Masterplan Stedelijk Onderwijs Campusmodel en antwoord op het capaciteitstekort Strategieën en Cijfers voor het College Marc Van Praet Stad Antwerpen - Kabinetschef Onderwijs – Economie – Zelfstandig ondernemen 30 september 2010

Presentatie aan het College van Burgemeester en Schepenen Stand van zaken september 2010 Conditiestaat onderwijspatrimonium dramatisch. Inhaaloperatie noodzakelijk in Veiligheid – Gezondheid - Rationeel energieverbruik Snel oplopend tekort aan schoolcapaciteit basisonderwijs. Oplossing netoverschrijdend. Engagement Stedelijk Onderwijs voor marktaandeel Tekort aan ruimte BaO in woonwijken  concentreren secundair, volwasssenen- en DKO onderwijs op thematische campussen. Domino-effect creëert extra capaciteit voor BaO in “brede buurtschool” Methodiek opbouw en calculaties Masterplan Overzichten resultaat acties en domino’s: thematische campussen en kinder- en jongerencampussen Financiële impact Masterplan op heden 2

Kwaliteit onderwijspatrimonium 2010 Conditiestaat onderzoek NEN 2767 Freestone nv van 42 schoolgebouwen Conditie 1: Uitstekend. Nieuwbouwkwaliteit en/of met nieuwbouw vergelijkbare kwaliteit. Actie: geen verdere acties of geïsoleerde bv. relighting. Conditie 2: Goed. Een bouwdeel of installatiedeel dat kenmerken heeft van beginnende veroudering. Actie: opfrissing: schilderen en kleine herstellingen Conditie 3: Redelijk. Verouderingsproces is duidelijk op gang gekomen. Actie: beperkte renovatie (radiatoren, herstelling dak & speelplaats, opfrissen sanitair) Conditie 4: Matig: Verouderingsproces heeft gebouw duidelijk in zijn greep. Actie: uitgebreide renovatie: vervangen verwarming, nieuwe ramen, grote inrichtingswerken, nieuw dak, waar mogelijk isoleren, renovatie speelplaats Conditie 5: Slecht. Verouderingsproces is onomkeerbaar geworden. Actie: Totale renovatie: gebouw wordt volledig gestript en heropgebouwd i.f.v. K45 / E 100 norm en EPB regelgeving, nieuwe speelplaats Conditie 6: Zeer slecht. Technisch rijp voor de sloop. Actie: Keuze voor verkoop ifv herinvesteren opbrengst in onderwijspatrimonium - ev. afbraak ifv nieuwbouw ter plaatse. 3

Resultaat conditiestaatmeting NEN 2767 juni 2010 4

Centraal Aanmeldings Register CAR geeft zicht op (netoverschrijdend) aanbod BaO en plaatstekort per wijk Door instelling van CAR (realisatie 2009, actief 2010 na akkoord LOP) kan netoverschrijdend het aanbod afgezet worden tegen de stijgende vraag Stijgend tekort aan plaatsen BaO hoofdzakelijk toe te schrijven aan een jaarlijkse stijging van het aantal jonge kinderen geboren in Antwerpen Kleuteronderwijs Lager onderwijs Onmiddellijk tekort (< 3 jaar) 2018 - 2060 Borgerhout Deurne Zuid Nieuw Berchem Nieuw Borgerhout Deurne Noord Oud Merksem 2018 Tekort opkorte termijn > 3/9 jaar Idem KS < 3 jaar + 2000 2020 2018 + 2060, Borgerhout, Deurne Zuid en Noord, Oud Merksem, Berchem, Kiel, Centrum, Linkeroever 5

Onderzoek capaciteit basisonderwijs omgevingsanalyse Lente 2009: Stedelijke Dienst Omgevingsanalyse berekent op vraag kabinet a.h.v. cijfers LOP / Dept. Ond. de vraag bij 178 kleuterscholen (netoverschrijdend): Demografische populatie per kleuterklas / eerste leerjaar - Uitstroom per wijk + Instroom vanuit andere wijken + Instroom van buiten Antwerpen - Leerlingen buitengewoon onderwijs - Laatste instapdatum voor inloopklas Saldo = Maximumcapaciteit per wijk vs totale vraag per wijk 6

