De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 28 landen Lidstaten van de Europese Unie Kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat- lidstaten

Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede… Oprichters Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede… Konrad Adenauer Alcide De Gasperi Winston Churchill Robert Schuman Jean Monnet

EU-symbolen Het motto: in verscheidenheid verenigd De Europese hymne De Europese vlag Europadag, 9 mei

24 officiële talen Български Čeština dansk Deutsch eesti keel Ελληνικά English español français Gaeilge hrvatski Italiano latviešu valoda lietuvių kalba magyar Malti Nederlands polski português Română slovenčina slovenščina suomi svenska

Uitbreiding: van zes naar 28 landen

De grote uitbreiding: West- en Oost-Europa weer één 1989 Val van de Berlijnse muur – einde van het communisme EU geeft economische hulp: Phare-programma 1992 Vaste criteria EU-lidmaatschap: • democratie en rechtsstaat • functionerende markteconomie • in staat zijn om EU-wetten in te voeren 1998 Start formele onderhandelingen over uitbreiding 2002 Top van Kopenhagen: uitbreiding met 10 nieuwe landen kan doorgaan 2004 Tien nieuwe EU-lidstaten: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije, Tsjechië 2007 Bulgarije en Roemenië worden EU-lid 2013 Kroatië treedt op 1 juli toe

Kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten Land Oppervlakte (x 1000 km²) Bevolking (miljoen) Welvaart (bruto binnenlands product per persoon) Bosnië en Herzegovina 51 3,8 7 600 Montenegro 14 0,6 10 900 IJsland 100 0,3 30 000 Kosovo krachtens VN-Veiligheidsresolutie 1244 11 1,8 : De Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië 25 2,1 9 100 Albanië 28 2,9 7 500 Servië 77 7,2 Turkije 783 76,7 13 800 De 28 EU-landen samen 4 272 507,4 25 700

De verdragen – wettelijke basis voor democratische samenwerking 1952 Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal 1958 Verdragen van Rome: • Europese Economische Gemeenschap • Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM) 1987 Europese Akte: de interne markt 1993 Verdrag betreffende de Europese Unie - Maastricht 1999 Verdrag van Amsterdam 2003 Verdrag van Nice 2009 Verdrag van Lissabon

Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie Bindend voor alle activiteiten van de EU 54 artikelen onder 6 titels: Waardigheid Vrijheden Gelijkheid Solidariteit Burgerschap Rechtspleging

Bevolking van de EU vergeleken met de rest van de wereld Bevolking in miljoenen (2014)

De oppervlakte van de EU vergeleken met de rest van de wereld Oppervlakte (x 1000 km²)

Hoe rijk is de EU vergeleken met de rest van de wereld? Omvang van de economie: BBP in biljoen EUR (2012) Welvaart per persoon: BBP per persoon (2012)

Hoe groot zijn de EU-landen? Oppervlakte (x 1000 km²)

Hoeveel mensen wonen er in de EU? Bevolking in miljoenen (2014) 507 miljoen in totaal

Bbp per inwoner: de verspreiding van welvaart Index waarbij het gemiddelde van de 28 EU-landen 100 is

Europa 2020 – de Europese groeistrategie De EU-leiders zijn in 2010 een algemene strategie overeengekomen om uit de economische crisis te raken door middel van: Slimme groei Beter onderwijs, meer onderzoek, gebruik van communicatietechnologieën Duurzame groei Een hulpbronnenefficiënte, groenere en concurrerender economie Inclusieve groei Meer en betere banen, investeren in vaardigheden en opleidingen, modernisering van de arbeidsmarkt en sociale voorzieningen, de voordelen van de groei over alle delen van de EU verspreiden Goed economisch bestuur Betere coördinatie van economisch beleid

