De baby gered

112 1 ἅ μα δ ὲ τα ῦ τα ἔ λεγε ὁ βουκόλος κα ὶ ἐ κκαλύψας ἀ πεδείκνυε. Op hetzelfde moment zei de koeherder dat, en nadat hij ook (het kind) uit de doeken had gehaald, liet hij het zien. -

ἣ δ ὲ ὡ ς ε ἶ δε τ ὸ παιδίον μέγα τε κα ὶ ε ὐ ειδ ὲ ς ἐ όν, δακρύσασα κα ὶ λαβομένη τ ῶ ν γουνάτων το ῦ ἀ νδρ ὸ ς ἐ χρήιζε μηδεμι ῇ τέχν ῃ ἐ κθε ῖ ναί μιν. Zij, toen ze zag dat het kindje groot en mooi was, begon te huilen [ptc.] en pakte de knieën van haar man [ptc.] en verzocht om het op geen enkele manier buiten te plaatsen. 83 τ ὸ παιδίον … ἐ όν – AcP bij ε ἶ δε δακρύσασα κα ὶ λαβομένη – ptc aor vrouwelijk λαβομένη τ ῶ ν γουνάτων – knieën vastpakken = smeken 84 μιν = τ ὸ παιδίον

2 ὁ δ ὲ ο ὐ κ ἔ φη ο ἷ ός τ ᾽ ε ἶ ναι ἄ λλως α ὐ τ ὰ ποιέειν· ἐ πιφοιτήσειν γ ὰ ρ κατασκόπους ἐ ξ Ἁ ρπάγου ἐ ποψομένους, Maar hij zei niet in staat te zijn om dat anders te doen: (hij zei dat) er immers later spionnen zouden komen van Harpagos (vandaan) om te inspecteren, 85 ἄ λλως = bijwoord van a[llo~ ἐ πιφοιτήσειν γ ὰ ρ κατασκόπους – nog een AcI bij ἔ φη 86 ἐ ποψομένους – ptc futurum geeft een doel aan!: om te

ἀ πολέεσθαί τε κάκιστα ἢ ν μ ὴ σφεα ποιήσ ῃ. en dat hij om zou komen [of: en hij zei om te zullen komen] op een zeer slechte manier, als hij dat niet zou doen. 86 ἀ πολέεσθαί - AcI gaat door (ond = Mitradates zelf); infin fut van a[povllumai – te gronde gaan ἢ ν = e[an. Vandaar ook de coni. ποιήσ ῃ (futuralis)

δ ὲ ο ὐ κ ἔ πειθε ἄ ρα τ ὸ ν ἄ νδρα, δευτέρα λέγει ἡ γυν ὴ τάδε. En toen ze dus niet haar man overtuigde, zegt de vrouw als tweede het volgende: -

" ἐ πε ὶ τοίνυν ο ὐ δύναμαί σε πείθειν μ ὴ ἐ κθε ῖ ναι, σ ὺ δ ὲ ὧ δε ποίησον, ε ἰ δ ὴ π ᾶ σα ἀ νάγκη ὀ φθ ῆ ναι ἐ κκείμενον. ‘Welnu, omdat ik je niet kan overtuigen om (het) niet weg te leggen, moet jij (het) zo doen; als het dus beslist nodig is, dat (er) gezien wordt dat het te vondeling is gelegd [of: dat (het) weggelegd gezien is]; 88 ποίησον – imper aor Act 89 ὀ φθ ῆ ναι - infin aor Pass van oJravw. Soort halve AcI bij ἀ νάγκη (het ond, het kind, moet je zelf aanvullen) ἐ κκείμενον – ptc bep bij het ond vd AcI.

τέτοκα γ ὰ ρ κα ὶ ἐ γώ, τέτοκα δ ὲ τεθνεός. ook ik heb namelijk gebaard, maar ik heb een dood (kind) gebaard; 89 τέτοκα – perf van tivktw. τεθνεός – ptc perf van (ajpo)qnh/skw; onz ev. Zelf aanvullen: een kind

3 το ῦ το μ ὲ ν φέρων πρόθες, τ ὸ ν δ ὲ τ ῆ ς Ἀ στυάγεος θυγατρ ὸ ς πα ῖ δα ὡ ς ἐ ξ ἡ μέων ἐ όντα τρέφωμεν. neem dit mee [ptc.] en leg het buiten, maar laten we het kind van Astyages’ dochter opvoeden alsof het van ons (afkomstig) is; 90 πρόθες – welke vorm van welk ww? imper aor van pro-tiqhmi τ ὸ ν – lidw bij πα ῖ δα! 91 τρέφωμεν – welke vorm en waarom? coni adhortativus

κα ὶ ο ὕ τω ο ὔ τε σ ὺ ἁ λώσεαι ἀ δικέων το ὺ ς δεσπότας ο ὔ τε ἡ μ ῖ ν κακ ῶ ς βεβουλευμένα ἔ σται· en zo zul jij er niet op betrapt worden je meesters onrecht te doen, en ook niet zal het door ons slecht zijn besloten. 91 ἁ λώσεαι = jij-vorm, medium / passivum 92 βεβουλευμένα – ptc perf P; onz mv. Bij onz mv staat het ww in het ev. ( ἔ σται – fut!)

