Superhelden, we kennen ze allemaal

Helden… Noem bekende superhelden op en laat leerlingen alvast de (uiterlijke) overeenkomsten benoemen van deze helden: Stoer, gespierd en spierballen, extreme spierbundels.

… en heldinnen De vrouw als superheld. Je ziet ze minder vaak dan mannelijke helden. De Britse krant The Guardian presenteerde er onlangs tien, waaronder Batgirl, Supergirl, Buffy the Vampire Slayer en Lara Croft. Wat zijn hier de overeenkomsten? Bij zowel mannelijke als vrouwelijke superhelden worden de typisch seksespecifieke kenmerken uitvergroot: man is gespierd, heeft een sixpack, brede kaaklijn; vrouw is rondborstig, slanke taille en lang haar. Het extreme zandloperfiguur appelleert aan het mannelijke oog. Evt. discussie over het ideaalbeeld.

Voor al deze vrouwelijke superhelden geldt dat ze in een behoorlijk stereotype jasje worden gegoten. Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid. Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en wordt vaak gebruik als rechtvaardiging van bepaalde discriminerende acties. Amnesty International: “Een belangrijke erkenning voor de rechten van de vrouw was de eerste VN-conferentie over vrouwen in 1975, het internationale jaar van de vrouw. In het Westen ijvert de vrouwenbeweging nu vooral tegen achterstelling van de vrouw in maatschappelijke posities en in de door mannen gedomineerde beeldvorming als die van reclame. “ Het vrouwenkiesrecht werd inzet van sociale en politieke bewegingen in de 19e eeuw, vooral in Groot-Brittannië en de VS. Vooral in de VS was de beweging nauw verbonden met die tegen slavernij. Nieuw-Zeeland (1893) en Australië (1902) voerden het recht als eerste in. Tussen 1914 en 1939 werd het vrouwenkiesrecht erkend in 28 landen. In Zwitserland kreeg het laatste kanton pas in 1991 vrouwenkiesrecht. In verscheidene Arabische staten bestaat nog geen kiesrecht voor vrouwen.

Er is nog een heel ander soort heldin: die in conflictgebieden en ontwikkelingslanden. Vrouwen zijn de motor die het leven draaiende houden. Die opkomen voor anderen en strijden!

In plaats van de vrouwen voor hun positieve rol te eren, zijn ze vaker slachtoffer van geweld of tellen ze gewoonweg minder mee. Vraag leerlingen door welke oorzaken vrouwen in ontwikkelingslanden / conflictgebieden slachtoffer zijn. Door oorlog, religie, cultuur en armoede, maar ook omdat ze vaak minder weerbaar zijn. Vrouwen verrichten de meeste arbeid en hebben tevens de zorg voor kinderen. Bruggetje naar rolverdeling – Kenau: In de oorlog moe(s)ten vrouwen thuis blijven en voor de kinderen zorgen, terwijl de mannen gingen vechten. De rolverdeling was strikt en duidelijk. In de Tachtigjarige oorlog was er een vrouw.. die mee vocht!

Of ze worden verzwegen, vergeten, verstoten…

Bijna niemand weet dat Kenau de naam van een vrouw is, wat ze heeft gedaan heeft en waarom ze een heldin is.

Kenau Simonsdochter Hasselaer, 1526–1588 In de Tachtigjarige Oorlog voerde ze vrouwen aan die ook meevochten. Verzette zich moedig tegen het leger van Alva die Haarlem belegerde. Haarlem heeft cruciale rol gespeeld in het succes van de opstand van de Nederlandse gewesten tegen de Spaanse koning. Behalve verzetshelden als Pahut de Mortange, Hannie Schaft en Erik Hazelhoff Roelfzema kennen wij misschien nog Willem Barentsz, Piet Heyn, Michiel de Ruyter en Jan van Speijk. Wat opvalt is dat Hannie Schaft de enige vrouwelijke held is. Kenau komt in dat rijtje in ieder geval niet voor. Kenau heeft geholpen bij het verzet en voerde de vrouwen aan van Haarlem die wilden meehelpen bij de verdediging, en ook wilden mee vechten. Doordat Haarlem zo lang stand hield, hadden de noordelijke provincies meer tijd voor de gezamenlijke voorbereiding. Daardoor werden zij een eenheid dat als basis diende voor Nederland zoals deze nu is. Zij runde als weduwe een goedlopende scheepswerf in Haarlem, in 1572 één van de grootste steden van Holland. In hoeverre zij ook werkelijk ‘een vendel van 300 vrouwen’ heeft aangevoerd tijdens het beleg, wordt in geen enkele kroniek bevestigd. Feit is dat vrouwen in die tijd niet thuis zaten te breien wanneer hun stad of hun land in oorlog was, zeker niet onze Hollandse vrouwen. Hoe graag de, destijds uitsluitend mannelijke, geschiedschrijvers ons dat ook willen doen geloven.

