Opleidingsmodule Introductie voor nieuwe stageleiders November-december 2008

Programma Plaats van het stagejaar in de opleiding Opbouw stagejaar + plaats van de stagemap in het stagejaar De korte klinische observatie Evaluatie van de stagiair De ABC-score als evaluatie van de stageplaats Communicatie faculteit – stageplaats

Deel 1: Plaats van het stagejaar in de opleiding

Finaliteit van de opleiding: Basisarts Is wetenschappelijk gevormd (2) Bezit (bio)medische basiscompetentie Kan medische problemen efficiënt aanpakken (1) Kan reflecteren over zichzelf en het eigen professioneel functioneren (4) Kennis Attitudes Kan functioneren in het maatschappelijk bestel (3) Vaardigheden Competentie: verwevenheid van kennis, vaardigheden en attitudes

Structuur van het curriculum 5 opleidingslijnen Geneeskundige (basis)wetenschappen Manuele en communicatieve vaardigheden Wetenschappelijke vorming Mens - Milieu - Maatschappij Keuzeonderwijs Thema onderwijs in Bachelor en Master Probleemoplossend klinisch redeneren (POKR) in 4de jaar arts

Lijn: geneeskundige wetenschappen 2 jaar: integratie klinische setting 2 jaar: klinisch theoretisch (ziekteleer) Master Inwendige Gen. Heelkunde Pediatrie/Verloskunde Radiologie Pathologie Thema’s Algemene geneeskunde Menselijk Bewegingsstelsel Bloed en bloedsomloop Spijsvertering en voeding Ademhaling en nier Zenuwstelsel en zintuigen Ontwikkeling en voortplanting Bachelor Fysiologie Biochemie Anatomie Histologie

Stages in de opleiding Bachelor Master STAGELIJN 1 2 3 4 5 6 7 1ste jaar 2de jaar 3de jaar 1ste jaar 2de jaar 3de jaar 4de jaar 1 2 3 4 5 6 7 STAGELIJN 1. Verpleegstage 2. Patiëntenzorgstage 3. Huisartsstage 3de bach 4. Klinische stage 5. Inleiding tot de gezondheidszorgorganisatie (met stage) 6. Stage 3de jaar arts 7. Huisartsstage / Co-assistentschap / Stage Maatschappelijke gezondheidszorg

Verschillende stages de in opleiding Verpleeg Stage 1ste bach 80 uur (2 weken) Zieken-huis Contact patiënt Communicatie Vaardigheden MP-samenwerking Patiënten zorgstage 2de bach 32 uur + TKD huisarts Communicatie arts-patiënt Holistische benadering Bio-psycho-sociaal model Prestage HA 3de bach 16 uur + TKD Werkwijze HA-geneeskunde Klinische vaardigheden Klinische stages 1ste master 2 dagen Kennismaken: raadpleging, OK, radiologie, tutorships… (gekoppeld aan thema onderwijs) Inleiding gzo + stage 6 u inleiding + 12 uur stage 1ste lijn Kennismaken: Wit Geel Kruis, Kind & Gezin, centra ggz…

Opbouw stagejaar 13 weken Nieuwe stagesituatie (stagejaar 2007-2008) 12 weken IZ 1 TKD 5 d vakantie 12 weken HK 6 weken KG 6 weken G/V (max 3 d per disc) 4 w HA 2 w vak 4 w PSY 2 w Neuro 1 stationsproef op einde van het stagejaar

Aantal studenten 1ste master 380 (stagejaar 2010-2011) 2de master 387 3de jaar Arts 315 (huidig stagejaar) 4de jaar Arts 278

Vragen en reacties bij dit deel?

