Sr. Handhaving WWFT en Witwasbestrijding Seminar DNB 12 oktober 2015, Bonaire Anita van Dis-Setz Landelijk Officier van justitie AML

Landelijk officier van justitie: hoe past die in plaatje N.A.? Zit bij het MT van de FIU te Zoetermeer T.b.v. opsporing en vervolgingsonderwerpen, zowel voor NL als BES Art 3.3 lid 4 WWFT BES geeft LOvJ rol Regeling WWFT BES art 5: verstrekken/opvragen van gegevens door/bij FIU aan politie/OM gaat via LOvJ. Zit voor NL (dus ook BES) als vertegenwoordiging opsporing en vervolging bij FATF

Witwassen criminologisch : een proces Gronddelict (kan ook fiscaal zijn) Contant/ giraal geld/aankoop voorwerp Versluiering Bestemming (voltooid)

Bestrijding witwassen Internationaal ingezet: FATF aanbevelingen, EU richtlijn Wordt vertaald in wetgeving NL: WWFT en 420 bis Sr en verder BES: WWFT BES en 435a SR N.A. en verder

Rol van typologieën www.fatf-gafi.org MvT bij witwassen (art 420a bis): OM en Rechter kunnen voor bewijs van witwassen gebruik maken van FATF- typologieen. Hierbij gaat het om min of meer objectieve kenmerken die, naar de ervaring leert, duiden op witwassen

Bestrijding = Ketenaanpak Melders WWFT etc OT Toezichthouders WWFT: OT * aangifte doen * melden bij FIU FIU WWFT OT naar VT Opsporing WED/420bis SR VT WWFT BES art 6.1/435a SR Vervolging WED/420bis SR en WWFT BES 6.1. /435a SR VT

Van OT naar VT en dan ? FIU verklaart een OT: VT Alle VT”s anders dan die van wisselkantoren: worden door opsporing beoordeeld. 100% Alle VT’s BES gaan naar HoofdOvJ BES Alle VT’s NL en BES staan in Blue View Besluit politiegegevens maakt dit mogelijk MELDEN IS NIET VOOR NIETS

Niet melden aanpakken in Sr Waarom? 1. Scheefgroei voorkomen “Goede melders hebben daar last van want ……… terwijl niet-melders er nooit iets van horen” 2. concurrentievervalsend 3. Rol strafrecht: ook preventie

Meldplicht ongebruikelijke transacties Melding : Tijdig en volledig. Cliënten onderzoek: volledig Bewaarplicht

Art. 3/2.2. : cliëntenonderzoek Art. 16/3.5: meldingsplicht OT Artikelen WWFT Eerst NL artikel daarna/ BES Art. 3/2.2. : cliëntenonderzoek Art. 16/3.5: meldingsplicht OT Art. 17 lid 2/ 3.6: niet of niet tijdig nadere info verstrekken aan de FIU Art. 33 en34/ 3.5 lid 3 BES: op juiste en toegankelijke wijze vastlegging van gegevens uit cliëntenonderzoek en bewaarplicht 5 jaar FUNCTIONEEL PARKET

Ongebruikelijke transactie Wat is ongebruikelijk? Artikel 15 WWFT/ BES= regeling WWFT: Objectief/subjectief Wettekst laat verschillende handelingen zien. Die elkaar soms opvolgen; maar ook veelal samenvallen. Nieuwe tekst 1a gaat om versluieringshandelingen. Nieuwe tekst 1b gaat om vrijwel dezelfde handelingen als bij opzetheling.

Indicatoren Objectief: Nederlandse tekst Transacties van €15.000 of meer betaald aan of door tussenkomst van de beroepsbeoefenaar in contanten, met cheques aan toonder of vergelijkbare betaalmiddelen Subjectief: * Transacties waarbij de meldingsplichtige aanleiding heeft te veronderstellen dat ze verband kunnen houden met witwassen of TF. Voor BES is een hele toelichting opgenomen in regeling WWFT. Niet kunnen geven van een aannemelijke verklaring van de aanwezigheid van en grote hoeveelheid contant geld kan ten nadele van verdachte werken. Welke consequenties dan?