De beeldenstorm was voor de Spaanse koning aanleiding om een groot leger onder leiding van Alva naar de Nederlanden te sturen. Haarlem was een strategische stad om in te nemen. Als Haarlem zou vallen, zouden veel steden in Spaanse handen vallen. De 7 maanden verzet had de rest van Noord-Holland tijd gegeven zich voor te bereiden en verenigen. Dit is het begin van het ontstaan van de Nederlanden zoals wij die kennen. De Spaanse koning Fillips tolereerde het opkomende Protestantisme niet. In Nederland groeide de ontevredenheid, deze kwam tot een uitbarsting van geweld in de Nederlanden. Groepen mensen trokken door het land en plunderden en vernielde katholieke kerken. Dit was voor Fillips de druppel. Hij stuurde de hertog van Alva met een groot leger naar de Nederlanden om hier de rust te herstellen. Door het harde op treden van Alva werd de onrust echter alleen maar erger. Meer en meer steden kwamen in opstand. Alva stuurde zijn zoon Don Frederik op veldtocht om de opstandige steden in te nemen en te straffen. Zo versloeg hij ook het verzet in Haarlem, dat zich na een dappere 7 maanden van verzet moest over geven. Wel had Haarlem de rest van Noord-Holland, dat het volgende doelwit was van Frederiks leger, de tijd gegeven zich voor te bereiden en een goed bestuurs- orgaan te vormen. Hierdoor kon Frederik Alkmaar niet in handen krijgen. Ook werd zijn vloot verslagen op de Zuiderzee. Toen ook de andere vijand van Spanje weer opdook (de Turken) en het slecht ging in Nederland, moest hij de Nederlanders wat meer met rust laten. Hij benoemde een nieuwe opvolger voor Alva. Maar ook deze kreeg de Nederlanden niet in zijn greep. Na een groot geld gebrek aan de kant van Fillips was deze genoodzaakt te onderhandelen met de Nederlanders. Dit leidde pas veel later tot de vrede van Munster. Het blijkt dat Haarlem wel degelijk en grote rol speelde in het verloop van de oorlog. Zonder Haarlem was Alkmaar niet gevallen, en was Het Noorderkwartier (Noord-Holland boven de lijn Amsterdam - Haarlem) geen eenheid geworden. Door Haarlem had het verzet standgehouden.

Kijk eerst het filmpje en maak daarna het werkblad (5 minuten) Haar heldenrol wordt in geen enkele kroniek bevestigd. Feit is dat vrouwen in die tijd niet thuis zaten te breien wanneer hun stad of hun land in oorlog was, zeker niet onze Hollandse vrouwen. Hoe graag de, uitsluitend mannelijke, geschiedschrijvers ons dat ook willen doen geloven.

Waarom strijdt Kenau? En voor wat? Wat zijn haar heldendaden? Welke heldenrol heeft Kenau volgens jou gespeeld voor Nederland ? Dit soort vragen staan op het werkblad Kenau Download het werkblad en type de antwoorden in Bespreek de uitkomsten van het werkblad

We hebben nog steeds zulke vrouwen nodig!

We hebben nog steeds zulke vrouwen nodig!

Hoe?

The Girl effect: Bekijk het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=1e8xgF0JtVg In het filmpje is Engels gesproken en geschreven. Wanneer er woorden zijn die je niet kent, stop je het filmpje, dan zoek je de woorden op (google-vertalen of woordenboek) en daarna kijk je weer verder In ontwikkelingslanden, waar de positie van vrouwen veel slechter is, moeten elementaire rechten als die op zelfstandigheid en vrije huwelijkskeuze vaak nog vanaf de grond worden bevochten. In verscheidene islamitische landen wordt de vrouwenbeweging sterk bemoeilijkt, ook door religieuze opvattingen die bijv. veelwijverij toestaan.

Welke heldenrollen spelen vrouwen in moeilijke situaties en landen?