Resultaten inloopklas 2008 - 2011   schooljaar 2008-2009 schooljaar 2009-2010 schooljaar 2010-2011 stad Antwerpen -819 -870 -1450 postcode 2018 -222 -239 -338 Deurne Noord - Merksem Zuid -206 -229 -265 2060 - Oud Borgerhout -170 -304 Deurne Zuid - Nieuw Berchem - Nieuw Borgerhout -128 -107 -174 postcode 2000 -68 -98 -143 Linkeroever -50 -51 -57 postcode 2020 -43 -39 -94 Wilrijk -32 -121 postcode 2030 -41 Hoboken -9 7 -52 postcode 2040 31 35 48 Ekeren - Merksem Noord 58 76 50 7

Tekort aan onderwijsplaatsen 2010 - 2025 De stijging van het aantal leerlingen zet zich verder door... De tendens berekend vanaf 2005 zet zich sterker door dan verwacht. Op korte termijn wordt het tekort aan plaatsen ook voelbaar in het secundair en buitengewoon onderwijs Volgens analyse van de stedelijke dienst omgevingsanalyse stijgt tussen 2010 en 2025 het aantal jongeren < 18 jaar (2009: 100.000) tot minimaal 135.000 - maximaal 170.000 Gespreid over 18 jaar en 16 leerjaren (4 KS, 6 LS, 6 MS) loopt de vraag naar extra onderwijsplaatsen daardoor op tussen minimaal 1.945 en maximaal 3.889 plaatsen per leerjaar 8

Eigen investeringen Stedelijk Onderwijs Uitgangspunten bij de rol die de stad en het Stedelijk Onderwijs kunnen opnemen Regierol stad Tekort moet netoverschrijdend opgevangen worden. Acties 2010: Lokale netoverschrijdende taskforce o.l.v. schepen voor onderwijs Aanmeldingsprocedure (CAR) op basis van afstand woning - school Onderhandelingen met Vlaanderen (Kabinet Onderwijs en Agion) Eigen investeringen Stedelijk Onderwijs Tekort aanvullen voor eigen ‘marktaandeel’ door uitvoeren Masterplan zoniet Stijging stadsvlucht ouders met jonge kinderen Mislukken verjonging in stadsuitbreidingsprojecten 9

Stedelijk Onderwijs verantwoordelijk voor eigen aandeel Kleuter (incl. buitengewoon onderwijs) 42,8% Lager (incl. buitengewoon onderwijs) 31,4% Secundair: Eerste graad ASO KSO TSO BSO OKAN 20,5% 19% 7,8% 25% 20,2% 35,3% 37,7% Tekorten / jaar 1.944 3.889 % aandeel ag SO Minimum aantal extra plaatsen ag SO Maximum aantal extra plaatsen ag SO Kleuter ond 4 7.778 15.556 43 3.344 6.689 Lager ond 6 11.667 23.333 32 3.733 7.467 Sec ond 21 2.450 4.900   31.111 62.222 9.528 19.056 10

Oplossing capaciteitsprobleem en conditiestaat gecombineerd bij opmaak Masterplan deel 3 Masterplan deel 3 – eerste versie operationele lijst Masterplan deel 1 goedgekeurd in gemeenteraad 16 december 2007 Masterplan deel 2 (blauwdruk scholenbouw in samenwerking met AG Vespa) goedgekeurd 2009 Sluitend antwoord op globale noden : Benodigde capaciteitsuitbreiding Verbetering kwaliteit onderwijsinfrastructuur Splitsing eigenaarsonderhoud en gebruikersonderhoud Substantiële daling energiefactuur en halen EU 20/20/20 CO2 - norm 11

