Luisteren 3 Actief luisteren. Zowel verbaal als non-verbaal Stimuleer de ander tot vertellen
Principes van goed luisteren Acceptatie van de ander Respect voor en acceptatie van de gevoelens Tolerantie voor iemands eigenaardigheden
luistergedrag Oogcontact Interesse Aanmoedigen Vraag verduidelijking Doorvragen Samenvatten Achterwege laten van eigen associaties en emoties Niet bang zijn voor stiltes rust
Fouten bij luisteren Ongeinteresseerdheid Niet uit laten praten Eigen verhaal vertellen Gedachten elders Snel adviseren Je denkt al te weten, hoe het zit
Vragen stellen 5 Functies van vragen Soorten vragen: open/gesloten, e-in, e-ex,
doorvragen wat bedoel je Leg eens uit Geef eens een voorbeeld
Concretiseren 6 Wat gebeurde er precies? Hoe bedoel je? Vertel eens! Hoezo? Wat doen ze dan? Hoe vind je dat? Concretiseer op gebeurtenis, gedrag en gevoelens
Fouten bij concretiseren Snel adviseren Aan een half woord genoeg hebben Niet durven concretiseren Te ver doorvragen naar feiten /gevoelens De ander in verlegenheid brengen
Samenvatten 4 Beknopte weergave van een gedeelte van een gesprek ( gevoel/inhoud) 3 vormen: Herhalen: letterlijk herhalen Parafraseren: kernachtige omschrijving Samenvatten: rode draad weergeven
uitgangspunten Vat regelmatig samen In eigen woorden Beperk je tot het gespreksthema In persoonlijke vorm Ga na of het klopt Geen beoordeling,waardering of conclusie
Fouten bij samenvatten Te vaak, te weinig Papagaaien Eigen conclusies, waarderingen, mening
Feedback 9 positief gedrag ondersteund negatief gedrag gecorrigeerd Relatie verduidelijkt
manier Verbaal/nonverbaal Bewust/onbewust Spontaan/op verzoek Formeel/informeel
Regels voor geven fb beschrijf Concreet gedrag Vertel wat het met je doet Wacht niet te lang Wees niet negatief Doe suggesties voor verbetereing Doseer Vraag om een reactie Let op non-verbaal gedrag Wees kort Incasseringsvermogen van de ander
Regels voor ontvangen fb Luister Ga na of je de ander goed begrijpt Vraag door Accepteren betekent niet, dat je het ermee eens bent Laat merken wat het je doet. Je bepaalt zelf , wat je ermee doet.