Één Nederlandse Conceptenbibliotheek voor de gebouwde omgeving (CB-NL) Presentatie gemeenten 11 December 2012

Inhoud Waarom een conceptenbibliotheek? Wat is een conceptenbibliotheek? De opbouw van de CB-NL Vervolgstappen Sectorale samenwerking

Waarom een concepten-bibliotheek?

Spraakverwarring in de sector 6 december 2012

Taalafspraken nodig voor procesoptimalisatie Tijd Waarde Ontwerp Voor-bereiding Uitvoering Beheer & onderhoud Ideale situatie De praktijk

Toename automatiseringsgraad

Waarom een CB-NL Informatie uitwisseling Ketenintegratie Aansluiting producten Automatisering Efficiënter dan ieder voor zich Leidt tot: Minder faalkosten Minder transactiekosten Minder ontwikkelkosten 6 december 2012

Wat is een concepten-bibliotheek?

Wat is een conceptenbibliotheek Een digitale beschrijving van generieke, herbruikbare concepten (typen of soorten), die betrekking hebben op : fysieke gebouwde (verbouwde, aangepaste) objecten en in de wereld om ons heen (onze omgeving), en de gebruiksruimten en –gebieden, die door deze objecten worden gerealiseerd; gedurende de hele levenscyclus (concept, ontwerp, realisatie, gebruik, onderhoud, sloop).

Wat is taal? IFC / COINS CB-NL BIM 6 december 2012

CB-NL: naamgeving Voorheen werd er gesproken over het begrip Objectenbibliotheek; Verwarrend: gaat het over concrete objecten of over typen of soorten van objecten? Daarom nu Conceptenbibliotheek. Een Concept is een gedachte of beeld (van een concreet aanwijsbaar object) dat een persoon in zijn/haar hoofd kan hebben.

De opbouw van de CB-NL

Gebruik van de CB-NL Gebruik als bibliotheek met expliciete kennis Gebruik als gegevensmodel/schema voor gegevensuitwisseling tussen twee of meer applicaties Gebruik als catalogus item binnen een applicatie 6 december 2012

Inhoud van een CB Soorten Concepten (voorbeelden): Concept (root/topelement van de Bibliotheek); Eigenschap; Verzameling; Document; Vorm/Subject, Voorziening, Systeem, Element, Installatie, Constructie, Resultaat; Activiteit, Functie, Proces; ….

Uitgangspunten Grondbeginselen Scope Open, transparant, voor iedereen benaderbaar, kostenloos te gebruiken; Aansluiting bij (inter)nationale informatiestandaarden; Gehele levenscyclus Alle gerelateerde domeinen Wettelijke normen Gemeenschappelijke concepten Definiërende relaties, functies, activiteiten en eigenschappen Voor aansluiting noodzakelijke concepten 6 december 2012

Positionering CB-NL 6 december 2012

Formaat voor uitwisseling De inhoud van een Conceptenbibliotheek dient beschikbaar te zijn via open standaarden. Uitwisseling van bestanden in de formaten: IFD versie 16 (nadere uitwerking van ISO 12006-3); COINS versie 1.0; In de toekomst ook andere formaten (bv. RDF/OWL); Raadplegen/updaten via Webservices: IFD API (update versie 3, na 1 november)

Pilot Conceptenbibliotheken Stuurgroep: Hans Nijssen (vertegenwoordiger BIR) Mick Baggen (voorzitter Werkgroep ICT) Arjen Adriaanse (Ballast Nedam, voorzitter Werkgroep B&U) Marc den Heijer (Ballast Nedam, secretaris Werkgroep B&U) Jaap Bakker (Voorzitter Werkgroep GWW) Bram Mommers (Secretaris Werkgroep GWW) 20 augustus 2012

Organisatie pilotfase (GWW + B&U) 2BA 3D Next Alterra Arcadis Ballast Nedam BAM BIM Omgeving Croon CROW Deltares Dienst Vastgoed Defensie DON Bureau Esquine ETIM FME Gemeente Rotterdam Geonovum GVB Infra BV Heijmans Ingenieursbureau Amsterdam Infranea Dienst IVV Amsterdam Kawecon KWS Movares Royal Haskoning DHV Prorail Provincie Gelderland Rijksgebouwendienst Rijkswaterstaat Semmtech Smit's Bouwbedrijf STABU Strukton TNO TU Delft TU Eindhoven UNETO VNI Vicrea Wagemaker

De B&U Pilot Concepten Bibliotheken 11 december 2012

Doelen pilotfase (1) Onderzoeksdoelen: Onderzoeken van de technische tekortkomingen en oplossingen (IFD, technische mogelijkheden) Bepalen van de procedures en richtlijnen voor het vullen van de objectenbibliotheek Beter inzicht krijgen in de bestaande vulling van de conceptenbibliotheek (BSDD) en de benodigde inspanningen om onderdelen te realiseren Bepalen en testen van gebruikscenario’s

Doelen pilotfase (2) Ontwikkeldoel: Vullen van de conceptenbibliotheek voor de onderdelen ‘draagconstructie (steenachtig)’ en ‘luchtbehandeling’ (werken met taakstellend budget)

Complexe bibliotheek…

… echter eenvoudig voor gebruikers!

