herziene kwalificatiestructuur van het mbo   herziene kwalificatiestructuur van het mbo Mobiliteit in Beweging 2015 26 maart 2015

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Even voorstellen Gert van Burken Docent Mobiliteit & Transport op “Het Perron” in Veenendaal Regio voorzitter noord Platform M&T Lid van de sectorale vernieuwingscommissie Lid van de werkgroep SVC Lid van de Syllabus commissie M&T Lid van de RAC regio Vallei en Midden Nederland Begeleiding pilotscholen en klankbordscholen

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Doel van de vernieuwingen VMBO en MBO De structuur... Profielvakken Kernprogramma Keuzevakken School en examenprogramma's Van examenprogramma naar onderwijsprogramma... Structuur MBO Samenwerking VMBO-MBO Doorlopende leerlijn creëren Terugkoppeling

Soorten Keuzevakken- delen VMBO leerling

De vernieuwing in het VMBO en MBO Waarom het anders moet De planning van de herziening is als volgt: Voorstel naar RvS ; nov 2014 Advies RvS: februari 2015 Indienen Tweede Kamer: maart 2015, daarna Eerste Kamer

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Waarom vernieuwing? Adviezen uit het veld Dalende leerlingaantallen: organiseerbaarheid onder druk Ruim 10 jaar vmbo: context is veranderd Vervolgonderwijs mbo, hbo en beroepspraktijk zijn doorontwikkeld Betere doorstroom naar vervolgonderwijs LOB en SLB gesprekken onmisbaar Mogelijkheid tot betere profilering van de school Meer doelmatigheid in het onderwijs Dossiers moeten actueel zijn beroep moet aansluiten op trends en behoeften op de arbeidsmarkt Vergroting van de doelmatigheid 

Herziening van de kwalificatiestructuur De herziene kwalificatiestructuur omvat concreet: het verbreden van kwalificaties en het clusteren van verwante kwalificaties. Hierdoor wordt overlap tussen kwalificaties weggenomen. Het aantal kwalificatiedossiers komt naar verwachting uit op 176 en de kwalificaties op 487. het terugbrengen van kwalificatiedossiers tot de kern van het beroep, de kwalificatie-eisen. Ze worden transparanter, dunner en duidelijker. Kennis en vaardigheden komen voorop te staan en zijn goed te herkennen. Zo wordt houvast geboden bij het onderwijs en de examinering. het introduceren van keuzedelen waardoor sneller ingespeeld kan worden op de ontwikkelingen in het beroepenveld en de regio. Met de introductie van de keuzedelen wordt een belangrijke impuls gegeven aan het flexibiliseren, actualiseren en innoveren. De cyclus van het vaststellen van nieuwe en aangepaste keuzedelen is kort, slechts drie maanden. Keuzedelen zijn daarmee belangrijke bouwstenen voor het middelbaar beroepsonderwijs.

Vernieuwing VMBO ???? Nee, echt niet !!! Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Vernieuwing VMBO ???? “Alles blijft zoals het is bij het VMBO …” Nee, echt niet !!! Bij invoering van de nieuwe profielen verdwijnen alle afdelingsprogramma’s. De 35 afdelingen gaan op in 10 profielvakken De programma’s zijn veranderd!

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo

ec te gr zw Uitgangspunten Kern-, Profiel-, Keuzeprogramma april ’17 Kernprogramma = hart van de sector Van sectoren naar beroepsgerichte profielvakken ec zw te D&P gr en beroepsgerichte keuzevakken verdiepend of verbredend

Profielen: wetgeving Economie en Ondernemen Horeca, Bakkerij, Recreatie Zorg & Welzijn Bouwen, Wonen en Interieur Produceren, Installeren en Energie Mobiliteit en Transport Media, Vormgeving en ICT Maritiem en Techniek Groen Dienstverlening en Producten