Hiërarchie in stappenplan bij opbouw acties Masterplan Prioriteit voor UITBREIDING CAPACITEIT BASISONDERWIJS Kritisch bevragen huidige bestaande maximumcapaciteit Inbreiding (= vrijmaken van bestaande lokalen in BaO) Wijziging naar basisonderwijs van bestaande sites (herschikkingen lokalen en scholen tussen onderwijsniveaus = “domino’s”) Voorzien van uitbreiding door bijkomende nieuwe infrastructuur Uitbouwen grotere THEMATISCHE CAMPUSSEN Secundair onderwijs: milieuwetgeving, meervoudig gebruik intern en met externen Buitengewoon onderwijs: waar mogeljk inclusief – waar nodig eigen campus Volwassenen onderwijs: waar mogelijk cohabitatie – waar nodig eigen campus Deeltijds kunstonderwijs: waar mogelijk één DKO campus per district + antennes Kwaliteitsverbetering en besparing op exploitatiekosten Investering in renovatie incl. REG en compartimentering -> goedkoper poets en techn. onderhoud + centrale controle -> meervoudig gebruik en kostendeling 12

Methodiek Masterplan 1. Vastleggen noodzakelijke acties Capaciteit basisonderwijs op basis demografisch onderzoek Renovatie en REG acties op basis conditiestaatmeting gebouwen Campusvorming op basis pedagogische noden en stadsplanning Resultaat: lijst domino dossiers en afzonderlijke engagementen Logica in planning & uitvoering (< doorlooptijd tss bestek & uitvoering) 2. Bepalen per dossier m2 gebouw te renoveren (ifv conditiestaat) of te bouwen in PHS – klassieke bouw of PHS systeembouw (ifv doorlooptijd en bouwkost) 3. Bepalen per keuze: kostprijs/m2 - steeds binnen de Agion normen 4. Bepalen kostprijs per gekozen actie en totaal benodigd budget / jaar 5. Bepalen te halen mijlpalen in uitvoering en in communicatie 13

Basis potentiële Agion subsidiëring Basis subsidie Agion aug-10 PHS 1.362 E70 1.261 Verschil 101 Verschil % 8 (*) Renovatie 1.238 Overdekte speelplaats 630 Niet overdekt bestraat 150 (*) Marktbevraging (zomer 2010) leert dat meerkost PHS t.o.v. E70 door standaardisatie momenteel nog +/- 8 % bedraagt. Deze evolutie zal zich verderzetten en er kan gerekend worden op schaalvoordelen bij bouw grotere bouwwerken. 14

Formules nieuwbouw Agion normen & toelagen PHS inclusief speelplaats, 1ste uitrusting & algemene kosten Betoelaagbare kostprijs nieuwbouw basisonderwijs: (lok m2 x EP1) + (lok m2 x 10 ) x EP4 + (lok m2 x 60 ) x EP5 + (lok m2 x 5) x EP2 + (lok m2 x 7) x EP2  + 21 % BTW 100 100 100 100 EP 1= PHS EP 2= E70 EP 4 = overdekte speelplaats EP 5 = niet-overdekte speelplaats 5 % eerste uitrusting 7 % algemene kosten Betoelaagbare kostprijs nieuwbouw secundair onderwijs: (lok m2 x EP1) + (lok m2 x 7,5 ) x EP4 +(lok m2 x 27 ) x EP5 +(lok m2 x 7,5) x EP2 +(lok m2 x 7) x EP2  + 21 % BTW 100 100 100 100   EP 1= PHS EP 2= E70 EP 4 = overdekte speelplaats EP 5 = niet-overdekte speelplaats 7,5 % eerste uitrusting 7 % algemene kosten Gehanteerde aanname totale kostprijs nieuwbouw en conditiestaat 6: bouw in PHS - Agion toelage E 70 + 1ste uitrusting aug-10 Toelage % Toelage / m2 Basisonderwijs 2.043 66 1.348 Secundair onderwijs 2.008 56 1.124 15

Aannames kostprijs investeringen Actie Raming per m2 Totaal renovatie CS 5 1.759 € Uitgebreide renovatie CS 4 1.148 € Beperkte renovatie CS 3 499 € Aanpassing lokalen CS 2 250 € Nieuwbouw PHS BaO 2.043 € Nieuwbouw PHS Sec 2.008 € Containerklassen E 70 1.140 € Aankoop grond 182 € Aankoop gebouw 1.392 € Verkoop grond 150 € Verkoop gebouw 750 € Bedragen in Euro, inclusief erelonen, vermoedelijke hoeveelheden, aansluitingskosten, BTW. 16

