PROJECT PLANTENMESTSTOFFEN

Doel van het project : vakoverschrijdend werken met Bio, Che,Wisk en Eco concreet maken van de lessen rond afval, recyclage en milieubewustzijn conform het leerplan. Uitvoering Taakverdeling leerlingen : elke lln kiest twee taken (behalve CEO) Instructies rond de werking van een firma (Eco) met een productie- eenheid (Bio, Che en Wisk) Tijd van uitvoering : gedurende derde trimester

ORGANIGRAM VAN DE NIEUWE FIRMA Management : CEO (algemene leiding en coördinatie) FINANCIEEL DEPARTEMENT Voorstel naam firma Voorstel logo Voorstel naam product Prijszetting Marketing en promotie Plaats van verkoop WETENSCHAPPELIJK DEPARTEMENT LABO analyse TECHNISCHE DIENST onderhoud installatie productiecontrole MILIEUBUREAU studie milieu-impact

CONTAINERPARKJE OP DE SPEELPLAATS

Maak uw eigen wormenbak ( technologische opvoeding 1° graad) Ecohuis.antwerpen.be vlaco.be/kringloop-tuinieren tuinadvies.be/artikels/

De bewoners : Eisenia fetida (ringworm, mestworm, tijgerworm) Hun activiteit : composteren ! Start Na vier dagen

LABO ANALYSE : bepalen gehalte aan plantenvoedingsstoffen  Nitriet/Nitraat  Fosfaat  Ammoniumzout / Ammoniak  Eventueel andere mineralen Teststrookjes Quantofix (Fiers nv) +/- € 29 voor 100 st. Vergelijken van waarden met plantenmeststoffen uit de handel o Moet er wat N en P betreft verdund worden ? (Che)

Labo analyse : bepalen van pH (elektronisch of pH-papier)  Blijft de pH constant gedurende de periode van gebruik ?  Heeft de pH invloed op de wormenactiviteit ? (literatuurstudie)  Indien beschikbaar : datalogger Labo analyse : bepalen van (a)biotische factoren in de wormenbak  Watergehalte  Temperatuur (leidt de afbraak van planten tot een verhoogde temperatuur ? Of zorgt verdamping toch voor een afkoeling ?  ‘Humus’gehalte (gehalte aan organische bestanddelen)  Luchtigheid  Indien beschikbaar : datalogger

Labo analyse : Invloed van de concentratie van plantenmeststoffen op de ontkieming en groei van tuinkers. Petrischaaltjes met in percolaat van verschillende concentraties gedrenkt.

MICROSCOPIE VAN HET VERTERINGSPROCES We nemen aan dat zachte delen sneller afgebroken worden dan harde  waarnemingen van houtige delen, celwanden en houtvaten

Inzicht verwerven in begrippen rond ecologie  De wormenbak is een voorbeeld van een ecosysteem Energie in Wormenbak Energie out  De wormenbak heeft een bepaalde biodiversiteit (Ringwormen, ronde wormen, raderdiertjes, protisten, bacterien, andere ….)

nematoden ééncelligen ringworm motmug raderdiertjes

Onderscheid wormenbak versus compostvat /-hoop  Gecontroleerd ecosysteem / open ecosysteem  Andere levensgemeenschap ( predatoren! ) 15 tot 20 soorten  Natuurlijker wat betreft voedselketens/-web pissebedden duizendpoten miljoenpoten naaktslakken fruitvliegjes mijten

Week 1Week 2 Week 3Week 4  Het percolaat laat de gevolgen zien van eutrofiering / overbemesting

Insijpeling van nutrienten aan akkerrand

Met eutrofiering voor gevolg

Zo kan het ook : onbewerkte akkerranden zorgen voor zuiver water

Input van mineralen in de wormenbak monitoren  Samenstelling van aangeboden plantenafval analyseren adhv literatuur (online beschikbaar: ) Vb. Planten hebben Mg nodig voor chlorofyl --- opzoeken welke plantaardige afval hiervoor het meest in aanmerking komt voor afbraak in wormenbak. Bronnenstudie  Correct composteren (wat wel en wat niet, reden?)  Aandeel groenafval in totaal huishoudelijk afval  Werking compostbedrijven, biogasinstallaties  GFT ophaling gemeente / Fost + /

MOGELIJKE RANDACTIVITEITEN  Opzetten van een ‘recyclagelijn’ op school  Productie en ‘verkoop’ van plantenmest en ‘humus’ of wormenaarde  Verrijken plantenbakken op school  Bezoek aan een containerpark / compostbedrijf / biogasinstallatie  Realisatie cesuurdoelen / onderzoekscompetenties