JURIDISCHE BESCHERMING VAN WILSONBEKWAME PERSONEN Luc Goutry Ere-Volksvertegenwoordiger KRACHTLIJNEN & GEEST VAN DE NIEUWE WET

1. meer dan één nacht ijs… 2. hervorming ingezet sedert flexibel statuut voor brede doelgroep 4. antwoord op maatschappelijke dynamiek 5. de geest en filosofie van de nieuwe wet 6. krachtlijnen van de nieuwe wet omkadering buiten-gerechtelijke bescherming 1 statuut bij 1 rechter afgewogen bescherming : maatwerk flexibel en evalueerbaar emancipatorisch 7. het geloof zonder de werken is dood… implementatie en gedragenheid ALGEMENE INLEIDING

MEER DAN ÉÉN NACHT IJS…

WET GOUTRY 2003 KRACHTLIJNEN bewindvoering bij voorkeur door naastbestaanden Naastbestaanden waar mogelijk, professionelen waar nodig procedure toegankelijker en socialer maken bevorderen van betrokkenheid beschermde persoon = autonomiebeginsel streven naar actieve lotsverbetering van beschermde persoon = welzijnsbeginsel invoering van “vertrouwenspersoon” als nieuwe rechtsfiguur invoering mogelijkheid van voorafgaandelijke wilsverklaring  blijvende anomalie : geen persoonsgebonden bescherming 2003 : WET GOUTRY mbt VOORLOPIGE BEWINDVOERING

2008 : WETSVOORSTEL L.GOUTRY DOELSTELLINGEN voorlopige bewindvoering uitbreiden met persoonsgebonden bescherming integratie van alle beschermingsstatuten in één systeem en bij één rechter niet enkel beschermingsmaatregel, ook ondersteunend maatwerk en flexibiliteit versterking van informele bescherming AANPAK zeer grondige toetsing en communicatie met het brede “werkveld” en “belangenorganisaties” voortdurende “bijstelling”

DE NIEUWE WET VAN 2013 OP DE BEWINDVOERING

TOEPASSINGSGEBIED o meerderjarig o wegens gezondheidstoestand o geheel of gedeeltelijk o tijdelijk of definitief o niet in staat zijn om belangen van vermogensrechtelijke (goederen) of persoonsgebonden aard o zelf behoorlijk waar te nemen WILSONBEKWAAM = HANDELINGSONBEKWAAM

WILSONBEKWAAMHEID ( POGING TOT DEFINITIE ) o feitelijk niet in staat zijn o in mindere of meerdere mate o zelf beslissingen te nemen o met een goed en voldoende besef van de realiteit o om te kunnen afwegen o wat voordelig en nadelig is o op persoonlijk en materieel vlak o om op basis daarvan een bewuste keuze te kunnen maken

1 POLIVALENT STATUUT VOOR BREDE DOELGROEP 1.Mentale beperking meestal aangeboren onomkeerbaar mogelijk evolutief (redelijk voorspelbaar) levenslang ondersteunings – en zorgtraject met ouders als belangrijke actoren 2.Psychische beperking meestal verworven na meerderjarigheid omkeerbaar evolutief (minder voorspelbaar) kans op multi- problematiek (financieel, werk, relatie…) 3.Dementie meestal op latere leeftijd onomkeerbaar en evolutief zware ondersteuningsbehoefte belang van verworven vermogen uitgebouwd sociaal en familiaal netwerk met meestal erfgenamen

HOOFDDOEL WET o AFGEWOGEN JURIDISCHE BESCHERMING persoon en / of goederen o AFGEWOGEN ONDERSTEUNING o TEN DIENSTE VAN HULPVERLENING

AFGEWOGEN BESCHERMING EN ONDERSTEUNING BUITEN-GERECHTELIJK = LASTGEVING GERECHTELIJK = BEWINDVOERING VIA BIJSTAND VIA VERTEGENWOORDIGING

HUIDIGE REGELINGEN VERSMELTEN VERLENGDE MINDERJARIGHEID congenitaal – perinataal persoon en goederen alles of niets (geen maatwerk) rechter 1 e aanleg VOORLOPIG BEWIND onbekwaamheid vangt aan na meerderjarigheid geen bescherming persoon enkel bescherming goederen (maatwerk mogelijk) vrederechter

HET NIEUWE BESCHERMINGSSTATUUT

NIEUWE WET HARMONISEERT DE BESTAANDE STATUTEN NIEUWE WET : NOG ÉÉN BESCHERMINGSSTATUUT = BEWINDVOERING STATUTENPERSOONGOEDERENFLEXIBELMAATWERKBEVOEGD VERLENGDE MINDERJARIGHEID XX 1 E AANLEG GEEN REKENSCHAP VOORLOPIGE BEWINDVOERING XXX VREDERECHTER WEL REKENSCHAP

KRACHTLIJNEN NIEUWE WET 1)1 statuut + 1 rechter (= vrederechter) 2)een multifunctioneel statuut voor diverse doelgroepen 3)bescherming mogelijk persoon en/of goederen 4)maatwerk + evalueerbaar 5)zowel vertegenwoordiging als bijstand mogelijk 6)versterken rol vertrouwenspersoon 7)versterken persoonsgerichte aanpak 8)betrekken sociaal netwerk 9)omkadering informele bescherming 10)compatibel met wet patiëntenrechten

DE GEEST VAN DE NIEUWE WET

UITGANGSPUNT NIEUWE WET aanbeveling r(99)4 van de Raad van Europa VN-conventie over de rechten van personen met een handicap van 2006 = OPVOLGING PRINCIPES MENSENRECHTEN EN ZELFBESCHIKKING BESCHERMING ENKEL VOLGENS : 1.NOODZAAK : op basis omstandige medico-sociale screening 2.SUBSIDIARITEIT : zo dicht mogelijk bij de persoon zelf 3.PROPORTIONALITEIT : in verhouding tot (on)bekwaamheid “ZELF DOEN WAT KAN, ENKEL BESCHERMEN WAAR NODIG !”

uitgangsprincipe: persoon = bekwaam bij gehele of gedeeltelijke onbekwaamheid vrederechter bepaalt waarvoor on bekwaam afweging en maatwerk autonomie vergroot : na machtiging vrederechter : huwen, scheiden, schenken, testeren.. persoon wordt zoveel mogelijk betrokken en gehoord bijstand als beginsel vertegenwoordiging als uitzondering PROPORTIONELE EN SUBSIDIAIRE BESCHERMING

″ HET GELOOF ZONDER DE WERKEN IS DOOD ″ !

VASTSTELLINGEN IN DE PRAKTIJK 1)te dikwijls routinematige benadering door vrederechters en griffiers 2)te weinig betrokkenheid beschermde personen 3)neiging tot overbescherming 4)te snel en te dikwijls professionele bewindvoerders 5)afstandelijkheid / slordigheid bij professionele bewindvoerders 6)te weinig ondersteuning van familiale bewindvoerders en vertrouwenspersonen

HOOP DOET LEVEN ! o NIEUWE WET BIEDT VEEL MOGELIJKHEDEN o TOEPASSING VRAAGT GRONDIGE AFWEGING