ὅ τε γ ὰ ρ τεθνε ὼ ς βασιληίης ταφ ῆ ς κυρήσει κα ὶ ὁ περιε ὼ ν ο ὐ κ ἀ πολέει τ ὴ ν ψυχήν." Want het gestorven (kind) zal een koninklijke begrafenis krijgen en het overgebleven (kind) zal niet zijn leven verliezen.’ 93 γ ὰ ρ – uitleg waarom het een goede beslissing is: voor alle partijen beter (Mitradates niet betrapt op niet opvolgen opdracht en beide kinderen profiteren)

113 1 κάρτα τε ἔ δοξε τ ῷ βουκόλ ῳ πρ ὸ ς τ ὰ παρεόντα ε ὖ λέγειν ἡ γυνή, κα ὶ α ὐ τίκα ἐ ποίεε τα ῦ τα· De vrouw scheen de koeherder volkomen gelijk te hebben [of: zeer goed te spreken] met het oog op de stand van zaken, en meteen deed hij dat: 95 τ ὰ παρεόντα – gesubst ptc.

τ ὸ ν μ ὲ ν ἔ φερε θανατώσων πα ῖ δα, το ῦ τον μ ὲ ν παραδιδο ῖ τ ῇ ἑ ωυτο ῦ γυναικί, τ ὸ ν δ ὲ ἑ ωυτο ῦ ἐ όντα νεκρ ὸ ν λαβ ὼ ν ἔ θηκε ἐ ς τ ὸ ἄ γγος ἐ ν τ ῷ ἔ φερε τ ὸ ν ἕ τερον· het kind, dat hij droeg om te doden, dat overhandigt hij aan zijn eigen vrouw, maar zijn eigen (kind), dat dood was, nam hij [ptc.] en plaatste hij in de mand, waarin hij het andere (kind) had gedragen; 96 θανατώσων – welke vorm en welk gebruik? ptc fut: geeft doel aan 97 τ ῷ - betr vnw. 98 τ ὸ ν ἕ τερον – nl : τ ὸ ν μ ὲ ν ἔ φερε θανατώσων πα ῖ δα De kinderen hebben beide nog geen naam, dus Hdt. gebruikt (vage) omschrijvingen

2 κοσμήσας δ ὲ τ ῷ κόσμ ῳ παντ ὶ το ῦ ἑ τέρου παιδός, φέρων ἐ ς τ ὸ ἐ ρημότατον τ ῶ ν ὀ ρέων τίθει. en nadat hij (het) sierlijk gekleed had met alle aankleding van het andere kind, neemt hij (het) mee [ptc.] naar de meest verlaten (plek) van de bergen en legt (het) neer [of: neemt het mee en legt het neer op de meest …]. -

ὡ ς δ ὲ τρίτη ἡ μέρη τ ῷ παιδί ῳ ἐ κκειμέν ῳ ἐ γένετο, ἤ ιε ἐ ς πόλιν ὁ βουκόλος, τ ῶ ν τινα προβοσκ ῶ ν φύλακον α ὐ το ῦ καταλιπών, En toen (de) derde dag aanbrak, dat het kindje te vondeling was gelegd, ging de koeherder naar [de] stad, nadat hij één van de herdersknechten als bewaker ervan had achtergelaten, 100 τρίτη ἡ μέρη – kennelijk volgde toen de controle 101 α ὐ το ῦ = het dode kind

ἐ λθ ὼ ν δ ὲ ἐ ς το ῦ Ἁ ρπάγου ἀ ποδεικνύναι ἔ φη ἕ τοιμος ε ἶ ναι το ῦ παιδίου τ ὸ ν νέκυν. en toen hij was gekomen in [het huis] van Harpagos, zei hij gereed te zijn om van het kindje het lijk te tonen. -

3 πέμψας δ ὲ ὅ Ἅ ρπαγος τ ῶ ν ἑ ωυτο ῦ δορυφόρων το ὺ ς πιστοτάτους ε ἶ δέ τε δι ὰ τούτων κα ὶ ἔ θαψε το ῦ βουκόλου τ ὸ παιδίον, En nadat Harpagos van zijn eigen lijfwacht de betrouwbaarsten had gezonden, zag hij (het) door hen en begroef hij het kindje van de koeherder, 104 δι ὰ τούτων – kennelijk durfde Harpagos het niet aan zelf te kijken. Voordeel, want de lijfwachten kennen het kind misschien minder goed en zien geen verschil, als het een ander kind is.

κα ὶ τ ὸ μ ὲ ν ἐ τέθαπτο, τ ὸ ν δ ὲ ὕ στερον τούτων Κ ῦ ρον ὀ νομασθέντα παραλαβο ῦ σα ἔ τρεφε ἡ γυν ὴ το ῦ βουκόλου, ο ὔ νομα ἄ λλο κού τι κα ὶ ο ὐ Κ ῦ ρον θεμένη. en het ene was begraven, maar degene die later dan deze tijd Kyros genoemd werd, nam de vrouw van de koeherder aan [ptc.] en voedde ze op, nadat ze een andere naam had gegeven, denk ik, en niet Kyros. 105 ἐ -τέ-θαπ-το – pqpf pass τούτων – genit comparationis bij ὕ στερον ; onz mv: later dan deze dingen / tijd ὀ νομασθέντα - ptc aor Pass τ ὸ ν δ ὲ ὕ στερον τούτων Κ ῦ ρον ὀ νομασθέντα – opmerking van Hdt als alwetende verteller. 106 κού - Hdt. speculeert hier dus 107 θεμένη – ptc aor van tiqhvmi, tivqemai; vrouwelijk, congr met γυν ὴ