Koude Oorlog 1945-1989 Hoofdstuk 5 Paragraaf 1.1

Tijdens de WOII werkte de VS, SU samen om Hitler te verslaan. Na WOII zijn VS en SU de enige supermachten. Engeland en Frankrijk verloren hun kolonies. Kolonies eisten hun zelfstandigheid (VS en VN steunden de kolonies)

SU en VS wilden Europa op verschillende manieren opbouwen SU wilde voorkomen dat ze weer aangevallen werden. Wilden een buffer van landen die ook communist moesten worden.

Verschillende idealen VS (westblok) Kapitalisme Democratie Vrijheid Vrijemarkteconomie NAVO SU (oostblok) Communisme Dictatuur Gelijkheid Planeconomie Warschaupact Controle door de staat

Paragraaf 1.2 De spanning loopt op.

Bezettingszones en IJzeren Gordijn Duitsland en Berlijn werden elk in 4 bezettingszones verdeeld. De zones zouden bestuurd worden door de geallieerden om te voorkomen dat Duitsland weer zou aanvallen. IJzeren Gordijn: verdeelde Europa in twee invloedsferen (west-oost) dmv prikkeldraad, bewapende soldaten, landmijnen etc.

Blokkade van Berlijn 1948-1949 Alle toegangswegen, elektra, water werden afgesloten naar (West) Berlijn. Doel: hoopten dat de VS west Berlijn zou verlaten. (Berlijn zit in SU zone) Gevolg: Luchtbrug: dag en nacht de stad bevoorraden.

1949 SU ook atoombom ontwikkeld Oprichting van de NAVO: militaire bondgenootschap tussen westbloklanden de VS en Canada. Doel NAVO: beloven elkaar te helpen als één wordt aangevallen. 1955--> Warschaupact.

Waarom een koude oorlog? De landen stonden vijandig tegenover elkaar, zonder een rechtstreekse oorlog te voeren. Atoombommen, NAVO en Warschaupact zorgde voor een gewapende vrede: dwz Men wist dat een oorlog zou leiden tot een complete vernietiging van alle partijen.

China, Noord Korea, Noord Vietnam, Cuba werden ook communist. Containmentpolitiek: VS wilde voorkomen dat meer landen communist werden. De VS was bang voor een domino-effect (als 1 land communist werd dan zouden andere ook communist worden)

Van hoogtepunten naar ontspanning. Paragraaf 1.3 Van hoogtepunten naar ontspanning.

Bewapeningswedloop: wedstrijd tussen VS en SU om over zoveel mogelijk wapens te beschikken.

1961: Bouw van Berlijnse muur Doel: stoppen van vluchtelingen (vooral geleerden) Sociaal gevolg: scheiding van families Economisch gevolg: geen handel tussen Oost en West. Economie west Berlijn gaat bloeien terwijl oost Berlijn armoede heeft. De VS kon het bouwen niet tegenhouden omdat het aan de oostkant werd gebouwd.

Cubacrisis 1962: SU (Chroesjtjov) plaatst kernraketten op Cuba. Gevolg: JFK blokkeert Cuba met zijn oorlogsschepen. Eisten dat de raketten weggehaald werden.

Door glasnost gingen oostbloklanden protesteren tegen communisme. Gorbatsjov Kon de wedloop niet meer betalen. Ontwapening Glasnost: openheid (mening geven) Perestrojka: verandering President Reagan Ruimteschild: raketten uitschakelen voordat ze de VS bereiken Door glasnost gingen oostbloklanden protesteren tegen communisme.

Paragraaf 2.1 Verenigde Naties Hoofdstuk 5 Paragraaf 2.1 Verenigde Naties

VN is opvolger van Volkenbond Verenigde Naties (VN)--> doel: zorgen voor vrede en veiligheid in de wereld. Volkenbond werkte niet omdat: Alleen winaars van de WOI en neutrale landen mochten lid worden. De VS werd geen lid. Praatclubje; vergaderen over alle problemen maar deden niets (gebrek aan eigen leger)

Verenigde Naties (VN) Bijna alle landen van de wereld mogen lid worden. Er is een parlement (algemene vergadering) en ieder lid heeft 1 stem. VN bestaat uit: Algemene vergadering, Veiligheidsraad, Secretariaat, Internationale Hof van Justitie en de economische/sociale raad

Algemene vergadering (parlement) Behandelen algemene problemen. 1948: besloten voor een universele verklaring van rechten van de mens. Politieke rechten: recht op vrijheid van mening Sociale rechten: recht op werk of onderwijs.

Veiligheidsraad 5 permanente leden(VS, China, Rusland, Engeland, Frankrijk) 10 niet permanente leden (om 2 jaar gekozen) Permanente leden hebben VETO: recht om besluiten te blokkeren. Zorgen voor vrede en veiligheid Kunnen hun leger gebruiken maar mogen niet bemoeien met gewapende strijd.

Secretariaat Leiding: hoofd van de VN Toezicht houden op de VN Leggen conflicten bij de Veiliheidsraad

Internationale Hof van Justitie Rechtbank bestaande uit 15 rechters uit verschillende landen. Uitspraken over ruzies tussen landen. Advies geven aan de Algemene vergadering en Veiligheidsraad.

Economische en sociale raad Problemen oplossen voor bijv: onderwijs, armoede etc. Bestaat uit verschillende organisaties zoals: Unicef, Unesco en Wereldbank

Europese samenwerking Paragraaf 2.2 Europese samenwerking

EGKS (1952) Europese Gemeenschap van Kolen en Staal: samenwerking tussen kolen en staalbedrijven van 6 landen onder toezicht van een hogere autoriteit. Doel: militair conflict voorkomen want zonder kolen en staal was de opbouw van een leger moeilijk. Men was bang voor het communisme(SU).

Van EEG (1957)naar EG(1977) Economische samenwerking (bv de Euro munt) Euratom: gezamenlijk beheer van kernenergie. 1967 Europese Gemeenschap (EG) EEG + Euratom = EG