Voortekenen herkennen En daardoor hopelijk… Erger voorkomen

Even voorstellen Persoonlijk: Ook voor anderen: Vader van Partner van Kaderlid / Projectmedewerker Ypsilon Actief als belangenbehartiger Actief in gemeente Actief in trajecten rond kwaliteitsverbetering in de zorg Familiecafé

Wie hebben we in de zaal? Relatie Aandoening Ouders van? Broers / Zussen van? Partners van? GGZ-Cliënten? Werkzaam in de zorg? Anders? Psychose / Schizofrenie? Bipolaire stoornis? Verslaving? PTSS? Autisme spectrum? (nog) Geen, maar wel risico Anders?

Vroegdetectie: Definitie Door methodisch onderzoek bepalen of iemand een verhoogd, hoog of ultra hoog risico heeft om in de toekomst psychische klachten te krijgen

Vroegdetectie Algemeen Voorkomen is beter dan genezen. Een goed begin is het halve werk Verwacht positief effect op verergering en kans op herstel Vals positieven Vals Negatieven Met huidige stand van wetenschap nog geen 100% voorspellingen te doen Risico Er is niet te voorspellen wie een psychische aandoening krijgt en wie niet. Er is wel in te schatten of iemand tot een groep met een verhoogd risico behoort. Goede begeleiding van mensen met high risk (HR) of ultra high risk (UHR) is belangrijk om er snel bij te zijn als zich een psychose ontwikkelt en die zo mogelijk te bekorten of te voorkomen.

(GGZ) Preventie in het algemeen Betere kans op herstel bij preventief optreden Organisatie van de zorg Gemeente GGZ-Instelling Vrij gevestigde therapeuten Stadium van aandoening Specifiek per aandoening of algemeen? Crisiskaart / Signaleringsplan / Triadekaart

GGZ-Preventie Voorkomen van transitie naar ernstiger stadium Niet alleen voor eerste crisis Terugvalpreventie

Aandoening specifiek Vroege signalen bij ….. Psychosen Eetstoornissen Depressie Anders?

Vroegsignalering / preventie mogelijk bij Psychosen Alcoholgebruik PTSS bij kinderen Autisme Dementie Depressie

Filmpje over voortekenen. Ook voor andere aandoeningen Herkenbaar?

Voortekenen Wat zijn onze ervaringen? Waar op letten? Verstoring “normale” ontwikkeling en leef ritme Specifiek per aandoening Vroege, meestal milde symptomen Verschil tussen achteraf en voorspellende werking Triadekaart / Signaleringsplan / Crisiskaart

Riscicofactoren Erfelijkheid Volgende levensfase Voorgeschiedenis Culturele achtergrond Heftige gebeurtenis Middelen gebruik

Vroege Symptomen Verstoring van standaard patronen Anders of ten aanzien van wat men is gewend afwijkend gedrag Wie kent er nog meer?

Wat doen bij signalen? Raak niet in paniek Raadpleeg eerst de huisarts U bent overbezorgd…. Privacy…Beroepsgeheim…. Heb begrip en geduld Verzamel betrouwbare informatie Zoek steun voor jezelf Niet forceren dat hulp gezocht wordt

Hulpmiddelen Informatie Vragenlijsten (PQ-Lijsten) E-Health Ervaringen Het gedrag of de ervaringen van uw naaste zijn buitengewoon of opmerkelijk. Het kan gaan om stemmen horen, angst of achterdocht of vreemde denkbeelden. Bovendien verbindt hij aan zijn ervaringen conclusies die zijn (sociaal) functioneren beperken. Om na te gaan of de ervaringen duiden op een naderende psychose, is er een test ontwikkeld: de Ervaringenlijst of PQ-lijst. Ervaringenlijst De Ervaringenlijst (PQ-16, Nederlandse versie) is een test met 16 vragen over de ervaringen van uw naaste die ongerustheid of angst veroorzaken. In de test moet uw naaste ook aangeven in hoeverre hij onder die ervaringen lijdt.

Nog een filmpje Herkenbaar?

Huidige praktijk: Psychosepreventie VIP-Teams / NVP ACT / FACT Teams Transities / Hoog risico / Ultra hoog risico / Eerste psychose Ontwikkeling zorgstandaard (EBRO Modules) Vroeg toe te passen interventies Familiebeleid van teams en instellingen

Huidige praktijk: Bekende vroege kenmerken psychose Teruggetrokken gedrag Schuw of angstig zijn Concentratie problemen Prikkelbaar zijn Verminderde prestaties op school / werk Slaapproblemen Wantrouwend zijn Praat in zichzelf Zegt zaken waar te nemen die er in werkelijkheid niet zijn Onlogische gedachten Bron: gezondheidsplein.nl

Meer informatie te vinden op: www.helpikhebeenpsychose.nl www.psychiatrie-nederland.nl/kennisbank Filmpjes op youtube: zoek op “Vroegsignalering” of zoek op “Doe even normaal” www.rino.nl/aanbod/622.15.01 (voor zorgverleners) Of zoek op preventie / vroegsignalering www.abctwente.nl (Vragenformulier) Andere zoektermen: zelftest + aandoening http://www.psyned.nl/zelf-test-psychologisch

Vragen?