relaties Verticale loyaliteit en partnerschap Loyaliteitsconflicten Onzichtbare loyaliteiten Gespleten loyaliteit presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Rechtvaardige relaties Een relatie is rechtvaardig als de balans over langere tijd in evenwicht is als de balans van geven en ontvangen recht doet aan evt. asymmetrie Balans hoeft niet precies in evenwicht te zijn als het maar eerlijk voelt! Relationele schuld ontstaat als er geen recht wordt gedaan aan de balans van geven en ontvangen presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Balans Geven is pas geven als het ontvangen kan worden! Geven uit eigen belang is geen geven! Openlijk uitkomen voor je behoeftes en wensen is van belang Geven zonder terugbetaald te krijgen levert een openstaande rekening op Gepast geven levert verdienste Dialoog is belangrijk Balans kan hersteld worden door actie in de vorm van verantwoordelijkheid voor de ander en oprechte zorg . presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Balans in beweging De tijd en de verticale relatie De tijd en de horizontale relatie De dialoog presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Opdracht in tweetallen Neem een casus uit je praktijk. Wat kun je zeggen vanuit: De dimensie van de feiten De dimensie van de psychologie De dimensie van de interacties De dimensie van de relationele ethiek Eerst 10 minuten voor jezelf uitwerken. Daarna uitwisselen. Stel wederzijds uitnodigende vragen die helpen om aanvullende zaken te zien. Omwille van de tijd vooral aandacht besteden aan de vierde dimensie! presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Contextuele hulpverlening Informatie en taxatie, specifiek voor vierde dimensie Zijn de banden met ouders/kinderen intact? Is er sprake van een destructief of een constructief proces? Waar ligt de wortel van het destructief recht? Is er sprake van teveel geven, niet kunnen ontvangen? Waar liggen mogelijkheden? presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Contextuele interventies Erkenning Meerzijdige partijdigheid Stellen van verbindende vragen Hulpbronnen Nadruk op –zichtbare- actie zorgvuldige timing Dialoog Ontschuldiging presentatie contextuele hulpverlening december 2010

De relationeel-ethische grondhouding Vereist: leerproces van hulpverlener t.o.v. gezin van herkomst, partner en kinderen in een drie-generationeel perspectief Zicht op eigen problematiek Persoonlijke ontwikkeling van de hulpverlener is dan ook een belangrijke peiler in de opleiding presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Erkenning Voor geleden onrecht Voor onvermogen Voor intenties Voor de kosten van het geven Voor betrouwbare, gevende acties Therapeut start; moedigt mensen aan, nodigt uit elkaar wederzijds erkenning te geven; Therapeut bevordert dialoog in horizontale en verticale relaties presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Meerzijdige partijdigheid Grondhouding en methode waarbij hulpverlener partijdig is met alle leden van de context, al dan niet aanwezig en al dan niet in leven. Hulpverlener gaat na: Wat is ieders investering Wat is ieders recht om te mogen ontvangen Wat is ieders verplichting presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Stellen van verbindende vragen Impliciete boodschap dat de leden van de context voor elkaar zorg dragen en verantwoording nemen Dat dit erkend dient te worden En verdienste oplevert presentatie contextuele hulpverlening december 2010

Voorbeelden contextuele vragen Op wie kunt u vertrouwen? Met wie kunt u dit bespreken? Hoe dragen uw kinderen zorg voor u? Weten de kinderen van uw problemen in uw jeugd? Waar gaat het beter tussen u en de kinderen? Is er reden voor hoop? Is er iemand voor wie u leeft? Is er iemand die ziet dat u lijdt? Zien de kinderen u ooit huilen? Wat doen ze dan? presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Hulpbronnen Waar zit de resterende betrouwbaarheid? Bestaande hulpbronnen gebruiken Nieuwe hulpbronnen aanboren Hulpmiddel Netwerkkaart genogram presentatie contextuele hulpverlening december 2010

De verwachting van de actie Grondhouding en methode Expliciete verwachting dat de client handelend zal optreden (verantwoord ouderschap, kind zijn, partnerschap) Niet meer leunen op destructief recht, maar ombuigen naar verdiend recht Hulpverlener beweegt client door middel van actie de balans opnieuw in evenwicht te brengen zodat het doorgeven van de roulerende rekening stopt presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Ontschuldiging Proces waarbij: Eigen leed onder ogen wordt gezien Ruimte bestaat voor emotie Besef ontstaat van gerechtigd zijn tot Bereidheid bestaat tot exploratie Het geven weer op gang wordt gebracht presentatie contextuele hulpverlening december 2010

presentatie contextuele hulpverlening december 2010 Slot Bedankt voor de aandacht! Reacties………………………….. Leren over Leven, Leerschool voor Contextuele Hulpverlening www.lerenoverleven.org presentatie contextuele hulpverlening december 2010