Deel 2: Plaats van stagemap in het stagejaar

“Leren” in het stagejaar: Spanningsvelden Agenda werken leren Rol stageleider clinicus coach evaluator Cultuur stageplaats taakgericht opleidings-gericht Houding Stagiair pro-actief passief Leren Formeel Informeel

Leren tijdens de stage? discipline basisarts discipline discipline Relevante leren! Ballast? discipline discipline

Startvraag wat is het allerbelangrijkste dat de student dient te leren bij u tijdens de stage?

De stagemap Stagemap = instrument om het leren tijdens de stage te Documenteren Structureren Reflecteren Communiceren

Opbouw van de map 0. Stagegids DEEL 1: (per discipline) 1. Logboek 2. Eindtermen 3. Casussen 4. Begeleiding DEEL 2: 1. Thematische opdrachten (emotioneel voorval, ethisch dilemma, slechtnieuwsgesprek,MPO) 2. Open terugblik op een stageperiode

1.Logboek: weekschema maandag dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag VM NM

1.Logboek Manueel technische vaardigheden Communicatieve vaardigheden Gesprekken met patiënten Casuspresentaties

2. Eindtermen Algemene eindtermen: schuiven elke discipline mee op: 12 maanden! Specifieke eindtermen per discipline  Bespreken met + aftekenen door stagecoördinator

3. Casussen 1. Casus 2. Leerproces Aanleiding? 1.1 patiëntgegevens 1.2 analyse 1.3 beleid/verloop 2. Leerproces 2.1 medisch klinische zoekvraag/relevante bronnen 2.2 samenvatting van geleerde 2.3 resterende vragen (+ antwoorden) 2.4 ethische implicaties  Bespreken op stafvergaderingen/kransjes/cremecbijeenkomsten…  Bespreken terugkomdag + stationsproef

Casussen HPN-blok HA-geneeskunde: Psychiatrie: 1 casus uitwerken SOEP- registratie (3 in week 1 en 2) Medische besliskunde (week 3) Interview patiënt/ziekenhuisbezoek (week 3) Psychiatrie: 1 casus uitwerken Neurologie: 1 casus uitwerken

4. Verslag Begeleidingsmomenten 4.1 Korte klinische observatie (zie verder) 4.2 Tussentijds gesprek: begeleiding! Stageleider van de dienst Na elke rotatie (?) Stagiair maakt verslag + laten aftekenen/aanvullen door stagebegeleider 4.3 Eindgesprek: evaluatie Stagecoördinator Na elke stageperiode

Voorbeeld begeleidingsgesprek: http://med.kuleuven.be/education/gids/3jarts/stagekwal1.html

Thematische opdrachten = Gericht op brede en diepe reflectie! Bij de aanvang van het stagejaar (CV) Emotioneel voorval  TKD Heelkunde Communicatieve vaardigheden  TKD Inwendige Ethisch dilemma  TKD pediatrie Multiprofessioneel functioneren

Terugblik op een stageperiode Wat heb je over deze discipline geleerd? Waarom behoort deze discipline wel/niet tot je opties voor verdere specialisatie? Welke opvattingen over het beroep werden bevestigd? Welke opvattingen heb je moeten bijsturen? Welke verschillende stijlen van professioneel functioneren heb je gezien? Hoe is je ideaalbeeld als arts geëvolueerd?

Leren tijdens de stage Gedeelde verantwoordelijkheid Stagiair Stageplaats Faculteit Structureren Documenteren Reflecteren Communiceren STAGEMAP

Hoe? Stagiair: Stage-attitude Stagedienst: Teaching KKO, begeleidingsgesprekken Stagewerkpromotor Faculteit: Terugkomdagen Stationsproef

Stagewerkpromotor interessante onderwerpen aangeven Afbakenen + wegwijs maken in literatuur Planning opstellen Beschikbaar zijn Feedback op eerste versie Verslagformulier! Stagiair neemt alle initiatieven tot contact

Promotorschap wordt bekrachtigd: ONDERWERP-formulier (december – stagiair) VERSLAG-formulier (april - stagewerkpromotor) Meer info: http://med.kuleuven.be/education/gids/3jarts/profielpromotor_nl.html

Vragen en reacties bij dit deel?