Structuur Kern-, Profiel-, Keuzeprogramma Handreiking SLO via site 4 Keuzevakken Schoolexamen 50% PROFIELVAK 4 Modulen Centraal examen Syllabus CvET algemene vaardigheden Professionele vaardigheden LOB KERN

te Techniek kernprogramma KERN B: Professionele kennis en vaardigheden A: Algemene kennis en vaardigheden. de Nederlandse taal in opleidings- en beroepssituaties gebruiken mondeling en schriftelijk rapporteren over de uitgevoerde werkzaamheden samenwerken en overleggen bij het uitvoeren van werkzaamheden B: Professionele kennis en vaardigheden voorbeelden geven van technische normalisatie instituten, bedrijven en arbeidsorganisaties een meting van grootheden uitvoeren, verwerken en vastleggen materiaaleigenschappen benoemen en deze in verband brengen met hun toepassing een tekening lezen en schematekenen C: Loopbaanoriëntatie en –ontwikkeling 1.Wat kan ik het best en hoe weet ik dat? [Kwaliteitenreflectie] 2. Waar ga en sta ik voor en waarom dan? [Motievenreflectie] 3. Waar ben ik het meest op mijn plek en waarom daar? [Werkexploratie] 4. Hoe bereik ik mijn doel en waarom zo? [Loopbaansturing] 5. Wie kan mij helpen mijn doel te bereiken en waarom die mensen? [Netwerken] te A Ned taal, rekenen, samenwerken en overleggen, reflectie B tekeninglezen schematekenen

Mobiliteit & Transport Profielmodules Mobiliteit & Transport M&T 4 Profielmodules Motorconditie testen Wielophanging en carrosserie Verlichting en comfortsystemen Transport

Keuzevakken bij M&T Keuzevakken M&T Personenwagens/bedrijfswagens Motorsystemen Aandrijf en remsystemen Elektronica Bedrijfswagen Tweewieler Fietstechniek Gemotoriseerde tweewieler Carrosseriebouw Transport Ritvoorbereiding en ritafhandeling Operationele magazijnwerkzaamheden Schade Autoschade en spuiten Non Road Motoren Verbrandingsmotoren Landbouwmechanisatie Mobiele werktuigen

uitwerking profielmodules M&T Profieldeel: Motorconditie testen motor mechanische delen meten en testen werkzaamheden aan een smeersysteem uitvoeren werkzaamheden aan een koelsysteem uitvoeren Profieldeel: Wielophanging en carrosserie wielophanging en veringssysteem controleren en vervangen banden en wielen controleren, vervangen en balanceren carrosseriedelen (de)monteren en afstellen

Uitwerking profielmodules M&T Profieldeel: Verlichting en comfortsystemen eenvoudige elektrische schakelingen maken en metingen uitvoeren verlichtings- en signaleringssystemen controleren en eenvoudige schema’s aansluiten comfort en veiligheidssysteem controleren elektromotoren aansluiten en testen Profieldeel: Transport veilig laden en lossen van goederen een technische rijklaar controle uitvoeren aan een voertuig en deze vervoer klaar maken een routeplanning maken met een elektronisch programma

uitwerking keuzevakken Keuzevak 1: Motorsystemen (combinatie pers. en bedrijfw.) o een ontstekingssysteem testen o een brandstofsystemen controleren, testen en vervangen o een distributie en klepbediening controleren, afstellen en vervangen Keuzevak 2: aandrijf en remsystemen (combinatie pers. en bedrijfw.) o een aandrijfsysteem controleren, vervangen en afstellen o een remsysteem testen o een stuursysteem Keuzevak 3: elektronica ((combinatie pers. en bedrijfw.) o een laadsysteem controleren, meten, componenten vervangen en testen o een startsysteem controleren, meten, componenten vervangen en testen o een gloeistartsysteem controleren, meten, componenten vervangen en testen o een motor managementsysteem aansluiten en testen o een voertuigdatanetwerk verklaren

uitwerking keuzevakken Keuzevak 4: Bedrijfswagen o bedrijfswagens en getrokken materieel benoemen o werkzaamheden aan een aandrijflijn van bedrijfswagens voorbereiden en uitvoeren o de werkzaamheden aan een luchtdrukremmen van bedrijfswagens voorbereiden en uitvoeren Keuzevak 5: Fietstechniek o een fiets afleverings klaar maken o elektrisch systeem van een fiets testen o aandrijf- en veersysteem van een fiets controleren, testen en afstellen o remsysteem van een fiets testen en afstellen Keuzevak 6: Gemotoriseerde tweewielers een gemotoriseerde tweewieler afleverings klaar maken o elektrische systemen van een gemotoriseerde tweewieler testen o aandrijfsystemen van een gemotoriseerde tweewieler testen en afstellen o remsystemen van een gemotoriseerde tweewieler testen en afstellen

