24 maart 2010, Wiskunde en Geloof Florence Nightingale en de goddelijke wetten van de statistiek Ida H. Stamhuis, Vrije Universiteit Amsterdam / Aarhus Universiteit Denemarken

Florence Nightingale en de goddelijke wetten van de statistiek  Leven  19e eeuwse statistiek  Hygiënistische beweging  Gebruik statistiek door Florence Nightingale  Belang van statistiek

Florence Nightingale: leven thuis  Milieu: Schatrijke hoogste Britse kringen. Sister Parthenope geboren in 1819 in Naples, Florence in 1820 in Florence  Ministers behoren tot vriendenkring  Opvoeding: zich voorbereiden op een leven van ‘nietsdoen’  ‘ledigheid is ….’

Embley Park

zussen Nightingale

 Privé-onderwijs door vader  Wiskundeles: ‘Ik denk dat ik meer succesvol zal zijn in een vak dat alleen inzet vergt dan in een vak dat een snel begrip verlangt’  ‘Gek op getallen’

Florence Nightingale: leven thuis  Roeping op 17-jarige leeftijd in 1837  “God spoke to me and called me to His service”  Wanneer en op welke wijze, dat wist ze nog niet, maar niet als echtgenote en moeder  De Nightingales reisden door Europa. Onder meer in de steden Nice, Genua, Florence gaan ze naar balls, opera’s en andere feesten.

Vragenlijst ziekenhuizen

 De Probabilistische Revolutie in de wetenschappen (Bielefeld-groep)  The Statistical Century (Merz)  De met Cijfers Bedekte Negentiende Eeuw (Quack)

Statistical Century  Overheden richten statistische bureaus op en gaan data verzamelen voor controle en beleid  Aan universiteiten begint men met statistiek doceren  Er worden statistische genootschappen opgericht  Vanaf 1854: internationale statistische congressen (de belg Quetelet de initiator)

Hygiënistische Beweging  Gezondheid door preventie  Meten van gezondheid en ziekte mbv statistiek  Meten van verandering door statistiek  ‘Objectiviteit’

beroep van verpleeg- ster Nurse Old Style

 1850 naar Kaiserwerth in Duitsland: diaconessencongregatie  (afbeelding 1859)  In 1853: directrice damesziekenhuis

Florence Nightingale naar het front  Oorlog in de Krim: over beheer heilige plaatsen in Palestina u Engelsen, Fransen en Turken tegen de Russen u Journalist Times doet verslag van het front: Telegraaf u Lagerhuis: minister moet groep verpleegsters sturen u Florence Nightingale krijgt en accepteert de opdracht u In 1854 met 38 verpleegsters naar het front

Florence Nightingale aan het front  In Scutari situatie beneden alle peil  Zalen meer dan 6 km lang; vijandige staf; inefficiëntie, geen duidelijk omschreven bevoegdheden  Nauwelijks verzorging van de gewonden  Nightingalefonds  ‘Lady with the Lamp’  Met veel moeite allerlei hygiënische maatregelen, ook betere voeding

 Een ‘Lady’  &  ‘Common People’.  She prays for the dying  She gives peace to the brave  She feels that the soldier  Has a soul to be saved.

Lady with Lamp Scutari

Lady with the Lamp

Florence Nightingale  In 1856 terug naar Engeland  Ze werd als een heilige vereerd  Gebruikt haar invloed en naam om toestand voor de soldaten te verbeteren: u “It remains for us to strive that their sufferings may not have been in vain” Zorgt voor instelling ‘sanitaire commissie’ Vriendschap met minister van oorlog

Sanitaire Commissie

Hygiënistische Beweging: William Farr ( )  Hoge statistische functie bij de Engelse overheid  Bevordering openbare gezondheid dmv statistiek  Sterftewet en ziektewet  Verdeling van Engeland in ziek-en gezondmakende districten  Statistiek met doel; “the dryer the better”  Samenwerking met Florence Nightingale

Statistiek bij Florence Nightingale  1860: Congres in Londen behandelt brief van haar  ‘De met cijfers bedekte 19e eeuw’  Statistiek middel, geen doel  Daarom niet ‘the dryer the better’, maar  De koningin moest het ook leuk vinden….  Voor toen interessante, spannende en onthullende grafische voorstellingen

Internationaal Statistisch Congres Londen 1860  "De tweede sectie (...) behandelde de gezondheidsstatistiek. (...). Onder de ingekomen stukken bevond zich ook een brief (...), geschreven door Florence Nightingale. (...) Zij wees op den invloed van een goed sanitair régime bij de troepen. Alles, wat de gezondheid bevorderde, moest volgens haar overal worden opgemerkt en waargenomen (...). Men moest ten allen tijde en overal met cijfers aantoonen, dat de uitgaven ter verbetering en voorkoming van zulke toestanden zooveel minder zijn dan de uitgaven, die door de ziekten en misdaden zelf veroorzaakt worden. - Die brief van de edele vrouw, de heldin der zelf-opofferende liefde, wekte (...) een waar enthousiasme op, en de naam van Florence Nightingale werd door al die statistici (...) met een hulde en vereering begroet, als wilde de met cijfers bedekte negentiende eeuw aantoonen, dat, waar de vrouw in haar edelste verschijning tot die droge tabellen naderde, er bij haar tred een waas van poëzie, een zoete geur zelfs over muffe cijfers werd uitgegoten. Het spreekt vanzelf dat Florence's voorstellen door het congres werden aangenomen en aanbevolen."

Groot bewonderaar van de beroemde Belgische statisticus Quetelet  ‘In een persoonlijke aantekening u Wat maakt het verschil uit tussen een man en een vrouw? Quetelet deed zijn werk en ik word zo gehinderd door mijn familie dat ik mijn werk niet kan doen.’

Adolphe Quetelet  Adolphe Quetelet wiskundige  mate van criminaliteit: ‘neiging tot misdaad’;:statistische wetten  Internationale statistische congressen  Sociale fysica en ‘gemiddelde mens’ en Normale Verdeling  ‘Quetelet Index’ =  Body Mass Index (BMI)

Mortality Rate

Statistiek bij Florence Nightingale  Statistiek de belangrijkste wetenschap  Exacte resultaten van onze ervaring u ‘de wereld wordt door getallen geregeerd’  Statistiek religieus aspekt: u “statistiek heilige plicht” u Mystiek geloof dat je door statistiek het “plan van de Opperste Wijsheid en Goedheid’ kunt ontdekken

Brief aan Sir George Grey, goeverneur in Nieuw-Zeeland. Ze vraagt om verbetering gezondheidszorg en om daar statistieken van bij te houden.

 Minister sterft in 1860  Florence invloed wordt klein  Nieuwe aandachtsgebieden: leger in India en Engeland, verpleegstersopleiding

St. Paul’s Cathedral: zo wordt ze herinnerd. :

Florence Nightingale: Slot  Diepe religeuze motivatie om door goed te doen God te dienen:  Geloof EN goede werken  Goed doen wordt: bevordering van de gezondheid onder de soldaten en later een verpleegstersopleiding opzetten  Getallen en statistiek in inzichtelijke voorstellingen helpen daarbij  Statistiek legt de door God geschapen wetten bloot