Subjectieve indicator Ruim criterium en beoordeling ligt bij de beroepsbeoefenaar zelf: “er bestaat aanleiding om te veronderstellen dat de transactie te maken heeft met ww of TF” Hulp wordt geleverd: Informatie vragen bij beroepsorganisatie, FIU, toezichthouder “Red flags”

WED. IN NL van toepassing Strafmaximum 4 jaar (stelselmatig)/GB 4e of 5e categorie BES art 6.1: 2 jaar. Stelselmatig geen criterium Beperkte inzet dwangmaatregelen Dwangmiddelen in WED: art 18/19: kantoor/bedrijf betreden, vorderen stukken, monsterneming. Kleurloos opzet Hoeft geen sprake te zijn van witwassen.

geldboetes en bijkomende straf Kan per feit opgelegd worden: NP: € 19.500 RP: € 79.000 BES Geldboete vierde categorie Bijkomende straffen, o.a. Gehele of gedeeltelijk stillegging van de onderneming Openbaarmaking van de uitspraak Ontzetting uit bepaalde rechten

Kleurloos opzet Anders dan boos opzet: Opzettelijk (dus misdrijf): Opzet niet gericht op het overtreden van de norm maar gericht op de strafbaar gestelde handeling. als verdachte willens en wetens heeft nagelaten zoals in de strafbepaling omschreven. Hogere eisen m.b.t. wetskennis als het gaat om professionele deelnemers aan economisch verkeer De wet niet kennen gaat niet op !

Rechtbank Den Haag 21-10-2013 Notaris: Veroordeeld niet doen van melding. Subjectieve criterium Notaris verleende medewerking aan verkoop van 100% van de aandelen B.V. aan Luxemburgse vennootschap Voor één euro Tegelijkertijd droeg de verkochte B.V. een vordering ter waarde van ongeveer €75.000 voor slechts €10.000 over aan een andere B.V. van dezelfde koper. Meteen daarna werd de vordering kwijtgescholden. De notaris had naar het oordeel van de rechtbank voldoende aanwijzingen dat mogelijk sprake was van witwassen

Resultaten niet meldersaktie 8 akties in NL en 1 op BES Zaken komen uit de meldketen of SR- onderzoeken Themazittingen Beter overleg tussen toezichthouders, FIU en OM ten aanzien van dit soort zaken Standaard PV FIU: meer/betere meldingen jurisprudentie

Strafbaarstelling witwassen Witwassen: 420 bis Sr/435a SR N.A. : 6 jaar/12 jaar Gewoontewitwassen: 420 ter Sr/435 b SR N.A.: 8 jaar/16 jaar Schuldwitwassen: 420 quarter SR/435c SR N.A.: 2 jaar/4 jaar Beroepswitwassen: 420 bis SR/ niet in N.A.: 8 jaar

Schuldwitwassen 420 quarter /435c Grove of aanmerkelijke onvoorzichtigheid (NJ 1986, 428) Enig nadenken mag verwacht worden en hij had zonder onderzoek niet mogen handelen 2/4 jaar. Echter: Voorlopige hechtenis mogelijk Je kunt het feit medeplegen Verbeurdverklaren en ontneming kan volledig Functioneel Parket

Voorbeeld schuldwitwassen LJN: BP1274, Hoge Raad , 09/04485 bankkluis ING-bank tnv verdachte doorzocht. De kluis is geopend met sleutel uit woning van verdachte. Er ligt een plastic zak een bedrag van € 61.220,- aan contant geld aangetroffen. Verdachte verklaart dat zij in de kluis is geweest en dat ze wist dat er een plastic zakje in de kluis lag. Verdachte huurt kluisloket en is er vaak geweest Hof: verdachte als kluishouder verantwoordelijk voor hetgeen in de kluis wordt aangetroffen. Verdachte zegt ook nog dat zij het soms niet vertrouwde. HR verwerpt cassatie Functioneel Parket

Schuld witwassen Rechtbank midden Nederland, 18-6-2013 Echtgenote had bij enig nadenken moeten vermoeden dat de mede door haar gebruikte gelden verkregen van haar echtgenoot van misdrijf afkomstig waren; Onder deze omstandigheden rustte op haar een onderzoeksplicht ten aanzien van de herkomst van de gelden waarover haar echtgenoot en zij beschikten en waarvan zij profiteerde. Door zich niet voldoende op de hoogte te stellen van de herkomst van deze gelden, heeft verdachte met grove en aanmerkelijke onvoorzichtigheid gehandeld.

Voorwaardelijk opzet LJN AY5818 Rb Den Haag 14 -07-06 Betrof een ‘accountant‘ (zo staat in het vonnis) klant vroeg hem een grote hoeveelheid contant geld te beheren; dat was niet gebruikelijk klant wilde desgevraagd geen inzage geven in zijn vermogenspositie (herkomst geld) door er op in te gaan heeft hij willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat het geld afkomstig was uit enig misdrijf

FATF: involvement LP (ML/TF) 24

Vragen?