© 2015 Centre of Expertise Leren met ict Hogeschool van Arnhem en Nijmegen RESULTATEN BEGINMETING LEREN EN LESGEVEN MET ICT SPO DE LIEMERS SCHOOLJAAR

De beginmeting Leren en lesgeven met ict Doel: in kaart brengen van ict-vaardigheden en –gebruik van leraren. Instrument: bij de leraren is een online vragenlijst afgenomen. Periode: de vragenlijst is in juli 2015 afgenomen.

Responsgegevens Naam school Aantal benaderde leraren Respons (N) Respons- percentage De Bem181477,8 De Fonkelsteen11981,8 De Ontdekking322268,8 De Tamboerijn191789,5 De Toorts191368,4 De Trompetter12758,3 De Wiekslag77100,0 De Wissel201680,0 Ds. Jonkersschool8562,5 Het Kompas111090,9 Het Veer241562,5 De Lindenhage433888,4 De Martinusschool 11872,7 St. Antoniusschool99100,0 St. Jozefschool11981,8 Totaal ,5

Model onder de vragenlijst

Didactisch gebruik van ict Wat valt op? Er zijn grote verschillen tussen leraren in ict-gebruik. De resultaten laten significante verschillen tussen scholen zien in ict-gebruik. Traditionele activiteiten met ict, zoal instructie met het digibord en digitaal leerstof laten oefenen wordt door 90% regelmatig gedaan. Meer eigentijdse toepassingen, zoals apps en online samenwerken, worden nauwelijks toegepast, m.u.v. games (37% doet dit wekelijks).

Didactisch gebruik van ict Top 5 van activiteiten met ict in de onder-, midden- en bovenbouw: Ict-activiteit In mijn onderwijs… Percentage leraren dat de actviteit minimaal wekelijks onderneemt gebruik ik een digitaal schoolbord voor mijn instructie93% laat ik leerlingen vakspecifieke programma’s gebruiken91% laat ik leerlingen digitaal leerstof oefenen90% maak ik gebruik van apps28% kunnen leerlingen kiezen uit verschillende werkvormen met ict 25%

Didactisch gebruik van ict in de onderbouw Wat valt op? Ruim drie kwart laat leerlingen minimaal wekelijks digitale rekenspelletjes doen om getalbegrip te vergroten. 67% gebruikt ict minimaal wekelijks om onderwerpen visueel te verduidelijken. 57% gebruikt wekelijks of vaker digitale prentenboeken om woordenschat te vergroten.

Didactisch gebruik van ict in de midden- en bovenbouw Wat valt op? Ruim 40% stimuleert minimaal wekelijks gebruik van internet bij leerlingen wanneer zij een werkstuk maken. Een derde besteedt minimaal wekelijks aandacht aan selectief omgaan met bronnen door leerlingen. 28% laat leerlingen wekelijks of vaker actuele bronnen zoeken op internet.

Didactisch gebruik van ict: top 5 van activiteiten met ict waarin leraren groei verwachten in de komende 3 jaar Ict-activiteiten onder-, midden- en bovenbouw In mijn onderwijs…. kunnen leerlingen kiezen uit verschillende werkvormen met ict87% laat ik leerlingen online samenwerken en leren78% maak ik gebruik van apps77% laat ik leerlingen hun eigen devices gebruiken69% laat ik leerlingen met sociale media werken67%

Aandacht voor ict-geletterdheid Een grote groep leraren besteedt niet structureel aandacht aan ict-geletterdheid van leerlingen:

Pedagogisch-didactische vaardigheden: op de hoogte zijn van educatieve toepassingen Een aanzienlijke groep leraren acht zichzelf slecht tot matig op de hoogte:

Pedagogisch-didactische vaardigheden: vaardig om ict didactisch in te zetten Wat valt op? 93% zegt in staat te zijn om gebruik te maken van educatieve programma’s. 78% zegt zich vaardig te voelen in het organiseren van lessen met ict. Over het inzetten van ict om rekening te houden met verschillen tussen leerlingen voelt iets meer dan de helft zich onzeker.

Pedagogisch-didactische vaardigheden: vaardig in arrangeren en ontwikkelen van digitaal materiaal Wat valt op? 80% voelt zich in staat educatieve programmatuur te beoordelen op bruikbaarheid. 50% voelt zich vaardig in het aanpassen van digitaal materiaal en het klaarzetten ervan op het netwerk. Slechts 11% voelt zich vaardig in het ontwikkelen van digitaal materiaal.

