OPT – I – SORT Optimalisatie van het beheer van postconsumer houtafval MIP COOP+ Project

Doelstelling OPT – I - SORT Onderzoek hoe de techno-economisch meest optimale inzameling en sortering van post-consumer houtafval kan worden gerealiseerd met het oog op een maximale valorisatie van het houtafval door middel van recyclage.

Partners OPT – I – SORT Project Bedrijfspartners Onderzoeksinstelling Stuurgroep IMOG Technisch Centrum der Houtnijverheid (TCHN) Interafval/vvsg Gielen Recyclage Febem Bulk-id Fedustria Unilin ODE Vlaanderen A&S Energie BBL OVAM

Werkpakketten

DOELSTELLING 1: Inzicht ingezamelde houtfracties en verder optimaliseren inzameling

Houtbeschermingstechnieken A2-behandeld A2-A3-A4 A3/A4-behandeld

Houtbeschermingsproducten: grafiek LOSP in 2005 reeds fel gedaald blijft verder dalen Nieuwe zouten (geen As) wel nog (30-40%) Cr naast Cu Oude zouten, volledig uit de handel…

Houtbeschermingsproducten: evolutie Light Organic Solvent Preservatives (LOSP) heel sterk gedaald. Om VOC te reduceren: in emulsies gebracht (kleurloos/kleurstof). Vroegere gebruik van Chromated Copper Arsenate (CCA) verdwijnt. Door nieuwe richtlijnen verwachten we volgende evoluties: Cr en As: dalende trend Op termijn: enkel nog Cu Cr en As dalen door richtlijnen.

Sorteerregels - test Het hout wordt ingezameld in verschillende fracties: 1. Onbehandeld hout 2. Behandeld en samengesteld hout 3. NIEUW: MDF, geperst karton/softboard en geïmpregneerd hout apart

Inzameling post-consumer houtafval Container 1: Recyclage zonder behandeling Constructiehout Verpakkingshout Ander onbehandeld hout Container 2: Recyclage met behandeling Binnenschrijnwerk (1) Meubelen (2) Spaanplaat/Mulitplex/OSB (3) Bouwafval (4) Buitenschrijnwerk (5) Container 3: Energie (6) MDF Softboard/Geperst Karton Geïmpregneerd hout buiten

Staal 1 Binnenschrijnwerk Deur (binnen) Deurstijl (binnen) Parketvloer Plafondpaneel Plinten Trap

Staal 2 Meubelen Bed Kleerkast Stoel Tafel Zetel

Staal 3 Spaanplaat/multiplex/OSB Melamineplaat Triplex Vezelplaat Vlasleemplaat

Staal 4 Bouwafval Bekistingsplanken Panlat Dakgebinten A2?

Staal 5 Buitenschrijnwerk Dakgoot Deur (buiten) Deurstijl (buiten) Raam

Staal 6 Verbranden Geïmpregneerd hout buiten Plaatmateriaal MDF Geperst karton Softboard

Resultaten sorteerwijzer - containerpark Scheiding in fractie Energie en Materiaal lijkt zijn effect te hebben

Resultaten sorteerwijzer - inzamelaar Scheiding in Grootte (naast scheiding tussen energie/materiaal)

Feedback sorteerproeven Uit de eerste sorteertesten i.s.m. IMOG en Gielen blijkt dat meer dan de helft van wat vroeger voor energie bestemd was, nog voor recyclage als grondstof in aanmerking komt. Op de containerparken was er een positieve medewerking. Belangrijk is kort de ecologische argumenten aan te geven en ervoor te zorgen dat de instructies bij sortering duidelijk zijn.

Besluit sorteerproeven Sorteren naar toepassing is niet helemaal aangepast aan de noden van materiaalgebruik In de massa behandeld hout in recyclage (vals positief) Oppervlakkig behandeld hout bij de fractie te verbranden (vals negatief) Sorteren op kleur/behandeling lijkt aangewezen bijsturing sorteerwijzer