Razan vecht voor de vrijheid van vrouwen in Egypte. Razan maakt kunst waarmee ze het beeld van vrouwen wil veranderen. Ze breekt met regels als het gaat om religie en relaties. Razan brengt met haar kunst en street art (murals) vrouwenrechten ter sprake. Maar niet alleen met haar kunst, ze besluit op allerlei gebied (religie, relaties) tegen de stroom in te zwemmen. Met de risico's van dien. Vrouwen in Egypte hebben namelijk een beperkte bewegingsvrijheid. In steden bijvoorbeeld remt seksuele intimidatie de bewegingsvrijheid van vrouwen. Zelfs als vrouwen helemaal gesluierd zijn. Razan vecht voor de vrijheid van vrouwen in Egypte. In 2013 meldde de "United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women" dat 99,3% van de Egyptische vrouwen een of andere vorm van intimidatie had ervaren. Onder president Mubarak (president van 1981 tot afzetting in 2011) is de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering aanzienlijk ingeperkt voor vrouwen. Met de Moslimbroeders (afgezet in 2013) was deze vrijheid nog minder omdat zij het land wilde besturen volgends de islamitisch regels. Tijdens de protesten (tegen Mubarak en de Moslimbroeders) op het Tahrirplein in 2011 en 2013 werden vrouwen seksueel geïntimideerd en/of (groeps)verkrachting.

Ze maakt Egyptische revolutie mee. Onder bewind van de regering steeds meer inperking van vrijheid van en minder respect naar vrouwen. Demonstraties op Tahrirplein door vrouwen, die zeer onveilig waren. http://nl.wikipedia.org/wiki/Egyptische_Revolutie_%282011%29 De Egyptische Revolutie van 2011 was gericht tegen de toenmalige Egyptische regering en het regime van president Moebarak. Na de Egyptische revolutie in 2011 kwam democratisch gekozen president Morsi. Nadat Morsi zichzelf op 22 december 2012 onbeperkte macht had gegeven om het land te 'beschermen', leidde dit tot een opstand die het ontslag van Morsi eiste. Zowel de demonstranten als het Egyptische leger stelden een ultimatum. Het leger pleegde een staatsgreep. http://nl.wikipedia.org/wiki/Protesten_en_staatsgreep_in_Egypte_in_2013 De staatsgreep leidde tot grote onrust en demonstraties. Aanhangers van de Moslimbroederschap, de partij van de afgezette president, eisten Morsi's vrijlating en zijn terugkeer als president. Bij sommige confrontaties tussen zijn aanhangers met de oproerpolitie en met Morsi-tegenstanders vielen doden. Op 14 augustus werd de noodtoestand uitgeroepen.

Voor wie of wat en waarom strijdt Razan? Welke dilemma’s komt zij daarin tegen? Wat voor impact heeft de keuze die ze moet maken? En… hoe zou JIJ de dilemma’s voor haar oplossen?

Speel: femalesuperheroes.nl/egypte Los de dilemma’s op! Bedenk welke oplossing het past bij haar situatie. Probeer 5 sterren te scoren. Maak de opdrachten op het werkblad. Download het werkblad vanaf de website

Je hebt hier 30 minuten de tijd voor.

Voor wie of wat en waarom strijdt Razan? Welke dilemma’s komt zij daarin tegen? Wat voor impact heeft de keuze die ze moet maken? En… hoe heb jij gescoord?

Waarom is Razan een heldin?

Bedenk een actie, teken een petitie of zet je in voor een goed doel! Wat kan JIJ doen aan betere rechten van meisjes en vrouwen in de wereld? Bedenk een actie, teken een petitie of zet je in voor een goed doel! https://www.youtube.com/watch?v=BxEi0Adqg0s Wanneer je deze opdracht wilt doen, leg dit dan voor aan je docent: je hebt er uiterlijk 4 lesuren de tijd voor…… Meer doen voor de mensenrechten? Je kunt je ook op een andere manier voor Amnesty International inzetten. Word gratis lid van het Jongeren Actienetwerk. Amnesty voert druk uit op regeringen die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten. Dat gebeurt bijvoorbeeld door zoveel mogelijk brieven, e-mails, sms’jes of handtekeningen te verzamelen. Met al die handtekeningen en berichten kan Amnesty een oproep kracht bijzetten of een gevangene steunen. Jij kunt Amnesty helpen. Ga naar www.youngamnesty.nl en kijk bij ‘kom in actie’. Je kunt daar opgeven als gratis lid van het Jongeren Actienetwerk. Je wordt dan maandelijks via e-mail op de hoogte gehouden van alle acties en je kunt er makkelijk aan meedoen.