Kwaliteit van de hulpverlening Transactionele analyse Dorien `t Hart HarDo@hr.nl

Oefening Jan Peter http://www.youtube.com/watch?v=wuy7mpUrV5M Verwerk: egotoestanden, transacties, script, opties, hanteren emoties.

Opties Mensen kunnen kiezen welke positie ze kiezen. Dat heet opties. Opties kies je vanuit je Volwassene-positie Als je uit een kruistransactie wilt stappen, kies dan voor de positieve kant van een positie.

Levensposities 1. Ik ben OK, jij bent OK 2. Ik ben OK, jij bent niet OK arrogant, paranoïde, projectief 3. Ik ben niet OK, jij bent OK depressie, minderwaardigheid, overbelast 4. Ik ben niet OK, jij bent niet OK cynisch, zinloosheid, suïcidaal

Script Ga er van uit dat je leven een verhaal is. Beantwoord intuïtief de volgende vragen: Wat is de titel van het verhaal? Wat voor soort verhaal is het? Vrolijk/droevig triomfantelijk/tragisch interessant/vervelend Hoe eindigt het verhaal?

Achtergrond van het script Ouders geven scriptboodschappen, verbaal en vooral ook non-verbaal Het kind neemt op grond hiervan besluiten (emotioneel, onbewust) Het kind zoekt naar situaties die het script bevestigen Doel van het script is een antwoord op de vraag: hoe onvoorwaardelijk bemint te worden Stress zorgt ervoor dat we terugvallen in het script; je bent dan ‘in script’

Drivers Wees sterk Doe je best Maak voort Doe anderen een plezier Wees perfect

Egogram Wat zijn jouw drivers? Wat verbied je jezelf? Wat is je kinderlijke wens / onvervulde behoefte? Wat is je volwassen wens / onvervulde behoefte? http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1404811 https://www.youtube.com/watch?v=m6jhbQN2mbA

Contra-injuncties, injuncties en permissies Contra-injunctie = boodschappen / bevelen vanuit de Ouder van de ouder. Voorbeeld: blz. 43 van de reader Injunctie = een (vaak non-verbale) negatieve boodschap van het Kind in de ouder Een injunctie is vaak als gevolg van tekorten in de jeugd van de ouder zelf Permissie = een uitnodiging om dichterbij te komen

De 12 injuncties: Besta niet Wees niet belangrijk Wees niet jezelf Hoor er niet bij Wees geen kind Kom niet dichtbij Groei niet op Wees niet gezond Slaag niet Denk niet Doe niets Voel niet Episcript = de ouder geeft de hete aardappel door: ik hoop dat het jou overkomt, dan overkomt het mij niet (transgenerationeel)

Rechtvaardiging Cliënten spelen een spel waarmee ze hun omgeving van vroeger nabootsen. Als de omgeving meewerkt wordt het script bevestigd.

Hoe een script te veranderen Wees je bewust van het script Herschrijf het toneelstuk / bedenk een andere afloop Stel tegenover de injuncties / drivers (positieve) allowers

Opvoedstijlen en omgaan met emoties 1. Afkeurende opvoeders: emoties zijn verwarrend en lastig, dus worden ze genegeerd en bestraft. Er wordt niet achter gedrag gekeken. Huilen = manipuleren, boosheid = brutaal Angst van de opvoeder is de greep te verliezen op zichzelf of het kind.

2. Laissez-faire opvoeders: Emoties zijn welkom en krijgen alle ruimte. Hierdoor ontbreekt de begrenzen, ouders staan minder ‘boven’ de emotie en kunnen dus niet zo goed coachen. Er wordt niet gekeken achter de emoties. Het gaat hier soms om onvermogen van de opvoeder vanuit de eigen jeugd of als tegen-reactie tegen de eigen opvoedstijl.

3. Niet-ontvankelijke opvoeders: Emoties bestaan niet echt en zijn verwarrend. Ze moeten zo snel mogelijk weggepoetst worden, want ze zien graag het kind gelukkig. Conflicten worden niet besproken. Angst van de opvoeder is dat het kind ongelukkig wordt door bepaalde emoties toe te laten.

4. Emotioneel coachende opvoeders: Emoties zijn waardevol, mits begrensd. Er is ruimte voor de emoties en ze zijn een aanleiding om het eigen gedrag te onderzoeken. Deze opvoeders kunnen boos zijn op hun kinderen én hun excuses aanbieden wanneer ze te ver zijn gegaan.

Hoe was het bij jou?

http://www. novatv. nl/index. cfm. ln=nl&fuseaction=videoaudio http://www.novatv.nl/index.cfm?ln=nl&fuseaction=videoaudio.details&reportage_id=5417# http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1398875 (Overdracht – tegenoverdracht)