uitwerking keuzevakken Keuzevak 7: Carrosserie o onderdelen aan een carrosserie monteren o een laadbak op schaal maken o lichtbak met verlichting maken o trekhaak monteren en aansluiten Keuzevak 8: operationele magazijnwerkzaamheden o goederen ontvangen en deze inslaan en daarna opslaan o voorraadbeheer uitvoeren o goederen verzamelen en deze verzendklaar maken Keuzevak 9: Ritvoorbereiding en ritafhandeling een rit voorbereiden een rit afhandelen

uitwerking keuzevakken keuzeakken uitwerking keuzevakken Keuzevak 10: Autoschade en spuiten o schade herstel werkzaamheden voorbereiden o Schade herstellen o carrosseriedelen voorbewerken en spuiten o een voertuig afleverings klaar maken Keuzevak 11: Verbrandingsmotoren • Werking van verbrandingsmotoren verklaren • Brandstofsystemen controleren en repareren • Interne en externe koelsystemen controleren • Werking van beveiligingssystemen verklaren Keuzevak 12: Mobiele werktuigen o Een hydraulisch systeem controleren en schakeling aansluiten o Machine onderhoud uitvoeren o Elektrische systemen controleren en testen o Risico’s bij hijsen, tillen en dragen onderkennen

Welke keuzes moet de school maken? Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Welke keuzes moet de school maken? Welke profielen biedt de school aan? Visie van de school Aansluiting mbo Regionale afspraken Welke keuzevakken biedt de school aan? Aansluiting en samenwerking mbo Profilering van de school Welk onderwijsprogramma biedt de school aan?

Keuze school en leerling School bepaalt: Aantal profielvakken Aantal keuzevakken per school Vrije keuzevakken Leerling bepaalt dan: Profielvak Keuzevakken Smal: verdiepen Breed : verbreding binnen de sector of sector overstijgend.

2. Leerling kiest profielvak … Keuzedelen: verdieping Voorbeeld: 1. School bepaalt aanbod 2. Leerling kiest profielvak … 3. … en 4 keuzevakken M&T Jan: voorbeeld meisje weet dat ze monteur wil worden. Kiest een profielvak en verdiepende keuzevakken M&T. Keuzedelen: verdieping

1. Leerling kiest sector … 2. Leerling kiest profielvak Voorbeeld: 1. Leerling kiest sector … 2. Leerling kiest profielvak 3. … en 4 keuzevakken M&T Jan: Meisje is gek van auto's maar heeft niets met "sleutelen" en wil liever in de showroom als autoverkoopster werken dan in de werkplaats als monteur. Ze kiest het technische profiel: Mobiliteit en Transport en twee keuzedelen uit het profiel Economie en Ondernemerschap, het profieldeel commercieel en het keuzedeel: Ondernemerschap Keuzedelen uit eigen én andere sector

2. Leerling kiest profiel … Voorbeeld: 1. School bepaalt aanbod 2. Leerling kiest profiel … 3. … en keuzedelen M&T Jan: voorbeeld leerling kiest profiel M&Tmet keuzedelen "duurzaamheid" uit profiel Produceren. Installeren en Energie. Duurzaamheid als verbreding Keuzedelen: verbreding

Volgorde van aanbieden 2 8 3 4 7 1 2 5 6 3 4 7 8 Jan: voorbeelden breed en smal 6 5 1 Eerst profiel, dan verdieping Eerst oriëntatie, dan profiel

Vertaling naar onderwijsprogramma's De school bepaalt het aanbod in een onderwijsprogramma 4 Keuzevakken Schoolexamen ca. 400 uur 1 Profielvak bestaande uit vier modulen Jan: voorbeelden breed en smal Centraal examen

Van examenprogramma naar onderwijsprogramma Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Van examenprogramma naar onderwijsprogramma Het examenprogramma is een document dat beschrijft wat een leerling aan het eind van zijn/ haar vmbo opleiding minimaal moet kennen en kunnen Wordt uitgeschreven in syllabus. Een onderwijsprogramma beschrijft hoe de school het onderwijs inricht LOB als rode draad in het VMBO programma

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo E X A M E N P R O G R A M M A U W O N D E R W I J S ! KEUZE = PROJECTWEEK SIMULATIE PROFIEL

