Decontaminatie van de vergiftigde hond

Voor decontaminatie: Patiënt onderzoeken (analyseren) en stabiliseren Decontaminatieplan: Ontwerpen op basis van de aard en de hoeveelheid van de stof De betrokkenheid van meerdere stoffen Tijd en omgeving van blootstelling Conditie van de patiënt, signalement en soort

Doel decontaminatie: Voortdurende blootstelling van toxische substanties beperken Soorten procedures die besproken worden: Dermale decontaminatie Oculaire decontaminatie Orale decontaminatie

Indien toestand van de patiënt het toelaat kunnen voor decontaminatie monsters worden verkregen via: Bloedstalen Urinestalen Stalen maaginhoud (braken, maagspoeling) Topicale decontaminatie

Dermale decontaminatie (dermaal bad): Geschikt voor het ontgiften van de huid dat is blootgesteld aan giftige stoffen Geschikte maatregelen treffen om te voorkomen dat mens tijdens dit proces wordt blootgesteld aan deze giftige stoffen door gebruik van een beschermde bril, een waterdichte schort en handschoenen Patiënt evaluatie is nodig om te bepalen of het dier het bad zal tolereren  sedatie (minimaliseren van stress)

Droge componenten op de huid worden best verwijderd via borstelen of stofzuigen Water en shampoo kunnen de oppervlaktespanning van de huid veranderen waardoor dermale absorptie van het toxisch product doorheen de huid toeneemt Milde, vloeibare reinigingsmiddelen effectief in het verwijderen van producten op basis van olie verbindingen Bij vogels, reptielen, … mild verdund reinigingsmiddel benevelen (vermijd de omgeving van de ogen)

Patiënt na het baden grondig spoelen, handdoek droog wrijven en in warme omgeving houden Bij kleverige substanties kan gebruik worden gemaakt van plantaardige of minerale olie. Daarna baden met een mild afwasmiddel en goed spoelen.

Oculaire decontaminatie Oculaire letsels door blootstelling aan toxische stoffen kan variëren van milde irritatie van het bindvlies en het hoornvlies tot corrosieve letsels met blindheid tot gevolg Oplosmiddelen zoals alcoholen, detergenten en koolwaterstoffen veroorzaken over het algemeen oppervlakkige letsels Sterke zuren en alkalische stoffen leiden meestal tot grotere schade

Onmiddellijk spoelen met lauw water of een steriele zoutoplossing Bij kleine dieren gebruiken van een pipet, bij grote dieren gebruik van een spuit, een plastiek fles of een beker om te spoelen Na het spoelen het oog met fluoresceïne kleurstof controleren op eventuele hoornvliesverzwering  eventueel gebruik van een oftalmische zalf

Orale decontaminatie (gastro-intestinaal) Doel: Beperken absorptie ingenomen toxische stoffen en het minimaliseren blootstelling mucosa door irriterende of bijtende stoffen Gebruikte procedures zijn afhankelijk van de blootstelling, geschiedenis en beoordeling Meestal wordt door middel van braken een maaglediging geïnduceerd, gevolgd door actieve kool en een laxeermiddel.

Verdunning: Bij opname van bijtende stoffen (vb: anionische detergenten, zuren, basen), koolwaterstoffen of insecticiden kunnen kleine hoeveelheden melk of water worden toegediend om irritatie van het spijsverteringskanaal te voorkomen. Verdunde melk of yoghurt kunnen ook worden toegediend bij inname van plantendelen die onoplosbare calcium oxalaat kristallen bevatten. Bij vogels, reptielen en kleine zoogdieren kunnen sappige vruchten zoals meloen en ananas worden aangeboden.

Braken: Gemiddeld verwijdert braken 40 % tot 70 % van de maaginhoud Braken kan gunstig zijn indien met dit toepast binnen 2 à 3 uur na inname Braken door toedienen van 3 % waterstofperoxide goedkoop, gemakkelijk verkrijgbaar en eenvoudig toe te dienen  braken na 10 à 15 minuten In bepaalde omstandigheden kan braken nog steeds effectief zijn  vorming van bolussen (door chocolade, grote hoeveelheden suiker)  vertraging maaglediging door aanwezigheid van plantenmaterialen of granen

Overdosering kan een persistente gastritis veroorzaken!! Klinische omgeving  Apomorfine als braakmiddel (toedienen IV, IM of via conjunctivale weg) Apomorfine niet veilig bevonden bij katten Andere braakmiddelen: zout, afwasmiddel, droge mosterd, xylazine en ipecacuanha siroop  worden niet routinematig aangeboden vanwege twijfelachtige werking en kans op bijwerkingen

Actieve kool: Bindt vele organische verbindingen en vergemakkelijkt uitscheiding van toxische stoffen via faeces Bij decontaminatie wordt meestal de vloeibare of poedervorm toegediend. Goede opvolging bij ernstig braken alvorens actieve kool toe te dienen. Wanneer dier niet meewerkt, toedienen van actieve kool onder sedatie via maagsonde

Laxeermiddelen: Zorgt voor een vlottere doorgang doorheen het maag-darm kanaal Worden vaak samen met actieve kool toegediend Opgelet bij vogels en reptielen  kan voor dehydratatie zorgen Sorbitol (niet resorbeerbaar suiker)  onttrekken van elektrolytenvrij water uit het maag-darm kanaal

Laxeermiddelen op basis van zoutoplossingen (magnesiumsulfaat en natriumsulfaat)  Opgelet met nierpatiënten bij het toedienen van MgSO4 Psyllium (Metamucil) is een laxeermiddel dat bij vogels en zoogdieren kan worden gebruikt. Opgelet met een overmatig gebruik van laxeermiddelen  kans op hypernatremia (verstoring elektrolytenbalans door verlies van water uit de darmen) Bij meerdere dosissen van actieve kool enkel laxeermiddel toedienen samen met initiële dosis.