De vijf doelstellingen voor de EU in 2020 De doelstellingen van de Europa 2020-strategie: Werkgelegenheid 75 % van de bevolking tussen 20 en 64 jaar heeft werk Onderzoek en innovatie 3 % van het EU-bbp zal worden geïnvesteerd in onderzoek en innovatie Klimaatverandering en energie 20 % minder uitstoot van broeikasgassen dan in 1990 20 % van de energie uit duurzame bronnen halen 20 % meer energie-efficiëntie Onderwijs Minder dan 10 % vroegtijdige schoolverlaters Ten minste 40 % van de 30 tot 34-jarigen heeft hoger onderwijs afgerond Armoede 20 miljoen minder mensen die slachtoffer van armoede en sociale uitsluiting zijn of dreigen te worden

Europa’s antwoord op de economische crisis 2008: de wereldwijde financiële crisis begint in de VS Het gezamenlijke antwoord van de nationale regeringen, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie: Vasthouden aan de euro en de financiële stabiliteit Nieuwe instrumenten voor crisisbeheersing en hervorming van regels Europees Stabiliteitsmechanisme: fonds om lidstaten met ernstige financiële problemen te helpen Nieuwe wetgeving inzake de stabiliteit van banken Een EU-brede financiële toezichthouder Beter economisch bestuur Europees semester: jaarlijkse procedure om de nationale begrotingen op Europees niveau af te stemmen Euro plus-pact, “Fiscaal compact” verdrag: wederzijdse beloften om de overheidsfinanciën op orde te brengen

Hoe besteedt de EU haar geld Totale EU-begroting 2015: € 145,3 miljard = 1,02 % van het bruto binnenlands product Europa in de wereld: inclusief ontwikkelingshulp 6 % Overig, administratie Slimme en inclusieve groei: banen, concurrentie, regionale ontwikkeling 46 % Veiligheid en burgerschap, justitie 2 % Duurzame groei – natuurlijke hulpbronnen: landbouw, milieu 40 %

Klimaatverandering: een wereldwijde uitdaging Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, hebben de EU-leiders in 2014 besloten: de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 te verminderen met 40 %, afgezet tegen 1990 het aandeel duurzame energie (uit wind, zon, water, biomassa) op te laten voeren tot 27 % tegen 2030 de energie-efficiëntie tegen 2030 te vergroten met 27 %

Energiebronnen in een veranderende wereld Aandeel geïmporteerde brandstof uit niet-EU-landen (2013) Brandstofverbruik in de EU in 2013

Onderzoek - investeren in de kennismaatschappij Uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling in 2012 (% van het BBP)

Solidariteit in praktijk: het cohesiebeleid van de EU 2014-2020: 352 miljard EUR aan investeringen in infrastructuur, het bedrijfsleven, milieu en opleiding van werknemers in armere regio´s of bevolkingsgroepen Regionaal fonds Sociaal fonds Cohesiefonds Minder-ontwikkelde regio´s: bbp per hoofd van de bevolking minder dan 75 % van het EU-gemiddelde   Overgangsregio's: bbp per hoofd van de bevolking tussen 75 % en 90 % van het EU-gemiddelde Meer ontwikkelde regio's: bbp per hoofd van de bevolking is meer dan 90 % van het EU-gemiddelde

De euro – één munt voor de Europeanen Waarom de euro? Geen koersschommelingen en kosten op vreemde valuta Meer keuze en stabiele prijzen voor de consument Nauwere economische samenwerking tussen EU-landen Kan overal in de eurozone gebruikt worden Munten: één kant standaard, één zijde met nationaal symbool Biljetten: geen nationale zijde EU-landen die de euro gebruiken EU-landen die de euro niet gebruiken

Inflatie beperken Europese Economische en Monetaire Unie: stabiele prijzen Gemiddelde jaarlijkse inflatie in de 18 EU-landen die de euro gebruikten (2013)

De interne markt: keuzevrijheid Vrij verkeer door de hele EU van: goederen diensten mensen kapitaal De interne markt heeft geleid tot: aanzienlijke prijsverlagingen van diverse producten en diensten, waaronder vliegtuigtickets en telefoonverkeer meer keuze voor consumenten 2,8 miljoen nieuwe banen