Resultaten van het Masterplan: enkele kengetallen in m2 Basisonderwijs 59.634 Deeltijds kunst ond 9.596 Type actie   Capaciteit tijdelijk 3.061 Campusvorming Nieuwbouw PHS 85.040 Capaciteit permanent 45.345 Volwassenen ond 18.270 Beperkt aanpassen 4.177 11.228 Capaciteit 8.742 Beperkt renoveren 15.953 Secundair ond 104.107 9.528 Renovatie Freestone 95.665 91.678 CLB 3.134 Retrofit PHS 14.111 REG 12.429 Aankoop permanent 22.217 Renovatie standaard 9.031 Buitengewoon ond 40.204 Aankoop grond 2.750 5.580 Aankoop gebouw 19.467 Totaal m2 behandeld 243.571 34.624 DBFM 23.780 Gemiddelde prijs / m2 €1.775 17

Resultaten per actietype Capaciteit basisonderwijs Tijdelijke uitbreiding infrastructuur Permanente uitbreiding infrastructuur Campusvorming Basisonderwijs Secundair onderwijs Buitengewoon onderwijs Volwassenenonderwijs Deeltijds kunstonderwijs Algemene acties en centrale diensten Centrale administratie, onderhoudsdiensten en CLB REG investeringen en restdossiers Agion 18

Modules tijdelijke infrastructuur basisonderwijs Antwerpen Centrum / Zuid 1/9/2010: twee moduleklassen KS Gretrystraat Antwerpen Noord 1/9/2010: nieuwe moduleschool Bredastraat “het Groene Eilandje” Antwerpen Zurenborg / Berchem / Borgerhout 1/11/2010: nieuwe moduleschool Krugerstraat “De Caleidoscoop” 1/09/2011: extra modules renovatie Crea 16 Grote Hondstraat Hoboken 1/9/2010: twee moduleklassen BS Montessoristraat 19

Container klassen tijdelijke uitbreiding basisonderwijs 20

Geplande definitieve kinder- en jongerencampussen 2010 - 2020 Antwerpen Centrum en Noord: Noord / 2060: DBfM Hardenvoort / Park Spoor Noord Duinstraat terug gewoon Bao na verhuis lln Buo Burchtse Weel en Biekorfstraat St. Andries: uitbreiding KS lange Ridderstraat indien mogelijk in RUP Dries: uitbreiding KS Dries mits aankoop perceel Linkeroever / 2050: KS Regatta - @penstaartjes Grondverwerving + overleg RUP Kiel 2020: KJC Pierenberg Na bouw infrastructuur en verhuis LL. afd. Kantoor Verkoop KJC Speerstraat / Atletenstraat Na oplevering DKO Wilrijk omvormen tot KJC (Beerschot: nieuwe wijk na bouw stadion) KJC Boomse Steenweg / KJC Pestalozzistraat -> Inbreiding tot KJC BeZaLi: Berendrecht Bouw eerste “brede school” passiefhuis standaard KJC ism KIO en district 21

Geplande definitieve kinder- en jongerencampussen 2010 - 2020 Zuid 2018: Durletstraat hergebruik voor basisonderwijs mits aankoop Winterthur en verhuis VWO Omvorming Sito 7 Lamorinièrestraat naar KJC (ook voor Militair Hospitaal) Eindpunt dominodossier ASO/TSO campus zuid Desguinlei Mogelijk: Bouwmeesterstraat of Verschansingstraat na verhuis Artesis Berchem & 2018 Definitieve KJC Nieuw Zurenborg KJC zwaarst bevraagde wijk (in RUP Nieuw Zurenborg) Borgerhout Herbestemmen Montgomeryplein voor basisonderwijs (KS) GO extra LS Bleekhofstraat Hoboken Definitieve extra klassen nieuwbouw Schoolstraat en Montessoristraat Omvormen Notelaarstraat tot Campus DKO Hoboken -> Middenschool op Lage Weg Uitbreiden KJC Onderwijzerstraat Overleg met CS: > 2013 buurtsporthal ? (cfr. IGLO) 22

