Op Koers groepscursussen psycho-educatie en vaardigheidstrainingen voor chronisch zieke kinderen Emma Kinderziekenhuis AMC - Amsterdam

Inhoudstafel Inleiding Interventie Onderzoek Discussie & conclusie Bron

1. Inleiding Stijging van kinderen die opgroeien met chronische ziekte Oorzaak: vooruitgang kindergeneeskunde en kinderchirurgie Gevolg: problemen op cognitief, gedragsmatig en/of sociaal- emotioneel vlak

2. Interventie Aanleiding: Groepsinterventies Focus: emotionele steun, versterken van aanpassing, aanleren zelfmanagement, … Effectiviteit: aanleren copingstrategieën, verbeteren van kennis over symptoomvermindering, … Gebruik homogene groepen: vergemakkelijking aantonen van effecten Opletten voor exclusiecriteria!

2. Interventie Achtergrond: gebaseerd op inzichten uit de cognitieve psychologie - Uitleggen hoe gedachten, gevoelens en gedrag elkaar beïnvloeden (DVD- model) - Alternatieve respons vinden op moment van stressveroorzakende situatie - Integratie gedragsmatige technieken zoals modeling, management van onvoorziene gebeurtenissen,... - Doel: negatieve/verstoorde gedachten omzetten in positieve/proactieve gedachten

2. Interventie Doelgroepen: - Kinderen en jongeren met een chronische ziekte - Kinderen en jongeren die behandelt zijn voor een vorm van kanker - Broers en zussen van kinderen en jongeren met een chronische ziekte. Indeling op basis van leeftijdscategorie: - Op Pad: 8-12 jaar - Op Weg: jaar Per cursus 6-8 kinderen o.l.v. één psycholoog en twee groepsbegeleiders

2. Interventie Inhoud van de cursus: - Zes wekelijkse sessie met enkele centrale thema’s zoals infomatie verzamelen en geven over ziektes, aanleren relaxatietechnieken, … Vb: Informatie verzamen en geven over ziektes: kinderen worden gevraagd hun eigen verhaal te doen, informatie op te zoeken en/of te vragen. Cursus wijkt af voor kinderen en adolescenten die behandelt zijn voor een vorm van kanker

3. Onderzoek Methode: - Procedure: kinderen of jongeren kunnen zichzelf aanmelden of worden aangemeld door behandelaar, vullen drie keer vragenlijst in (T0, T1, T2) - Evaluatiestudie in de periode van mei 2003 tot mei Meetinstrumenten: Interventie-gerelateerde uitkomstmaten (VOK-k, CCSS- k), Sociaal-emotionele uitkomstmaten (CBCL-prf, ZBV-K, …), statistische analyse

3. Onderzoek Resultaten: 109 cursisten - Interventiegerelateerde uitkomsten: directe vooruitgang ziektegerelateerde vaardigheden & predictieve controlestategieën, cognitieve copingstrategieën bleven gelijk - Sociaal-emotionele uitkomsten: minder gedrags- en emotionele problemen, sterker eigenwaardigheidsgevoel, fysieke verbetering, geen effecten op alledaags functioneren of angstgevoel

Discussie & conlusie Veelbelovende resultaten Eerste gunstige effect in heterogene groep met leeftijdsspreiding Vond enkel plaats in Emma Kinderziekenhuis AMC Eerste stap gezet naar groepsinterventie voor chronisch zieke kinderen en adolescenten

BRON Last, B.F., Maurice-Stam, H., Scholten, L., Onland-van Nieuwenhuizen, A.M. & Grootenhuis, M.A. (2008) Op Koers: groepscursussen psycho-educatie en vaardigheidstraining voor chronisch zieke kinderen. Tijdschrift voor Kindergeneeskunde, 76, Geraadpleegd op 17 oktober 2015