Container Visuele beoordeling Toepassing Voorbeelden ONBEHANDELD RECYCLAGEHOUT Ongekleurd/ Massief constructiehout Balken => MATERIAALGEBRUIK verpakkingshout Palet   fruitkistje Oppervlakte Kleuring Binnenschrijnwerk Deur (binnen) Deurstijl (binnen) Parketvloer Plafondpaneel Plinten Trap Meubelen Bed Kleerkast Stoel Tafel RECYCLAGEHOUT Zetel MET OPPERVLAKTEBEHANDELING Spaanplaat/multiplex/OSB Melamineplaat Multiplex OSB Spaanplaat Triplex Vlasleemplaat Bouwafval Bekistingsplanken Panlat Dakgebinten Buitenschrijnwerk (*) Dakgoot Deur (buiten) Deurstijl (buiten) Raam Geïmpregneerd hout buiten Treinbiels Telefoonpaal Tuinpaal In de massa gekleurd Speeltuig IN DE MASSA BEHANDELD donkergroen / bruin Tuinmeubelen => ENERGIE Tuinscherm Tuinhuis Pergola Carport Plaatmateriaal MDF Laminaatparket VEZELIG RECYCLAGEHOUT Medium Density Fibreboard (MDF) Vezelplaat Geperst karton / Softboard (*) Buitenschrijnwerk met een dikke beschermlaag => energie

DOELSTELLING 2: Onderzoek naar bestaande scheidingstechnieken en ontwikkeling van innovatieve scheidings- & opschoningstechnieken

Overzicht droge scheidingstechniek in hout Magnetische scheiding: 1 Overband magneten 2 Magneet trommels 3 Koprol magneten 4 Non-ferro scheiders Mechanische scheiding: 5 Zeven 6 Shredders & pre-shredders Nvt Rotorscheiders Luchtscheiding: 7 Windzifters 8 Luchttafels Nvt Zware delen scheiders Sensor scheiding: 9 Infra rood scheiders (+ 3D) 10 Inductiescheiders Nvt Kleurscheiders (+3D) Nvt Röntgenscheiders Elektrostatische scheiding: Oude Kassei 16 T +32 56 71 53 85 www.bulkid.be B-8791 Waregem F +32 56 75 62 13 info@bulkid.be

Evaluatie overband magneten Opstellingen Dwars over transportband In lijn met transportband Eigenschappen - Grote afstand tussen magneet en productstroom - Magnetische aantrekkingskracht moet stuk kunnen opheffen - Verontreinigde onderdelen worden uit productiestroom getild - Grotere metaaldelen, weinig hout - Enkel voor magnetische metalen - Max. breedte productstroom 2 m , 500 m³/u

Hyper Spectral Imaging Innovatie scheidingstechniek – NIR technologie Hyper Spectral Imaging Very high spectral resolution for NIR detection (with 256 measuring points) High optical resolution with 320 measuring points over complete belt

Spectrum Standard Technology UniSort Technology Measuring 16 points More information

Input materiaal 90% A- hout 7% MDF 3% Metaal, Kunststof,…

% scheiding MDF MDF Fractie A-hout 85% MDF met max. 3% verlies aan A-hout MDF Fractie A-hout

DOELSTELLING 3: Kostenefficiënt, milieubewust en maatschappelijk verantwoord kringloopproces

Nieuwe afvalstromen - aanmaak in briketten

Ontstaan van nieuwe afvalstromen Door nieuwe scheidingstechnieken in te passen, ontstaan nieuwe afvalstromen (houtstof - brandstof): Toepasbare briketten maken Bekijken voldoende aanbod Verschillende stofstromen op elkaar afstemmen om een homogene stroom te bekomen Testen van een gedoseerde invoer Analyse van de ketelparameters Analyse van de vliegassen en bodemassen (enkel op lange termijn, met een continue brikettenstroom te bepalen)

Levenscyclusanalyse Onderzoek van de ecologische (economische & technologische) impact van de productie van spaanplaten inclusief verhoogd gebruik van post-consumer hout. Dit vanaf het moment dat het post-consumerhout naar het containerpark gebracht wordt tot dat het materiaal klaar is voor: Input in productie (materiaal) Onmiddellijk verbranding (energie)

Scope LCA

Data-collectie LCA Om de data op een zo correct en gedetailleerd mogelijke manier te verzamelen: gepersonaliseerde excel-sheet.

Analyse van de impacten-categorieën Impact assessment adhv impactcategorieën (methode: CML, 2001, baseline) Deze methode is ontwikkeld door de Universiteit van Leiden in 2001. Het bevat de meest gebruikte impact categorieën, wat betreft LCA: Klimaatsverandering (GWP100) Verzuring Eco-toxiciteit Uitputting abiotische bronnen (oa. fossiele brandstof) Eutrofiëring Toxiciteit voor de mens Uitputting van de ozonlaag Fotochemische oxidatie

Houtafval sorteren loont …