Voorbeeld beschrijving profielmodul M&T Profiel Mobiliteit en Transport vmbo BB KB GL Profieldeel: Motorconditie testen   Taak: motormechanische delen meten en testen werkzaamheden aan een smeersysteem uitvoeren werkzaamheden aan een koelsysteem uitvoeren  x P/MET/1.1.1 Deeltaak: motormechanische delen meten en testen. De kandidaat kan: motorslijtage opmeten x compressie meten aan benzine- en dieselmotoren lektest uitvoeren en vergelijken met fabrieksgegevens P/MET/1.1.2 Deeltaak: een smeersysteem controleren en testen. opbouw en werkingsprincipe van een smeersysteem omschrijven en controleren oliepomp controleren, testen en spelingen meten metingen uitvoeren aan het oliedruksysteem opbouw en werkingsprincipe van een carterventilatiesysteem benoemen en controleren P/MET/1.1.3 Deeltaak: een koelsysteem controleren en testen. koelvloeistof controleren, verversen en bijvullen koelsysteem controleren en ontluchten onderdelen van een koelsysteem controleren en testen koelsysteem testen op lekkage

Zelf ontwikkeld keuzevak VMBO Format Samen met: ROC Bedrijfsleven in de regio Beoordelingscommissie Databank Procedure: 1 Aanmelden idee 2 Toestemming ja/nee 3 Uitwerken binnen format 4 Indienen ter goedkeuring 5 Toekenning ilt-code 6 Opname in landelijke databank

Mogelijke uitstroom profielen M&T Autotechnicus Bedrijfswagentechnicus tweewielertechniek Autoschade Carrosseriebouw Logistiek (combi met E en O ) Transport /chauffeur Landbouwmechanisatie Verbrandingsmotoren

Voorbeeld mogelijke uitstroom profielen M&T Autotechnicus Bedrijfswagentechnicus Motorsystemen Aandrijf en remsystemen Elektronica Vrije keuzevak niveau 2 Tweewielertechnicus fietstechniek Gemotoriseerde tweewielers Commercieel (profieldeel E&O) Motorsystemen Aandrijf en remsystemen Elektronica Bedrijfswagens Schadetechnicus Autoschade en spuiten Booglassen 1 Bewerken en verbinden van materialen Vrije keuzevak niveau 2

vervolg mogelijke uitstroom profielen M&T Logistiek (magazijn) Transport (chauffeur) Operationele magazijn werkzaamheden Logistiek 1 (profielmodul E&O) Logistiek 2 Vrije keuzevak niveau 2 Rit voorbereiding en ritafhandeling Motorsystemen Aandrijf en remsystemen Bedrijfswagens

NU naar het MBO

Keuzedelen als onderdeel van de structuur In de herziene kwalificatiestructuur is sprake van kwalificaties (die elk bestaan uit een basisdeel en een profieldeel) en keuzedelen. Keuzedelen zijn een verrijking naast de kwalificatie. Het basis-, profiel- en het keuzedeel (of keuzedelen) vormen gezamenlijk de diplomagerichte beroepsopleiding. Een keuzedeel is aan een of meer kwalificaties gekoppeld. De koppeling maakt voor scholen duidelijk welke keuzedelen zij bij welke kwalificaties kunnen aanbieden.

Tot stand komen van keuzedelen Kenniscentra/SBB, scholen, bedrijfsleven en/of brancheorganisatie kunnen initiatiefnemer zijn voor het ontwikkelen van een keuzedeel Een korte procedure van 3 maanden waarin het gelijk geborgd is Aanbod van keuzedelen Het aanbod moet voldoende zijn voor de student om daadwerkelijk te kunnen kiezen De school bepaalt welke keuzedelen uit het landelijk register in het aanbod worden opgenomen
 De keuze van een student voor een keuzedeel kan aan het begin of tijdens de opleiding worden gemaakt Kijk op: http://www.kwalificatiesmbo.nl/Keuzedelen.html Meer info op http://www.kwalificatiesmbo.nl/Keuzedelen.html

Keuzedelen bieden meerwaarde Keuzedelen zijn een verrijking bovenop de kwalificatie (basis- en profieldeel) Flexibiliteit: keuzedelen zijn apart beschreven en daardoor snel en flexibel te ontwikkelen en vast te stellen Innovatie: keuzedelen bieden de mogelijkheid om beter in te spelen op actualiteiten en innovatie in het beroepenveld Regio: keuzedelen bieden de mogelijkheid om in te spelen op regionale behoeften in het beroepenveld Keuzedelen bieden de mogelijkheid om als bouwstenen voor een opleiding ingezet te worden

