Spaanse Meesters 3 Spaanse kunst

Weet je nog welk geloof de meeste Spanjaarden hebben?  Juist. De meeste Spanjaarden zijn Rooms-Katholiek.

Veel oude Spaanse schilderijen gaan daarom over het geloof. De schilderijen zijn vaak nogal donker. De huid van de mensen lijkt daardoor heel licht. Het sterke verschil tussen donker en licht noemen we contrast .

Dit schilderij werd in ongeveer 1590 gemaakt door de meester El Greco. Dat was het begin van de tijd van Regenten en Vorsten. El Greco schilderde de heiligen Petrus en Paulus. Iemand is heilig als hij of zij iets bijzonders heeft gedaan voor het geloof.

Wat is de donkerste plek en wat is de lichtste plek op dit schilderij Eén plek is heel licht, maar er zijn heel veel donkere plekken!

Links zie je een beroemd schilderij van El Greco. Rechts zie je een ets van dezelfde afbeelding: Jezus in de tuin.

Om een ets te maken, kras je eerst een afbeelding in een plaatje van metaal. Dan smeer je inkt op het plaatje. Daarna haal je de meeste inkt weer weg maar je laat de inkt in de krassen zitten.

Dan leg je een blad papier op het etsplaatje. De ets en het blaadje leg je dan onder een etspers. Je draait aan de pers...

...en daarmee pers je de inkt uit de krasjes, op het papier. De afbeelding op het blaadje is het spiegelbeeld van de tekening die je in het plaatje had gekrast.

Niet alle Spaanse schilderijen hebben met het geloof te maken. Is dit een jongetje of een meisje?  Het is Carlos de Tweede. Hij werd koning van Spanje. Een jongetje! Koningen lieten zich graag schilderen.

Ook dit is een belangrijke meneer: de graaf van Olivares. Het schilderij werd gemaakt door Diego Velázquez. (die-je-go vee-las-kes) Velázquez leefde in de tijd van Rembrandt van Rijn. Ze leefden net als El Greco in de tijd van Regenten en Vorsten.

Er werden ook ‘gewone’ mensen geschilderd. Kun je zien wat de meneer rechts aan het doen is?  Hij slijpt een mes.

Vanaf 1800 maakten Spaanse schilders hun schilderijen lichter. Het was de tijd van Burgers en Stoommachines. De schilderijen hadden minder met het geloof en met koningen te maken.

Wat voor werk doen de mannen met de zwarte mutsen?  Het zijn stierenvechters!

Ook Francisco Goya beeldde stierenvechters af. Dit is geen schilderij maar een gedrukt kunstwerk. Weet jij nog hoe die zoiets heet?  Het is een ets. Wie wint er op deze ets, de stier of de stierenvechter?  De stier is aan het winnen!

Francisco Goya maakte ook deze ets van zichzelf Hoe kun je zien dat Goya ook in de tijd van Burgers en Stoommachines leefde?  Dat zie je aan zijn ouderwetse hoed!

Goya maakte niet alleen etsen van dingen die hij in het echt zag. Hij was één van de eerste kunstenaars die ook van alles verzon. Wat zie je hier?  Vliegende mensen!

In 1900 ging een Spaanse kunstenaar dingen op een andere manier schilderen dan hoe ze er in het echt uitzagen. Het was het begin van de tijd van Wereldoorlogen. Hoe noemen we kunstenaars die zo schilderen?  We noemen ze moderne kunstenaars!

Weet je nog hoe die eerste moderne kunstenaar heette?  Zijn naam was Pablo Picasso.

Picasso schilderde dit stilleven. Een stilleven is een schilderij van dingen. Weet jij hoe een schilderij van mensen heet?  Dat noemen we een portret.

De volgende les gaat over Spaanse portretten.

Maar nu eerst: De Spaanse kunst Quiz!

1. Wat was vroeger vaak het onderwerp van Spaanse schilderijen?  A voetbal B het strand C het geloof C het geloof Klik voor het juiste antwoord.

2. Wat voor mensen werden er toen vaak afgebeeld?  A stierenvechters en voetballers B heiligen en koningen B heiligen en koningen C schilders en etsers Klik voor het juiste antwoord.

3. Oude Spaanse schilderijen zijn vaak…  A donker. A donker. B licht. Klik voor het juiste antwoord.

4. Wat is contrast? A een Spaans gerecht B een Spaans muziekinstrument C het verschil tussen licht en donker op een schilderij C het verschil tussen licht en donker op een schilderij Klik voor het juiste antwoord.

5. Wat is een ets? A iemand uit Etsland B iemand die erg verdrietig is C een afbeelding die is afgedrukt van een metalen plaatje C een afbeelding die is afgedrukt van een metalen plaatje Klik voor het juiste antwoord.

6. Wat gebeurde er na ongeveer 1800 met de Spaanse schilderijen? A ze werden nog donkerder B ze werden lichter B ze werden lichter C er werden meer gewone mensen op afgebeeld C er werden meer gewone mensen op afgebeeld Klik voor het juiste antwoord.

7. Wat is een portret? A een Spaanse trompet B een schilderij van een mens B een schilderij van een mens C een Spaans gerecht met ei Klik voor het juiste antwoord.

Einde van de derde les. ROElOf Jan MinnEboo Kunst/CultuurEducatie Advies In opdracht van de Hermitage Amsterdam.