Maagspoeling: Kan noodzakelijk zijn indien braken niet succesvol of tegenaangewezen is Kropspoeling bij vogels  relatief eenvoudig Bij maagspoeling, patiënt onder sedatie Spoelen met lauw water of fysiologische zoutoplossing  spoelen tot vloeistof helder is Voor toxicologisch onderzoek, staal name bij eerste spoeling Kans op hypothermie  Lichaamstemperatuur controleren

Aangewezen bij het ontgiften van zowel maag als darmen (vb wanneer levensbedreigende dosissen werden ingenomen en braken tegenaangewezen is) Spoeling via het rectum  Darmen vullen met water tot vloeistof helder wordt (lichaamstemperatuur controleren) Om de gladde spieren van het gastro-intestinaal stelsel te relaxeren kan een dosis atropine gegeven worden

DECONTAMINATIE

Braken EN ACTIEVE KOOL In humane geneeskunde niet aangewezen Veterinair vaak als eerste oplossing gekozen Kan schadelijk zijn Rekening houden met de toestand van de patiënt Geval per geval evalueren

AANDACHTSPUNTEN Eerst patiënt stabiliseren Niet indien gedehydrateerd (extra dehydratatie en verstoorde elektrolytenbalans) Niet als patiënt zelf al meerdere keren heeft overgegeven Niet bij GI ulcers of perforaties Slechte heling en contaminatie van abdomen Niet bij risico op obstructies

Sommige toxische stoffen (kleine moleculen) slechte binding actieve kool Sommige toxische stoffen anti-emetische eigenschappen Beter actieve kool ipv overgeven Sommige stoffen blijven lang in de maag (chocolade, druiven, …) Overgeven blijft langdurig bevorderlijk Bij intoxicatie door lang werkende medicatie kan decontaminatie nog lang nadien Wanneer toxische stoffen in enterohepatische cyclus komt, is decontaminatie nog 72u nadien mogelijk

THUIS Enkel zelf actie als patiënt stabiel is! Hond: Kat: Brood geven  volle maag vergemakkelijkt overgeven (tegenaangewezen bij Zn en Al intoxicatie) Wandelen en bewegen stimuleert braken H2O2 toedienen (niet te veel: letsel maagmucosa) Kat: Enkel wanneer situatie niet te ernstig is H2O2 niet heel effectief en kan tegengesteld effect geven

CONTRAINDICATIES Depressie van CZS of beroertes (tenzij makkelijk omkeerbaar met medicatie) Onderliggende gezondheidsproblemen waardoor LW niet beschermd kunnen worden Intoxicatie door brandende/bijtende stoffen Intoxicatie door vluchtige stoffen Gassen kunnen ingeademd worden bij braken Toxische stof die snel effect geeft Geen actieve kool wanneer entero- of gastrotomie nodig kunnen zijn

TEGENAANGEWEZEN EMETICA Tafelzout: niet betrouwbaar, kan hypernatriemie geven Ipecac: minder effectief, cardiotoxisch Mechanisch (vingers in keel): niet effectief Actieve kool Enkel medicinale (groter bindingsoppervlak) Soms meerdere malen toedienen

COMPLICATIES H2O2 : bloed overgeven Depressie CZS bij apomorfine of xylazine (is omkeerbaar) Verstoorde electrolytenbalans (Na, Mg, Ca) Vooral bij meermaals toedienen in het oog houden Inhalatie actieve kool of maaginhoud Irritatie van de nervus vagus: bradycardie

THUISMIDDELEN TEGEN VERGIFTIGING

BEHANDELING OGEN 15-20 min flushen met fysiologische zoutoplossing of kraantjeswater Bij wrijven in ogen direct naar dierenarts gaan!!! Gebruik geen zalfjes!!!

BEHANDELING HUID Toxische stof verwijderen Ontvettende vloeibare zeep gebruiken om producten op basis van olie te verwijderen Spoel 15-20 min met overvloedig lauw water bij zure of basische blootstellingen Hou het dier in een warme omgeving

BEHANDELING BIJ INHALATIE Verwijder patiënt uit ruimte van blootstelling Controleer op hypoxemie Indien nodig mond-op-mond Blootgestelde ruimte voldoende ventileren

BEHANDELING GI-STELSEL Induceer braken (honden: waterstofperoxide of apomorphine) Anamnese (tijd van vergiftiging, welk gif, …) Overweeg actieve kool toe te dienen om verdere absorptie tegen te gaan