4. PERIODE De Republiek ontstaat als internationaal erkende staat

Presentatie over: "4. PERIODE De Republiek ontstaat als internationaal erkende staat"— Transcript van de presentatie:

1 4. PERIODE 1648-1702 De Republiek ontstaat als internationaal erkende staat

2 1. De Republiek krijgt Frankrijk en Engeland als tegenstanders

3 Machtsverhoudingen tijdens Eerste Stadhouderloze Tijdperk
Willem II te zeer op oorlog bewust Holland weigert een nieuwe stadhouder Latere Willem III nog niet geboren

4 Politieke verdeeldheid
Staatsgezinden: geen stadhouder en macht binnen gewesten Oranjegezinden: stadhouder en macht Staten Generaal (adel en lagere bevolkingssklassen)

5 Bestuur in handen van Johan de Witt (raadspensionaris)
Land goed bestuurd, MAAR lichte voorkeur voor Holland BV: uitbreiding vloot

6 Frankrijk wordt een centraal bestuurd land onder Lodewijk XIV als vorst
Lodewijk XIV direct bestuur 1661 Droit divin Ministers als koninklijke ambtenaren Lettres de cachet Koninklijk leger Mercantilisme van Colbert

7

8

9 In Engeland wint het parlement de strijd tegen de koning
Karel I eigen nieuwe belastingen → Schotse opstand en burgeroorlog → Karel I onthoofd in 1649 en Oliver Cromwell wordt ‘Lord Protector’ van Engeland

10 Republiek in Engelse revolutie?
Afstandig wegens handel : Acte van Seclusie (ivm Eerste Engelse Oorlog)

11 Na dood Cromwell? Restauratie (Karel II) Macht van koning wordt beperkt (vooral qua belastingen)

12 De Republiek wordt bedreigd door de opkomst van Frankrijk en Engeland
Frankrijk: Lodewijk XIV wil de Zuidelijke Nederlanden Engeland: 2 handelsoorlogen en

13 OPMERKING Eerste Engelse Oorlog na ACTE VAN NAVIGATIE

14 Discussie over verdediging:
Oosten wil landleger tegen Frankrijk (adel en boeren) Westen wil vloot tegen Engeland (regenten/steden) De Witt sluit wisselende bondgenootschappen

15 In het Rampjaar 1672 lijkt de Republiek ten onder te gaan
1672: Lodewijk XIV en Karel II vallen Republiek samen aan met vorstbisschoppen van Munster en Keulen - Enkel Holland, Zeeland en Friesland vrij Verdedigen aan Hollandse Waterlinie Oproer in steden tegen de Witt

16 Maar dan keren de kansen
Hollandse Waterlinie Benoeming Willem III 1672

17 2. De Republiek samen met Engeland tegen Frankrijk

18 Stadhouder Willem III neemt het op tegen Lodewijk XIV
Binnenland: aansluiten bij mening Staten-Generaal Buitenland: 3 coalitieoorlogen tegen Lodewijk XIV (= na Rampjaar)

19 1e coalitieoorlog met Spanje en Oostenrijk
1678: Vrede van Nijmegen MAAR: Willem III wil eigenlijk verder vechten Waarover? De Zuidelijke Nederlanden

20

21 Meer steun voor anti-Franse politiek na terugtrekking Edict van Nantes (1685)

22 Glorious Revolution en bondgenootschap met Engeland
Karel II vrij voorzichtig beleid Jacobus II katholiek Afgezet door parlement en vlucht naar Frankrijk Willem III uitgenodigd en GLORIOUS REVOLUTION

23

24 1689: Republiek en Engeland een PERSONELE UNIE
Bill of Rights Parlementaire monarchie Willem III blijft coalitieleider tegen Lodewijk XIV

25

26 1702: Willem III sterft kinderloos
Tweede Stadhouderloze Tijdperk Republiek nu zonder sterke man / regentenfamilies Einde Personele Unie

27 3. De Republiek verliest haar economische voorsprong

28 Mercantilisme van Frankrijk en Engeland benadeelt de handel van de Republiek
Tweede helft 17e eeuw verliest Republiek haar voorsprong DOOR MERCANTILISME (bevorderen export beperken import)

29 FRA: Colbert verhogen invoerrechten
ENG: Acte van Navigatie 1651

30 Mercantilisme leidt tot handelsoorlogen met Engeland
Eerste Engelse oorlog Nadelig voor Republiek Acte van Seclusie Acte van Navigatie aanvaarden

31 Tweede Engelse oorlog 1665-1667
Veroveren Nieuw-Nederland door Engeland Veroveren Suriname door Nederland Vrede van Breda

32 Einde 17e eeuw: Handelsinkomsten dalen dus minder geld landsverdediging Schulden door oorlogen

33 4. Tolerantie in de Republiek

34 Gewetensvrijheid en geen censuur
Grote godsdienstige verdeeldheid Regenten besturen land en handel gaat voor op alles Gebrek aan centraal gezag Enkel censuur olv calvinstische priester