Europa zonder grenzen ‘Schengen’ Geen politie- of douanecontrole aan de grenzen tussen de meeste EU-landen Strengere controles aan de buitengrenzen van de EU Meer politiesamenwerking tussen de EU- landen Probleemloos in een ander EU-land artikelen voor eigen gebruik kunnen kopen en meenemen naar huis

Goedkoper mobiel bellen in het buitenland De kosten voor telefoonverkeer, sms´en en dataroaming in het buitenland zijn sinds 2007 ruim 80 % lager geworden Eurocent, exclusief BTW Gegevens downloaden in het buitenland Telefoneren vanuit het buitenland (per minuut) Een sms verzenden vanuit het buitenland

Leren in het buitenland Erasmus+ Jaarlijks gaan meer dan 400 000 jongeren studeren of zich verder ontwikkelen in andere Europese landen met steun van Erasmus+, het EU- programma voor onderwijs, beroepsopleidingen, jeugdzaken en sport.

Gezondheid en milieu Vervuiling kent geen grenzen – internationale actie nodig De EU heeft mede gezorgd voor: schoner zwemwater veel minder zure regen loodvrije benzine gratis en veilige plaatsen om oude elektrische apparatuur in te leveren strenge regels voor voedselveiligheid “van de grond tot de mond” meer biologische landbouw en hogere kwaliteit van landbouwproducten efficiëntere gezondheidswaarschuwingen op tabaksproducten registratie van en controle op alle chemicaliën (REACH)

Ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie Gezamenlijke terrorismebestrijding Samenwerking tussen politie en ordehandhavers in verschillende EU-landen Gecoördineerde asiel- en immigratieprocedures Samenwerking op het gebied van civiel recht

De EU: exporteur van vrede en welvaart Regels voor wereldhandel Gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid Ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp

De EU – een grote handelsmacht % van internationale export, goederen (2012) % van internationale export, diensten (2012)

De EU is de grootste donor van ontwikkelingshulp ter wereld De EU levert ruim de helft van alle ontwikkelingshulp Officiële ontwikkelingshulp in miljarden EUR (2013)

Bescherming van consumentenrechten Als consument bent u overal in de Europese Unie beschermd door basiswetten, ook als u reist of online aankopen doet Duidelijke etikettering Normen voor gezondheid en veiligheid Verbod om oneerlijke praktijken in contracten op te nemen Rechten voor passagiers, zoals een vergoeding bij lange vertragingen. Hulp bij het oplossen van problemen

Gendergelijkheid Beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen: In de EU verdienen vrouwen gemiddeld 16,4 % minder per uur dan mannen.

Drie kopstukken Het Europees Parlement - de stem van het volk Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement De Europese Raad en de Raad van Ministers - de stem van de EU-landen Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad De Europese Commissie - op de bres voor het algemeen belang Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie

De EU-instellingen Europese Raad (top) Europees Parlement Raad van Ministers (de Raad) Europese Commissie Hof van Justitie Reken-kamer Europees Economisch en Sociaal Comité Comité van de Regio’s Europese Investeringsbank Agentschappen Europese Centrale Bank

Zo worden EU-wetten gemaakt Burgers, belangengroeperingen, deskundigen: bespreken, raadplegen Commissie: formeel voorstel Parlement en Raad van Ministers: gezamenlijk besluit Nationale of lokale autoriteiten: uitvoering Commissie en Hof van Justitie: uitvoering controleren

Het Europees Parlement – de stem van het volk Beslist samen met de Raad van Ministers over EU-wetten en de EU- begroting Democratisch toezicht op alle werkzaamheden van de EU Aantal gekozen leden per land België - 21 Bulgarije - 17 Cyprus - 6 Denemarken - 13 Duitsland - 96 Estland - 6 Finland - 13 Frankrijk - 74 Griekenland - 21 Hongarije - 21 Ierland - 11 Italië - 73 Kroatië - 11 Letland - 8 Litouwen - 11 Luxembourg - 6 Malta - 6 Nederland - 26 Oostenrijk - 18 Polen - 51 Portugal - 21 Roemenië - 32 Slovenië - 8 Slowakije - 13 Spanje - 54 Tsjechië - 21 Ver. Koninkrijk - 73 Zweden - 20 Totaal - 751

