Zichtbaar, zinnige en zuinige zorg: meer met minder Prof. dr. Gert Westert 16 April 2015

Maatschappelijke rol voor UMC’s: Van spreekkamer naar bespreekkamer: samen beslissen Beter-niet-doen zorg opsporen en reduceren Zichtbaar maken van waarde van zorg voor patiënt

Zorg(en) in 2015: 1.Het is mistig in de zorg (in het jaar van de transparantie) 2.Er is twijfel over waarde van nogal wat zorggebruik 3.Van zuinigheid is nog geen sprake; veel verspilling en er is nog steeds groei (1,5%) De kwaliteit van zorg is variabel: “Het maakt echt uit op welke deur je klopt”

Te veel/ te weinig zorg? Huisarts (n=8462) N=522

Praktijkvariatie Opvallende verschillen in zorggebruik tussen regio’s of zorgverleners, die niet verklaard kunnen worden uit verschillen in gezondheid of ziekte tussen populaties. Signaal: overgebruik, ondergebruik of onnodige zorg?

Waar sneller op de operatietafel?

Huisartsen verschillen sterk in verwijzingen naar ziekenhuis: factor 3 (Nivel, 2013)

Hoe spoor je onnodige zorg op? “beter wat onnodig is wegsnijden, dan onnodig snijden”

“We hebben iets uit te leggen: NVVN”

Reacties vakgenoten: stages of loss and grief 1.Data klopt niet 2.Mijn patiënten zijn anders 3.Niet mijn probleem 4.Interesse gewekt…

Waarom? Medische onzekerheid groot (vele grijstinten) Wens tot autonoom handelen (in isolatie) Weerzin tegen standaardisatie (kookboek) Geen zicht op interlokale verschillen in behandelen

Weeffouten en valkuilen Betaling voor handelen, niet voor resultaat ervan ‘Doen’ is beter dan ‘laten’, bij twijfel … Gesprek over niet handelen kost meer tijd (afwegen behandelopties) Veel hulpverleners, wie is verantwoordelijk Blik op gehele mens is gering Opleidingen zijn gericht op doen (arts, verpleegkunde) en weinig aandacht voor competentie wel/ niet behandelen Coalitie van de hoop

Onzekerheid zichtbaar in de cijfers

Grijsheid van medisch handelen Relatie tussen % gepaste operaties in overgebruik gebieden even groot als % gepast in gebieden met laag gebruik Het grijze gebied van indicatiestelling is enorm en varieert sterk tussen gebieden “Less is more”

Wat is effectief en passend? Effectieve en veilige zorg: Vaccinaties; β blocker/ aspirine; oogcontrole DM Regio met hoogste gebruik is benchmark Betalen voor geleverde zorg Preferentie-sensitieve zorg: Borstkanker; prostaatkanker Informeren patiënt: keuze van behandeling hoort bij de patiënt Meten van SDM Aanbod-sensitieve zorg (40-50%) Controles chronisch zieken Onderzoek naar effectiviteit en taakherschikking

VALUE improvement cycle; reducing unwarranted variation Work with stakeholders at regional level Develop and implement intervention Can we understand the pattern? Create awareness / Check improvement MapAnalyse ShareChange

Slot We doen de dingen goed, maar we doen niet altijd de goede dingen! Dus: Zichtbaarheid van handelen vergroten Multidisciplinaire teams met patiënt als lid kiezen zinniger Gedeelde verantwoordelijkheid maakt zuiniger Opleiden in ‘doen’ en ‘laten’