Exp. 1: CB-NL en ontwerp Opdrachtgever Initiatief Bouwkundig ontwerper Constructief ontwerper Bouwbedrijf Detailontwerp

Exp. 2/3: CB-NL en productkeuze/ ERP

Exp. 4: CB-NL en beheer

Dus… Aanpak voor vullen CB-NL bepaald (en getoetst) Vulling ontwikkeld Draagconstructies (beton) Luchtbehandeling (excl. distributie en afgifte) Principes aansluiting ETIM, STABU, SEL, NEN 2767 uitgewerkt Gebruikscenario’s/ experimenten uitgewerkt Werkwijze Voordelen Nieuwe versie IFD raamwerk gespecificeerd

De GWW Pilot Concepten Bibliotheken Betondag 14 november 2012

Focus GWW werkgroep: Informatiestromen over de levenscyclus Bouw Informatie Systeem (Realisatie) Onderhoud Management Systeem Opdrachtnemer Objecten Prestaties Functies Bouw Informatie Systeem (Specificatie) Beheer Management Systeem Informatieoverdracht tussen aanleg en onderhoud, opdrachtgever en opdrachtnemer 4 systemen (kunnen ook documenten zijn met een herkenbare structuur) 1) Bouw Informatie Systeem: De functionele systeemspecificatie van een uitvraag naar de markt. 2) Bouw Informatie Systeem: De vertaling van de functionele specificatie naar functie vervullers (objecten). 3) Onderhoud Management Systeem: Het systeem dat onderhoudsmanagement ondersteunt waarmee een opdrachtnemer aantoont dat hij aan de vereiste prestaties voldoet: kwaliteitsprocedures, inspecties, storingsregistraties, prestatiemetingen etc. 4) Beheer Management Systeem: Systeem van opdrachtgever ten behoeve van onderhoudsmanagement, prestatiesturing en publiekgericht netwerkmanagement. Opdrachtgever Aanleg Beheer en onderhoud 20 augustus 2012

Positionering Concepten Bibliotheek voor de GWW Bestaande sectorale taalafspraken hebben daar bestaansrecht. Deze kun je dus niet zomaar vervangen; De Concepten Bibliotheek moet helpen om sectoraal gehanteerde termen taalkundig te “ontrafelen” zodat deze talen kunnen communiceren. De Concepten Bibliotheek is dus geen concurrent voor bestaande taal afspreken, maar een “integrator” Objecten bibliotheek IMGEO BID INSPIRE NEN 2767-4 20 augustus 2012

Onder brengen GWW-content De basisvulling van Semantic Concepts wordt als uitgangspunt genomen. Deze wordt aangevuld met GWW-concepten Knoop Kruising Overspanning Brug Viaduct Spoorbrug Vaste brug Boogbrug Onderdoorgang Vulling IFD-tool

Van vullen naar gebruik

De experimentgroepen Hans van Eekelen Geonovum Kees van Belzen DON-bureau Initiële Vulling Hans van Eekelen Geonovum Rene Wubbels Prorail Omgeving Contractvoorbereiding Peter Dourlein Maurijn van Witsen Dick Dokter Movares Renzo van Rijswijk Structon Beheer & Onderhoud Beheer & Onderhoud Ontwerp & Realisatie Ontwerp & Realisatie Arcadis Rijkswaterstaat Demonstrator Anton Becks Heijmans 20 augustus 2012

De experimenten Opdracht voor de expertgroepen: Voer experimenten uit Welke processen lopen er die een relatie hebben met informatiestructuren? Wat is de relatie met een Concepten Bibliotheek? Stel vast in hoeverre deze processen last krijgen danwel profiteren van de inrichtingskeuzes in de conceptenbibliotheek Zorg dat er in je groep mensen zitten met de benodigde proceskennis om dit te kunnen beoordelen 20 augustus 2012

Algemene bevindingen Algemene enthousiasme over de ontwikkeling; Impact van een nationale semantisch opgebouwde conceptenbibliotheek voor processen: Geen onoverkomelijke bezwaren; Welkome ontwikkeling. Leidt naar verwachting tot gelijke of betere procesondersteuning; Maakt communicatie tussen processen beter mogelijk; Aansluiting op bestaande systemen en processen gaat nog wel tijd en geld kosten; De vulling en de structuur van de huidige concepten bibliotheek moet nog aanzienlijk verbeterd 20 augustus 2012

Demonstrator Dick Dokter Movares Demonstrator DEMO 20 augustus 2012

Vervolgstappen

Ontwikkel- en beheerfase Een werkende en stabiel ingerichte conceptenbibliotheek met gevalideerde inhoud Aansluiting op initiatieven zoals ETIM, NL-Sfb, STABU Element, STABU2 (werksoorten), STABU ruimtetabel, NEN 2767-2, SEL, NEN 3610 Relevante delen van NEN2767-4, BID-00001, INSPIRE (netwerken) en IMGeo zijn opgenomen De CB-NL wordt in de praktijk toegepast en door publieke opdrachtgevers voorgeschreven. 6 december 2012

Planning Wat Wanneer PvE tool Q1 2013 Realiseren tool Q2 2013 Doorontwikkeling tool Q3 2013 t/m Q3 2014 Aansluiting zoeken op andere bibliotheken 2013 Opzetten topstructuur van de concepten Q1-Q2 2013 Opschonen en aanvullen inhoud Semantic Concepts Opbouwen inhoud CB-NL Pilots Q1-Q2 2014 Afronding, evaluatie en plan van aanpak vervolg Q4 2014 6 december 2012

Vragen? KOFFIE! Lunchlezing NEN 2767-4 27 februari 2012  | 27 februari 2012 | © ARCADIS 2012

Discussievragen Waar hebben de gemeenten de Concepten bibliotheek voor nodig? Welke scope is van belang voor de gemeenten? Welke ontwikkelingen binnen de gemeenten hebben een relatie met deze ontwikkeling? Wat is de relatie tot de automatisering binnen gemeenten? Hoe zouden de gemeenten in de ontwikkeling van de CB-NL moeten participeren? Moeten andere gemeenten betrokken worden en hoe? 20 augustus 2012