Hoofdstuk 1: Eerste Wereldoorlog, democratie en fascisme Par 1: oorlogvoering in de 18e en 19e eeuw

Oorzaken – aanleiding - gevolg Weet je het verschil nog tussen oorzaak – gevolg en aanleiding? Oorzaak: (of verklaring) – dieper liggende redenen / causaal verband (doordat) Aanleiding: is een reden (omdat) Gevolg: de gebeurtenis of ontwikkeling die wordt veroorzaakt (en zelf ook een oorzaak kan zijn…) Voorbeeld: In 1933 grijpt Hitler de macht in Duitsland  andere politieke partijen dan de zijne worden verboden  geen democratie meer.

1870-1871 Je hebt de documentaire gezien over de Frans- Duitse oorlog (1870-1871) De uitkomst van deze oorlog wordt gezien als één van de oorzaken (of meerdere) van de Eerste Wereldoorlog. Bedenk twee oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog voortvloeiend uit de Frans-Duitse oorlog?

Overzicht oorzaken - maak met buurmens de juiste combinatie Uitbreiding militaire uitgaven, permanente militaire staf maakt plannen Cult: grote bewondering/verering uniformen, leger, vlaggen etc. Uitbreiding en verzwaring bewapening voor het leger De algemene gedachte dat ieder conflict wel ‘in de hand’ was te houden Sociaal-darwinistisch denken (mijn land/volk is beter), onafhankelijkheidsstreven en wraak Door wederzijdse steun geen remming maar juist versterking van agressie Streven naar en vergroten van koloniaal grondgebied met een concurrentiestrijd als gevolg Nationalisme Imperialisme Bondgenootschappen Militarisme Wapenwedloop Politiek

De druppel: Moord in Sarajevo

Waarom een aanslag? Bosnië-Herzegovina was tot 1878 Ottomaans grondgebied. Oostenrijk-Hongarije bezette dit, terwijl Servië dit gebied wilde hebben. In 1908 werd het geannexeerd. Servië wilde één Zuidelijke Balkanstaat en werd gesteund door Rusland. Servische nationalisten waren woedend over de Oostenrijkse invloed in Bosnië en over het feit dat de kroonprins – Franz-Ferdinand – op 28 juni 1914 een bezoek brengt aan Sarajevo 28 juni 1389 is een belangrijke dag voor de Serviërs Tijdens een rijtoer door de stad slaagt Gavrillo Princip erin de kroonprins en zijn vrouw dodelijk te verwonden

Een etnische mix van groepen Let op: Op de kaart: niet alleen het grondgebied, maar ook de etnische en taalkundige samenstelling

Gevolgen van de aanslag op Franz Ferdinand De daders worden gepakt Oostenrijks ultimatum (pas op 23 juli!) Servië ging alleen met het zesde punt (Oostenrijkse onderzoekers op Servisch grondgebied) niet akkoord Op 28 juli verklaart O-H Servië de oorlog en ontstaat er een kettingreactie door de bondgenootschappen En nu? Audiovisuele ondersteuning  Jules le Roy deel 1

Huiswerk HB: Waarvoor vochten zij? (p.24-5)