Tijd van ontdekkers en hervormers – de vroegmoderne tijd 1500-1600 Een nieuwe tijd begint Tijd van ontdekkers en hervormers – de vroegmoderne tijd 1500-1600
Waarom een ‘nieuwe’ tijd? Verandering van wereldbeeld Verandering van mensbeeld Veranderingen binnen godsdienst Veranderingen binnen sociale verhoudingen Veranderingen binnen de middelen van bestaan
Renaissance 500 1500 │_______│________ | _______________ 500 1500 │_______│________ | _______________ Oudheid ME Vroeg Moderne Tijd Renaissance = wedergeboorte van de klassieke oudheid Het begrip ‘Middeleeuwen’ stamt uit de Renaissance. Een mens uit de Middeleeuwen heeft zijn periode nooit zo getypeerd. De naam is gegeven door humanisten aan de periode 500 tot ca 1500 Overigens is 1500 geen ‘hard’ jaartal voor het begin van de Renaissance. De overgang naar een nieuwe tijd begon al veel eerder (14e/15e eeuw)
Nieuwe tijdsgeest – klassieke denkbeelden Ieder mens is belangrijk – daarom hoef je als mens niet alleen op de achtergrond te staan Het individu is belangrijk – niet alleen de groep Niet memento mori (Gedenk te sterven) – maar carpe diem (Pluk de dag) (Tijdsgeest is de kenmerkende manier van en doen door de mensen in een bepaalde periode)
Ontstaan In Italië, door de volgende omstandigheden: Geen centraal gezag daardoor was er geen centraal verbod op nieuwe ideeën Geen leenstelsel meer sinds 1200 Steden en handel kwamen tot grote bloei Grieks-Romeinse restanten duidelijk zichtbaar Via Arabische (handels)contacten hernieuwde kennismaking met de ‘klassieken’.
Aantrekkelijke ideeën en veranderingen Kooplieden konden hun rijkdom etaleren Vorsten en edelen wilden meer macht t.o.v de kerk Kunstenaars wilden de Grieks-Romeinse kunst overnemen en ook bekend worden ipv op de achtergrond staan Geleerden wilden zelf bepalen wat ze onderzochten en niet de kerk de kerk probeerde soms zelfs onderzoek te verbieden
Hoe uitte de Renaissance zich o.a? Op de oudheid geïnspireerde bouw en beeldhouwkunst Onderzoek naar de klassieke bronnen (humanisten)
Leonardo da Vinci deed o. a Leonardo da Vinci deed o.a. onderzoek naar de anotomie van het menselijk lichaam Coupernicus bedacht een theorie waarbij de zon centraal staat en niet de aarde
De David (1501-1504) van Michelangelo, een ‘klassiek’ beeld uit de Renaissance Villa ‘La Rotonda’, in 1571 opgeleverd, met klassieke tempelelementen
Galileo bevestigde de theorie van Coupernicus en moest twee voor de inquisitie van Rome verschijnen. Hij werd gedwongen ideeën aan te passen (maar deed dit niet altijd). In 1633 kreeg hij levenslang huisarrest.
Huiswerk HB, opdracht Standplaatsgebondenheid (p. 26)