De Europese politieke partijen Aantal zetels in het Europees Parlement per politieke fractie (November 2014) Groenen/Europese Vrije Alliantie 50 Europese Conservatieven en Hervormers 70 Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa 67 Europese Volkspartij (Christendemocraten) 221 Niet-ingeschreven leden 52 Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten 191 Europees Unitair Links/ Noords Groen Links Europa van Vrijheid en Directe Democratie 48 Totaal: 751

Raad van Ministers – de stem van de lidstaten Één minister uit elk EU-land Voorzitterschap: rouleert elke zes maanden Beslist samen met het Parlement over EU-wetten en EU-begroting Stuurt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

De Raad van Ministers – hoe ze stemmen De meeste beslissingen in de Raad worden gemaakt door "verdubbelde meerderheid". Beslissingen moeten worden gesteund door ten minste: 55 % van de lidstaten (16 landen) Lidstaten die 65 % van de EU populatie vertegenwoordigen

Europese Raad/Europese top Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van alle EU-landen Ten minste 4 keer per jaar Bepaalt de algemene richting van het EU-beleid Voorzitter: Donald Tusk

Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Federica Mogherini Twee functies: voorzitter van de bijeenkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken vicevoorzitter van de Europese Commissie Beheer van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Hoofd van de Europese Dienst voor extern optreden

De Europese Commissie – op de bres voor het algemeen belang 28 onafhankelijke leden, één uit elk EU-land Stelt nieuwe wetgeving voor Uitvoerend orgaan Hoedster van de verdragen (ziet toe op de uitvoering) Vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld

Het Hof van Justitie – de wet boven alles 28 onafhankelijke rechters, één uit elk EU-land Doet uitspraak over de interpretatie van de EU-wetgeving Ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle EU-landen op dezelfde manier wordt toegepast

De Europese Ombudsman Emily O’Reilly Onderzoekt klachten over slecht of falend bestuur door de EU-instellingen Bijvoorbeeld: oneerlijkheid, discriminatie, machtsmisbruik, onnodige vertraging, uitblijven van antwoord of onjuiste procedures Iedereen in de Europese Unie kan een klacht indienen

De Europese Rekenkamer - waar voor uw geld 28 onafhankelijke leden Controleert of het EU-geld correct wordt besteed Mag alle personen en organisaties controleren die met EU-geld te maken hebben

De Europese Centrale Bank - beheert de euro Mario Draghi President van de Centrale Bank Zorgt voor stabiele prijzen Beheert de hoeveelheid geld en bepaalt rentevoeten Houdt in de gaten of banken veilig zijn Werkt onafhankelijk van regeringen

Het Europees Economisch en Sociaal Comité - de stem van het maatschappelijk middenveld 353 leden Vertegenwoordigers van vakbonden, werkgevers, boeren, consumenten enz. Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en nieuw EU-beleid Betrekt het maatschappelijk middenveld bij EU-kwesties

Het Comité van de Regio’s - de stem van de lokale overheden 353 leden Vertegenwoordigt gemeenten en regio's Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en -beleid Stimuleert de betrokkenheid van lokale overheden bij EU-kwesties

Ambtenaren die voor de EU werken De Commissie biedt werk aan ongeveer 23 000 ambtenaren in vaste dienst en 11 000 tijdelijke of contractwerknemers Overige EU-instellingen bieden werk aan ongeveer 10 000 werknemers Ambtenaren in vaste dienst Geselecteerd via open mededinging Afkomstig uit alle EU-landen Salarissen wettelijk bepaald EU-bestuur kost 15 EUR per EU-burger per jaar EU-personeel wordt tussen 2013 en 2017 met 5 % teruggebracht

Contact opnemen met de EU Hebt u vragen over de EU? Europe Direct kan u helpen Per telefoon, e-mail of webchat Meer dan 500 regionale informatiecentra europa.eu/europedirect