Geplande definitieve kinder- en jongerencampussen 2010 - 2020 Merksem KJC Bartholomeusstraat - Borrewaterstraat (eindpunt Domino ASO/TSO sport naar Lyceum Linkeroever IGLO na bouw sport- turnzalencomplex) Bezali KJC Berenschool (verkoop Monnikenhofstraat) Linkeroever Kleuterschool Regatta als onderdeel van KJC met Hanegraefstraat Deurne Zuid: KJC Waterbaan – St.Rochusstraat Eindpunt domino Wellnescampus Lakborslei / Confortalei Deurne Wilrijk Paolaziekenhuis Ziekenhuisschool uitbreiding afd. kinder- en jongerenpsychiatrie 23

Permanente uitbreiding basisonderwijs totaal nu in masterplan voorzien KS LS Totaal 2010 625 275 900 2011 154 2012 232 220 452 2013 598 491 1089 2014 396 694 1090 2015 110 547 657 2016 264 1961 2645 4606 24

Geplande thematische campussen secundair onderwijs Wilrijk Topsportcampus Wilrijk (Fort 3-Eiken) Engagement S.O. en CS. RUP 3-Eiken. Definitief opgestart 2010 (R&E vergunning verloopt) Linkeroever Nautische- en sportcampus IGLO ism CS en GO! Domino: ASO Sport Merksem -> L.O. -> meer capaciteit KJC in Merksem Antwerpen Noord Kunstencampus Eilandje / DBfM Domino: goud/juwelen -> Cadix -> VWO Talen Lange Klarenstr. / Eikenstraat Antwerpen Centrum Talencampus Eikenstraat (in samenwerking met talen- en NT2campus VWO Lange Klarenstraat / Eikenstraat) 25

Geplande thematische campussen secundair onderwijs Antwerpen Zuid / Kiel ASO/TSO wetenschappen campus Zuid (Desguinlei 33) Domino: KJC Lamorinièrestr 248 (Militair Hospitaal) -> zorg naar J.De Voslei, chemie -> aso/tso campus Desguin -> verkoop Lamorin. Str. 16 Secundair ASO/TSO + CLB + agSO administratie - > Desguinlei 33 Zorgcampus Zuid (J. De Voslei – VIIde Olympiadelaan) Deel domino KJC Lamorinièrestraat Noord Kunstencampus Eilandje / DBfM Domino: goud/juwelen -> Cadix -> VWO Talen en NT2 Lange Klarenstraat / Eikenstraat Deurne Wellnescampus Deurne (Lakborslei – Confortalei) Domino: KJC Deurne Zuid Waterbaan 26

Geplande thematische campussen secundair- en volwassenenonderwijs Kiel Nijverheidscampus Zuid (E. Vloorstraat) uitbouw -> +/- 1.500 leerlingen Domino: Vlarem Lange Klarenstr. (2014), Buso inclusief onderwijs, CDO Wilrijk en ‘d Herbouvillekaai, alle opleidingen harde technieken LL (m.u.v. Logistieke opleidingen) en deel VWO Nijverheidsschool BPA Groothandelsmarkt / postzegelrup nodig uiterlijk eind 2013 -> geleidelijke realisatie (eerste spiegelgebouw Spia op eigen domein + samenwerking industrie (C2C) Luchtbal Nijverheidscampus Noord (Havannastraat ?) uitbouw -> +/- 1.500 leerlingen Alle logistieke opleidingen LL. (vrachtwagen- en vorklift/magazijn) + CDO Noord + harde technieken SG Noord + deel VWO Nijverheidsschool Domino: Lange Klarenstraat wordt talen en NT2 campus VWO -> Beslissing terrein < 31/12/2010. Geleidelijke realisatie. Merksem Vuurkruisenlaan VWO campus Sense veiligheidsopleidingen + secundair 27

