De Engelse Burgeroorlog (1642-1649)

Engelse Reformatie Hendrik VIII (1509-1547) : Engelse Reformatie, Engelse staatskerk (1534), nominaal protestants, ontmanteling kloosters (1536) Edward VI (1547-1553): Meer puriteins, Book of Common Prayer Mary I (1553-1558): Engeland weer katholiek, vanaf 1555 vervolging protestanten Elizabeth I (1558-1603): Engeland definitief protestants. Act of Uniformity (1559), Via Media, 39 Articles (1563), steun aan Nederlandse protestantse rebellen, confrontatie met Spanje Jacobus I: (1603-1625): consolidatie kerk, belangrijke stem puriteinen, steun Nederlandse calvinisten

Spanningsvelden Court versus Country Puriteinen versus Anglicanen Vorst versus lokaliteiten (vertegenwoordigd in parlement). Crisis als hoge/ ‘illegale’ belastingheffing Puriteinen versus Anglicanen Puriteinen staan predestinatie en presbyteriaanse kerkvorm voor, Anglicanen Arminianisme en episcopaal systeem ‘Multiple Kingdoms’ Stuarts regeren over drie koninkrijken: Engeland (Anglicaans), Schotland (Presbyteriaans) en Ierland (katholiek). Katholiek Zeer weinig katholieken, maar grote angst voor popery

Interpretatiemodellen Whig Interpretation (liberaal) (S.R. Gardiner): Puriteinse revolutie, opkomst van parlement ( T.B. Macaulay over 1688) . Structurele, lange-termijnoorzaken Marxistische interpretatie (Christopher Hill): een klassestrijd. Structurele, lange-termijnoorzaken New British History (Jane Ohlmeyer): geen Anglo-centrische maar Britse benadering Revisionistische interpretatie (Conrad Russell, John Morrill): korte termijn factoren, politieke crisis rond 1640-1642

‘… people are governed by pulpits more than by the sword …’

Chronologie Karel I (1625-1640) 1625 Karel I koning   1625 Karel I koning Karel I x Henrietta Maria Oorlog met Spanje (- 1630) 1627 Oorlog met Frankrijk (-1629) 1628 Buckingham † 1628 Petition of Right 1629 Begin van Personal Rule 1632 Strafford Lord Deputy van Ierland 1633 Laud aartsbisschop van Canterbury 1634 Ship Money (1635 binnenland) 1638 National Covenant in Schotland 1639 Eerste bisschoppenoorlog Opmaat naar oorlog (1640-1642)   1640 Korte Parlement 1640 Tweede bisschoppenoorlog 1640 Lange Parlement 1640 Impeachment Strafford en Laud 1641 Triennial Act, ontmanteling ‘absolutisme’ Strafford onthoofd Root and Branch Bill Ierse rebellie Grand Remonstrance 1642 Januari: ‘Arrestatie’ Pym Maart: Militia Ordinance April: Karel naar Hull

Chronologie Eerste Burgeroorlog (1642-46)   1642 Augustus: Royalisten organiseren zich in Nottingham: oorlog begint Oktober: Edgehill: pat 1643 Solemn League and Covenant Newbury: pat 1644 Marston Moor: Overwinning parlementariërs 1645 Naseby: definitieve overwinning parlementariërs dankzij New Model Army Executie Laud 1646 Royalisten ontbinden leger Karel naar Schotten

Augustus 1642 Royalisten HQ Oxford Parlementariërs HQ Londen Confrontaties bij Edgehill en Turnham Green

December 1643 Successen voor royalisten, inname van Bristol, controle over zuid-Westen Zomer 1644 hoogtepunt macht voor royalisten

November 1644 Overwinning parlementariërs bij Marston Moor geeft hen defintief overwicht, controleren nu het noorden .

December 1645 New Model Army verslaat royalisten bij Naseby Mei 1646 Karel geeft zich over

Tweede Burgeroorlog (1647-49)   1647 Schotten leveren Karel uit, Leger marcheert op Londen, Karel onderhandelt vanaf Wight 1648 Muiterijen en Schotse invasie neergeslagen Hernieuwde gevechten tussen royalisten en parlementariërs Pride’s Purge 1649 Romp-parlement veroordeelt Karel Partijen 1646-1649 - Karel I: speelt alle groepen tegen elkaar uit Schotten: streven naar Presbyterianisme, verbond met Parl., later met Karel (1647) Parlement  Presbyterians (Denzil Holles): alliantie met Schotten, onderhandelen met Karel vrezen radicalisering, ontbinden leger 1647  Independents  Middle Party (partij van Pym)  Radicals (Levellers): leger garantie veranderingen - Leger  Grandees (hoge officieren: Cromwell, Ireton): tussenpositie, maar slaan reb. neer  Agitators (soldaten): beïnvloed door Levellers

Chronologie Commonwealth (1649-1653) Protectoraat (1653-1658)   Executie Karel I. Romp schaft monarchie af, House of Lords afgeschaft Council of State, Engeland een Commonwealth 1649-1651 Derde Burgeroorlog (1649-51): Rebellie in Schotland en Ierland neergeslagen, Worcester, Karel II vlucht Protectoraat (1653-1658) 1653 Romp afgeschaft Nieuwe parlement (Barebone’s): godly, ontbonden in Dec. Instrument of Government: Cromwell Lord Protector 1654-5 Eerste parlement 1655 Major-Generals 1656 Tweede parlement 1657 Major-Generals weg, Cromwell weigert kroon, opnieuw geïnstalleerd als LP 1658 Tweede sessie parlement, Cromwell overlijdt Restoratie (1658-1660) 1659 Derde parlement, Richard Cromwell installeert Romp 1660 Monck herinstalleert Lange Parlement, Karel II koning

De godly reformation - Reformatie van de Reformatie - Religieuze gedrevenheid: Providentie - Sacraal: Charles the Martyr - Godly Reformation: Major Generals wetgeving tegen dronkenschap, overspel, - Apocalyps: vrees/hoop Einde der Tijden - Anti-popery: (Ierse) katholieken - Religieus doel: Engeland als het Nieuwe Jeruzalem - Proliferatie van sectes: Ranters, Quakers, Fifth Monarchists, Muggletonians, - Tolerantie