Wetgeving digitale overheid (GDI) In fasen naar uitvoering Regeerakkoord ‘Digitaal 2017’ Barbera Veltkamp BZK/CZW Academie voor Wetgeving 02-07-2015

Digitaal werkende overheid = onontkoombaar (I) Betekenis voor burgers en bedrijven Electronisch zaken doen, snel en goedkoop; dienstverlening Informatie verkrijgen (over: beleid, besluitvorming, omgeving, zichzelf en anderen) en ‘producten’ Zorgvuldigheid, waarborgen, rechtszekerheid, privacy Betekenis voor overheden Manier van werken: gelijkwaardiger, mondig, contact minder fysiek/wel direct, open & efficiente organisatie (‘klantgericht’) en: beleidsvorming interactief (draagvlak) Bestuurlijke processen en afwegingskaders transparant: voortdurend laten zien wat je doet, voor wie en hoe Bedrijfsvoering (documentatie, administratie, communicatie)

Digitaal werkende overheid = onontkoombaar (II) Betekenis voor de wetgever Overheid moet zichzelf verplichtingen opleggen Veranderende rollen en (eigendoms)verhoudingen: overheid minder sturing, marktpartijen meer zeggenschap (infra) Dus: ander krachtenveld, meer belangen een plek geven Evenwicht: ruimte laten - waarborgen & rechtszekerheid scheppen Technologie, innovatie en snelle ontwikkelingen opvangen; gevolgen voor wetgevingsarchitectuur (‘toekomstvast wetgeven’): # techniek onafhankelijk formuleren # delegatie # (dynamisch) verwijzen

Artikel X, lid 1, Wet Elektronisch Berichtenverkeer “Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties draagt zorg voor de inrichting, beschikbaarstelling, instandhouding, werking, beveiliging en betrouwbaarheid van voorzieningen voor elektronisch berichtenverkeer en informatieverschaffing alsmede van voorzieningen voor elektronische authenticatie en elektronische registratie van machtigingen.” ……………..waar gaat dit over?

De wetgevingspraktijk Technische en ongrijpbare/onzichtbare materie ICT is andere wereld en andere taal Nieuwe rechtssubjecten, rechtsrelaties en beleidsvelden Normstelling steeds meer gezamenlijke aangelegenheid: buitenwettelijke normenkaders, audits en certificering Deelname in PPS door ovh en marktpp; ‘governance’/zeggenschap # Publieke en private belangen lopen door elkaar. Nodig: duidelijkheid over verantwoordelijkheden en bevoegdheden # Vermenging publiekrecht – privaatrecht Pilots en experimenten; op gespannen voet met regels Rekening houden met privacy impact assessments (PIA’s) en CBP ………primaat van de wetgever: uitgehold of andere betekenis? Oftewel: hoe waarborgen we democratische legitimatie?

Wetgevingstrajecten digitale overheid Regeerakkoord: recht op digitaal zaken doen met overheid Krijgt vorm in: # Wet GDI => verankering van GDI # eID stelsel (PPS) => in: Wet GDI # publiek middel => in: Wet GDI Daarnaast allerhande algemene en sectorale wetgeving Toename facultatief en verplicht digitaal verkeer met ovh & verplicht gebruik bepaald systeem (bijv MijnOverheid, webformulier) Parallelle trajecten, verschillende snelheden Wetgeving is randvoorwaarde voor effectuering digitale dienstverlening door overheid Wetgeving is politiek proces; TK moet zijn rol kunnen spelen Voorbereiding is samenspel beleid – uitvoering – juridische functie

Keuzes en dilemma’s Positionering: welk probleem oplossen? In huidige situatie is sprake van: # bestaande voorzieningen (GDI) # beleidsmatig niet uitgekristalliseerd # versnipperd juridisch kader # behoefte burgers & bedrijven aan digitaal verkeer met ovh # onvoldoende gebruik door overheid zelf # behoefte aan duidelijkheid en uniformiteit # onvoldoende efficiency # snel veranderende samenleving Nodig: # Evenwicht tussen toekomstvastheid/flexibiliteit <--> rechtszekerheid/democratische legitimatie # Verschillende belangen een plek geven # Visie, ambitie en conceptuele samenhang # Voortgang

Wet GDI (BZK-EZ) Uitgangspunten: Bieden van duidelijkheid en ruimte voor ontwikkelingen Reikwijdte: bestuursorganen (incl. Rijksdienst), wel uitzonderingen Verplichte aansluiting op én gebruik van GDI Relatie tot eigen bedrijfsvoering; autonomie, niet exclusief Gefaseerde invoering mbt voorzieningen en bestuursorganen Werken in tranches; stip op de horizon Thema’s eerste tranche: Ontsluiting algemene overheidsinformatie (overheid.nl., ondernemersplein.nl) Ontsluiting persoonsgebonden informatie (MijnOverheid, Ondernemingsdossier) Elektronische toegang tot GDI: via publieke én private authenticatie Standaarden, systeemintegriteit, privacy, toezicht

Proces en planning eerste tranche Projectorganisatie Relatie tot aanpalende dossiers (programma’s eID, publiek middel, uitvoeringswet eidas Vo, modernisering Awb etc.) interdepartementale projectstructuur ‘Meenemen’ politiek, advies CBP Aanhaken Digicommissaris Implementatieplan Tijdpad tot nov. 2015: interdep. afstemming, PIA, u&h toets, regeldruk toets, opstellen implementatieplan (incl. k/b), opstellen wetsvoorstel nov.–dec. 2015: consultatie feb-maart 2016: bestuurlijke besluitvorming medio 2016: indiening bij TK