Geplande thematische campussen specifiek VWO Centrum VWO talen en NT2 campus Centrum Lange Klarenstraat (+ Eikenstraat) Berchem VWO campus Talen en HBO - Aankoop Winterthur Grote Steenweg) Domino: KJC Zuid Durletstraat - Na verhuis harde technieken Grote Steenweg naar Technische Campus Zuid verder uitbouwen campus VWO Wilrijk VWO campus + Sense personenzorg Middelheim in onderhandeling ZNA Linkeroever Mogelijk antenne in nieuwe vleugel lyceum Gloriantlaan Noord VWO campus kunstambachten Van Aertstraat 28

Geplande thematische campussen specifiek Buo (BuLo en BuSo) Linkeroever BuO Burchtse Weel 3000 m2 uitbreiding + renovatie & REG Centrum BuO campus Begijnenvest renovatie en inbreiding lln HT met stagenoden Luchtbal BuO campus Columbiastraat renovatie en REG – uitbreiding mogelijk Noord BuO campus Biekorf en Schoolstraat renovatie en REG – verlaten Duinstraat Kiel BuO campus A Leyweg renovatie en uitbreiding lln inclusief BSO Deurne BuO campus Schotensteenweg Ertbrugge/Venneborg renovatie en uitbreiding lln zachte technieken Dependence Morkhoven / Thibautstraat aanpassing type 2 29

Geplande acties centrale diensten en CLB Desguinlei 33 CLB wordt opgenomen op gelijkvloerse verdieping nieuw centraal gebouw met antennes Kiel en Deurne + antennes op de thematische campussen Centraal bestuur & service en coördinatiecentrum: hoogste verdieping Kelder: centraal archief (+ Felix archief) Verd. 1 t/m 4: secundaire campus aso / tso Na verhuis centrale diensten: verkoop Lange Gasthuisstraat 15 tbv Bell Klaproosstraat Centrale werkhuizen patrimoniumonderhoud in combinatie met opleidingen laaggeschoolde werkzoekenden D’ Herbouvillekaai Mogelijk nog centrale werkhuizen tot 2035 in combinatie met opleidingen laaggeschoolde werkzoekenden. Te onderzoeken ifv verdere ontwikkeling IPZ 30

Samenvatting REG acties 2010 / 2012 31

Samenvatting REG acties 2010 / 2012 32

Zelfde perceel extra capaciteit Voorstel gebruik Agion restmiddelen en noodzakelijke stedelijke cofinanciering   Bons Bestaande dossiers Capaciteit & nieuw dossier Agion Cofinanciering stad 2010 Cofinanciering stad 2011 Op hetzelfde perceel bons 2010 222.900 € 156.030 € 66.870 € bons 2011 1.550.000 € 1.085.000 € 465.000 €    22.393.620 € 15.675.534 € 6.718.086 € Zelfde perceel extra capaciteit & nieuwe dossiers 8.910.405 € 5.587.284 € 3.323.121 € 1.772.900 € 22.503.848 € 531.870 € 10.041.207 € 33

Raming augustus 2010 te begroten uitgaven 2010 - 2020 ACTIE 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020   BaO CAPT 1.236.737 BAO CAPP 27.854.171 13.439.193 11.928.377 30.252.890 8.026.403 91.501.034 BAO CAMP 7.776.844 27.870.401 9.562.143 2.266.743 47.476.132 BUO 14.378.486 2.310.728 6.023.541 11.210.940 11.905.867 45.829.563 SEC 30.048.311 61.136.410 17.336.196 22.637.494 37.882.918 3.162.014 12.908.935 6.505.425 191.617.703 VWO 10.865.219 4.478.540 4.858.990 6.553.011 26.755.760 DKO 1.314.700 1.346.737 2.409.417 4.485.167 62.585 12.028.021 CLB ALG 15.887.352 Totalen 109.361.822 76.886.331 64.505.252 64.861.944 61.605.428 10.049.970 31.940.535 6.615.595 432.332.303 34

