Niet alles wat kan, hoeft Mariska Koster, longarts, medisch adviseur Meander Medisch Centrum, 7-4-2015

Niet alles wat kan, hoeft

Niet alles wat kan, hoeft

Standpunt Achmea Iedere euro die wordt uitgegeven aan zorg die ertoe leidt dat het leven wordt verlengd met tenminste behoud van kwaliteit van leven, is goed besteed. Dat betekent helaas niet dat het budget onbeperkt is. Futiele zorg, zorg die niet weldoet, of zelfs schaadt, moet, in het belang van de patiënt worden vermeden .

VitaValley Wat is overbehandeling precies? Is dat nou slecht voor de patient of moet je het laten omdat het overbodig is? Is onderbehandeling ook een probleem? Hebben we een idee van de kosten die ermee gepaard gaan? Moeten we leeftijdscriteria gaan stellen voor (dure) behandelingen? Hoe lang hebben we recht op behandeling en hoe lang op zorg?

Wat is overbehandeling? Als we kijken naar de uiteindelijke effecten: Overbehandeling is het vergroten en/of het verlengen van het lijden

Artsen zien zelf vier belangrijke redenen voor overbehandeling Arts behandelt zoals hem/haar dat geleerd is (53%) De patiënt heeft te hoge verwachtingen van de mogelijkheden van behandeling (51%) De patiënt legt zich niet neer bij het sterven (45%) De familie wil dat de arts alles doet om het leven van hun dierbare te behouden (43%)

Gezondheidsraad Hooggespannen verwachtingen Verwachting gezond te zijn en dat gezondheid maakbaar is. Verwachting uitsluitsel te krijgen en niet kunnen tolereren van onzekerheid Verwachting beter te worden, en een behandeling nodig te hebben. Artsen en patiënten spelen hierin hun eigen rol

Hebben we een idee van de kosten die ermee gepaard gaan? Ja, dat hebben we. Maar niet precies.

Oncologische Big Five

Laatste 3 maanden

Gedeclareerde zorg laatste 3 maanden

Medisch specialistische zorg laatste 3 mnd van bekende patiënten met kanker Bij de helft van de 21 duizend mensen werd een opname DBC geopend in de laatste drie levensmaanden. Bij een kwart in de laatste maand voor overlijden en bij één van de 10 in de laatste week voor overlijden Bij ongeveer 9 op de 10 staat een DBC open t.t.v het overlijden Er zijn grote verschillen tussen ziekenhuizen.

Borstkanker: opname in laatste week

Darmkanker: opname in laatste week

Zorggebruik vooral MSZ en huisartsen Zorggebruik in laatste levensjaar 97% maakt gebruik van zorg in laatste levensjaar, vooral van MSZ en huisartsenzorg Kosten zijn gemiddeld € 17.334 per verzekerde Kosten vooral in MSZ Zorggebruik in laatste 3 maanden 94% maakt gebruik van zorg in laatste 3 maanden, met name MSZ en huisartsenzorg Kosten zijn gemiddeld € 8.509 per verzekerde Voor MSZ, huisartsen en buitenland wordt meer dan de helft van de kosten in het laatste levensjaar in de laatste 3 maanden gemaakt MSZ Paramedisch Paramedisch 21% 1% Huisartsen 92% 26% 39% 11% 7% 88% 3% Hulpmiddelen 5% 66% Hulpmiddelen 77% 92% Huisartsen 85% 79% 87% MSZ Farmacie Farmacie Bijna 700 miljoen in laatste jaar aan MSZ; waarvan 370 miljoen in de laatste 3 maanden. Hulpmiddelen 3% 1% Farmacie 5% 6% 3% 8% 3% Farmacie 11% 1% 1% 1% 1% 688.754.953 (75%) 368.496.854 (81%) MSZ MSZ

Kosten per maand van laatste levensjaar verdeeld over relevante hoofdgroepen van behandeling : huisartsen: avond-, nacht- en weekenddienstenhuisartsen: avond-, nacht- en weekenddiensten 100% huisartsenposten palliatief dbc huisartsconsulten ambulances chemotherapie operatief -12 -11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1

Kosten in laatste levensjaar verschillen sterk per ziekenhuis Gemiddelde kosten per verzekerde per ziekenhuis van laatste levensjaar verdeeld over relevante hoofdgroepen van behandeling: 11.216 +175% 4.084 chemotherapie operatief Duurste is medisch spectrum twente Goedkoopste is delfzicht ziekenhuis (25 patiënten) overig palliatief aantal patiënten Niet gecorrigeerd voor verschillen in casemix, alleen ziekenhuizen met meer dan 10 patiënten die o.a. chemotherapie en palliatieve zorg bieden

Al met al De meeste sterfgevallen zijn niet onverwacht. Men heeft een ziekte waarvan al langer bekend is dat die waarschijnlijk tot de dood zal voeren. De meeste behandelingen vinden plaats in het laatste jaar van het leven. Er zijn aanwijzingen dat een deel van deze behandelingen valt onder “overbehandeling”. Maar welk deel? En hoe kom je daar achter?

Artsen zien zelf vier belangrijke redenen voor overbehandeling Arts behandelt zoals hem/haar dat geleerd is (53%) De patiënt heeft te hoge verwachtingen van de mogelijkheden van behandeling (51%) De patiënt legt zich niet neer bij het sterven (45%) De familie wil dat de arts alles doet om het leven van hun dierbare te behouden (43%)

Twee kernbegrippen Gezamenlijke besluitvorming. Advance care planning.

Luisteren naar elkaar is voorwaarde.

Hoe faciliteert de zorgverzekeraar dit? Voor specialisten: Intensief consult voor zorgvuldige behandelafweging (zorgactiviteit 190063) Apart palliatief zorgproduct: 990040003- 990040009 waarbij een MDO de kernactiviteit is. In dat MDO kan ook de HA plaatsnemen, daar is het tarief op berekend.

Voorbeeld van tarief

Hoe faciliteert de zorgverzekeraar dit? Voor huisartsen: Intensieve visite (terminale pt of ZZP5) Palliatief consult, bedside 13032 Palliatief consult, telefonisch 13033. Deze mag ook gedeclareerd worden voor een bijeenkomst zoals PaTZ

Samenvatting Overbehandeling is medisch handelen dat het lijden verlengt of vergroot. Overbehandeling schaadt de patiënt en leidt tot zeer hoge zorgkosten. Intensieve gesprekken tussen arts en patiënt kunnen dit deels voorkomen. Er zijn specifiek declaratiemogelijkheden die deze gesprekken faciliteren.

Niet alles wat kan, hoeft http://knmg.artsennet.nl/Publicaties/KNMGpublicatie/148702/ Niet-alles-wat-kan-hoeft.-Passende-zorg-in-de-laatste- levensfase-2015.htm http://knmg.artsennet.nl/districten/District- Amsterdam/KNMG-district-Amsterdam-1/136379/Moet-alles- wat-kan-Debat-passende-zorg-23-september.htm http://www.vitavalley.nl/items/over-behandelen/ https://www.normenkaderzorg.nl/index.php/Onterecht_intensi ef_consult_(N0163)