Afstemming VMBO – MBO - HBO Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Afstemming VMBO – MBO - HBO Doorlopende leerlijn Aanbod VMBO moet aansluiten bij MBO i.v.m. doorstroom Diploma per profiel met keuzevakken Eén vrije keuzevak in te vullen als: Verbreding Verdieping MBO blok Vakmanschapsroute Voor bbl en kbl In BOL of BBL constructie Einddoel niveau 2 Technologieroute Voor GL en TL Moet aansluiten bij één topsector In BOL 4 constructie Einddoel niveau 4 Verdere samenwerking VMBO-MBO- HBO Met scholen Platform, MBO raad en HBO instellingen Fast Track traject

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo VMBO reeds gestart: Eerste Pilot examens april 2015 Examinering VMBO ???: Hoe centraal landelijk examen Proeve van Bekwaamheid of CSPE Wanneer Vast moment Flexibel

Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Tijdlijn VMBO Mei 2013: concept examenprogramma Augustus 2013: start pilot cohort 1 (leerjaar 3) Augustus 2014: start pilot cohort 2 Mei 2015: eerste examens (cohort 1) Augustus 2015:start pilot cohort 3 Mei 2016: examens cohort 2 Augustus 2016: start nieuwe examenprogramma’s alle scholen Mei 2018: uitstroom alle leerlingen volgens nieuw programma 1 2 3 4 5 6 7 8 Augustus 2013 Augustus 2014 Augustus 2015 Augustus 2016

Tijdspad MBO Onderwijsinstellingen krijgen de mogelijkheid om al in het studiejaar 2015-2016 ervaring op te doen met de nieuwe kwalificatiedossiers en de inzet van keuzedelen. Dat kan bijvoorbeeld met enkele opleidingen per instelling, maar kan ook in één keer. Onderwijsinstellingen kunnen het studiejaar 2015/2016 op vrijwillige basis starten met één of meer nieuwe opleidingen, gebaseerd op de nieuwe kwalificatiedossiers en keuzedelen. Om dit mogelijk te maken heeft de minister ingestemd met het grootste deel van de kwalificatiedossiers de zijn de keuzedelen beschikbaar gesteld. Hierdoor zullen de kwalificatiedossiers en de keuzedelen beschikbaar worden gesteld aan het onderwijs. Met deze instemming wordt aan het onderwijs het signaal afgegeven dat er geen significante wijzigingen in de betreffende dossiers meer worden doorgevoerd. Het onderwijs kan zich gaan voorbereiden op de implementatie vanuit het vertrouwen dat de dossiers een solide basis vormen. Daarnaast kunnen vanuit ditzelfde vertrouwen marktpartijen (bijvoorbeeld uitgevers) aan de slag gaan. Omdat gedurende het vrijwillig jaar nieuwe wetgeving nog niet van kracht zal zijn, zal het formeel vaststellen van de kwalificatiedossiers op 1 februari 2015 plaatsvinden onder de vigerende wetgeving. Dit betekent dat in overleg met de betrokken instellingen de keuzedelen in het vrijwillige jaar worden ingebracht onder de noemer ‘vrije ruimte’. Onderwijsinstellingen kunnen het vrijwillige jaar benutten en alvast ervaring op doen die goed van pas zal komen bij de verplichte invoering in augustus 2016. Vanaf dat moment zijn instellingen verplicht onderwijs op basis van de nieuwe kwalificatiestructuur aan te bieden. Voordat in 2016 de verplichte invoering ingaat, zal de wet worden aangepast, worden de systemen gereed gemaakt en heeft de MBOraad (vanaf november 2014) een servicepunt in de lucht gebracht waar je met vragen terecht kan.

Communicatie over project Vernieuwing Communicatie over project Digitale nieuwsbrief Platforms beroepsgerichte programma’s www.vernieuwingvmbo.nl http://www.herzieningmbo.nl/magazine/2014/12/boekje-herziening-kwalificatiestructuur-mbo/

Communicatie over project Vernieuwing beroepsgerichte programma’s vmbo Communicatie over project Vragen bur@de-csv.nl