Ict-geletterdheid van leraren: mediaprofiel Het overgrote deel van de leraren heeft een mediaprofiel dat gekenmerkt wordt door weinig variatie in het ict-gebruik: Gebaseerd op Beemt, A. A. J. van den (2010). Interactive media practices of young people: origins, backgrounds, motives and patterns. [Academisch proefschrift] Oisterwijk: Boxpress publishing.

Ict-geletterdheid van leraren: informatievaardigheden Wat valt op? De meerderheid voelt zich zeker over het zoeken van informatie op internet. De helft voelt zich onzeker over het beoordelen van de kwaliteit en betrouwbaarheid van online informatie. 60% voelt zich niet vaardig in het communiceren en samenwerken via internet.

Ict-geletterdheid van leraren: informatievaardigheden Wat valt op? Over het creatief gebruik van media voelt ruim 75% zich onzeker: 85% voelt zich niet vaardig in het bedenken van werkvormen met ict. 81% heeft moeite met het vertalen van ict-toepassingen uit de privé- situatie naar het onderwijs.

Onderzoekende houding Een groot deel van de leraren vindt van zichzelf dat ze een onderzoekende houding hebben:

Professionele leerhouding: op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict Een grote groep leraren onderneemt weinig activiteiten om op de hoogte te blijven:

Professionele leerhouding: experimenteren en reflecteren Wat valt op? 92% vindt het bespreken van problemen met collega’s om van te leren bij zichzelf passen. 83% vindt het uitproberen van nieuwe kennis en vaardigheden in lessen bij zichzelf passen. 69% vindt het delen van nieuwe ideeën met collega’s binnen de school bij zichzelf passen. 9% vindt de buitenwereld mee laten kijken of doen in de lessen bij zichzelf passen.

Innovatief handelen: ideepromotie en idee delen Wat valt op? Activiteiten in het kader van ideepromotie komen incidenteel voor: 79% heeft hooguit soms steun gemobiliseerd voor vernieuwende onderwijsaanpakken. 74% heeft hooguit soms sleutelfiguren in de organisatie enthousiast gemaakt voor vernieuwende ideeën. Ideeën delen wordt door veel leraren nooit gedaan: 75% heeft nog nooit via internet nieuwe ideeën voorgelegd aan andere leraren. 87% heeft nog nooit een werkwijze, techniek of lesmateriaal online gezet voor andere leraren.

Recht doen aan verschillen In hoeverre vinden leraren verschillende vormen van differentiatie bij hun huidige onderwijs passen?

Recht doen aan verschillen In hoeverre vinden leraren verschillende vormen van differentiatie bij hun toekomstige onderwijs passen? Er bestaan significante verschillen tussen scholen in de visie op individueel leerling- gestuurd onderwijs

Wat verklaart hoe vaardig leraren zich voelen om ict didactisch in te zetten? Creatief gebruik van media Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict Beoordelen van informatie Zoeken van informatie Experimenteren en reflecteren

Wat verklaart hoe vaardig leraren zich voelen om digitaal materiaal te arrangeren en ontwikkelen? Creatief gebruik van media Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict Beoordelen van informatie Communiceren en samenwerken via internet Experimenteren en reflecteren Idee delen

Wat verklaart of leraren ict inzetten in hun onderwijs? Creatief gebruik van media Vaardig in didactische inzet ict Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict Ideepromotie Idee delen Visie individueel leerlinggestuurd onderwijs

Wat verklaart of leraren aandacht besteden aan de ict- geletterdheid van leerlingen? Creatief gebruik van media Vaardig om ict didactisch in te zetten Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict Beoordelen van informatie Ideepromotie Idee delen Visie individueel leerlinggestuurd onderwijs Mediaprofiel Geslacht

Aanbevelingen Richt professionalisering op: creatief gebruik van media. beoordelen van informatie. op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom leren met ict. het delen en promoten van ideeën. didactische inzet van ict. Behandel bovenstaande onderwerpen in samenhang met elkaar. Ondersteun leraren bij het ontwikkelen van digitaal materiaal.

Aanbevelingen (vervolg) Breng, in het kader van visieontwikkeling, een dialoog op gang over recht doen aan verschillen. Laat leraren experimenteren met differentiatievormen en ict-toepassingen en laat ze hierop reflecteren. Geef aandacht voor ict-geletterdheid van de leerling een structurele plek in het curriculum. Faciliteer professionalisering van de schoolleider. Ga in gesprek met scholen over factoren in de school die de inzet van ict beïnvloeden en gebruik hierbij de schoolrapporten.