Raming huidige investeringscapaciteit 2011 – 2020   2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 TOTAAL stadsdotatie (vast) 7.000.000 70.000.000 AGION (vast) 4.500.000 45.000.000 REG 10.000.000 30.000.000 AGION REG 300.000 3.000.000 SVS* (1ste raming) 15.000.000 extra AGION 22.503.847 geraamd inbreng (fin plan/SCC) 500.000 1.500.000 2.000.000 14.000.000 geraamd inbreng divisies 20.000.000 Valorisaties tot heden in budget 3.316.000 2.750.000 6.066.000 64.619.847 23.800.000 24.300.000 15.300.000 18.550.000 15.800.000 225.569.847 35

Mogelijke extra investeringscapaciteit 2011 – 2020 Potentiële extra inkomsten 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 TOTAAL Extra valorisaties Vespa in MP   400.000 8.500.000 100.000 2.000.000 11.000.000 Actualise ring 10 j vermijding huur CLB (thesaurie VS?) 3.200.000 Extra leningen REG ? 7 x 10 mio 10.000.000 70.000.000 Derden cofinancie ring (CS, GO, ...) 2.255.657 1.335.398 5.591.055 SUBTOT 21.700.000 12.000.000 10.100.000 89.791.055 66.875.504 24.200.000 25.635.398 37.000.000 30.550.000 25.900.000 25.800.000 27.800.000 315.360.902 Werden niet geraamd: Verlaging energiekost, eventueel verkoop energie Inkomsten verhuur patrimonium Verlaging kost poets en technisch onderhoud Investering partners, o.m. industrie Verhoging dotatie Agion voor capaciteit Verhoging dotatie stad voor capaciteit 36

Cash flow 2011 - 2020   2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Totalen Uitgaven 109.361.822 76.886.331 64.505.252 64.861.944 61.605.428 10.049.970 31.940.535 6.615.595 6.505.425 432.332.303 Huidig budget 64.619.847 23.800.000 24.300.000 15.300.000 18.550.000 15.800.000 225.569.847 Huidig tekort 44.741.975 53.086.331 40.205.252 49.561.944 43.055.428 -5.750.030 16.140.535 -9.184.405 -9.294.575 -15.800.000 206.762.456 Verhoogd budget 2.255.657 400.000 1.335.398 21.700.000 12.000.000 10.100.000 10.000.000 89.791.055 Tekort 66.875.504 24.200.000 25.635.398 37.000.000 30.550.000 25.900.000 25.800.000 27.800.000 315.360.902 37

Cash flow 2011 - 2020 38

Randvoorwaarden en kansen voor het Masterplan Stedelijk Onderwijs Infrastructureel en organisatorisch Duidelijkheid bestemming gronden Havanastraat (technische campus Noord) en gronden Emiel Vloorstraat / August Leyweg (technische campus Zuid) Duidelijkheid over gebouwen Bouwmeesterstraat – Verschansingsstraat die in 2013 vanuit de Artesis Hogeschool terug ter beschikking komen Samenwerking met SW en AG Stan en de medegebruikers infrastructuur Stedelijk Onderwijs in verband met verdere verfijning Masterplan en exploitatie gebouwen Behoud van huidig budget ‘gebruikersonderhoud’ (met duidelijk afbouwscenario en herinvestering in onderwijspatrimonium met lagere exploitatiekost) Voldoende mensmiddelen voor coördinatie en uitvoering masterplan Financieel en juridisch Definitieve afspraken financiering & mogelijke uitbreiding REG investeringsprogramma Definitieve afspraken met Agion: (her)bestemming en verhoging investeringsmiddelen Verlagen kostprijs door synergieën - reorganisatie secundair – systeembouw Vinden van alternatieve financieringsbronnen en –mechanismen: onderzoek mogelijkheid tot opstarten lokale financieringsmaatschappij Mogelijkheid tot hanteren thesaurievoorschotten i.f.v. toekomstige opbrengsten Duidelijkheid over Vlaamse DBfM engagementen en mogelijke uitbreiding 39

Masterplan Stedelijk Onderwijs Dank voor uw aandacht Marc Van Praet 40