Deel 3: De korte klinische observatie

Deel 3: De korte klinische observatie Probleem: klinisch handelen van student in klinische praktijk wordt onvoldoende geobserveerd. Gebaseerd op “Mini-Cex”: Mini Clinical Examination: ontwikkeld door de “National Board of Internal Medicine” om de klinische vaardigheden te beoordelen

Korte Klinische observatie DOEL: rechtstreekse observatie klinisch handelen Concrete “data” voor doelgerichte feedback Objectieve data voor eindevaluatie stageperiode WIE: Stagecoördinator, stageleider, assistent, medestudent?, verpleegkundige?... NEVENEFFECT: Student gewoon maken aan gerichte observatie en scoring tijdens klinisch werk (voorbereiding stationsproef)

BESLUIT KKO Klemtoon ligt op feedback, en niet op evaluatie (niet gestandaardiseerd) Concrete verbeterpunten aangeven Wanneer KKO enkel gebruikt wordt voor beoordeling heeft de student hier niet zoveel aan!

KKO: haalbaar in HPN-blok?

Vragen en reacties bij dit deel?

DEEL 4: Evaluatie van de stagiair

Evaluatie stagejaar

Beoordeling stageplaats Beoordeling op elke stage (36 sp) Heelkunde/inwendige (2 x 10 sp) Gyn/Verloskunde Pediatrie (2 x 5 sp) Huisartsgeneeskunde (3 sp) Psychiatrie/Neurologie (3 sp)

Directe observatiemethoden (KKE!) Doet OSCE Toont hoe KOV,… Weet hoe Weet Kennistoets…

KKE kindergeneeskunde AANLEIDING: Deontologisch klinisch onderzoek kind niet haalbaar in stationsproef Vandaar dat de evaluatie van deze eindterm in klinische context gebeurt Mastery learning: herhalen tot “voldoende” niveau bereikt wordt Pass wordt voorwaarde voor deelname stationsproef

De stationsproef (OSCE) Achtergrond: R M Harden; F A Gleeson (1974, 1979) Als antwoord op “slechte betrouwbaarheid” van bestaande examenvormen Opzet: Circuit van stations met telkens een opdracht Objective: uniforme opdrachten; gestandaardiseerd scoreformulier; Structured: representatieve steekproef van het te toetsen domein Clinical Examination: niet louter cognitief!

Objective Structured Clinical Examination Validiteit: Blauwdruk  representatieve steekproef Voldoende stations  casusspecificiteit Betrouwbaarheid: Gestandaardiseerde opdrachten : goed getrainde simulatiepatiënten Gestandaardiseerde observatie (zorgvuldig ontwikkeld en gevalideerde scoreformulieren) Voldoende lange toetsduur (2 tot 3 uur)

De stationsproef in 3de jaar arts Opzet: 22 stations van telkens 7 minuten Elk station deel van een arts-patiënt contact, vb: Nemen van een gynaecologisch uitstrijkje Anamnese bij dame met keelpijn Lichamelijk onderzoek knie …

Stations die er steeds in zitten: infectieziekten Bewegingsstelsel Bloed- en bloedsomloop Neurologie Ademhaling Spijsvertering Endocrinologie Nefro, Uro-genitaal Obst / gyn Pediatrie Psychiatrie Huisartsgeneesk. Kleine special. Anamnese Lich ond Manuele /techn vaard Klinisch denken / interpret bo Differentieel diagnose Communicatie Beleid Stations die er steeds in zitten: Stagemap Cpr

Anamnese Lichamelijk onderzoek Manuele vaardigheden Klinisch redeneren Diagnose Behandeling en beleid Communicatievaardigheden stagemap Cpr Bewegingsstelsel 1 Ademhalingsstelsel 2 Spijsverteringsstelsel Bloed en bloedsomloop Infectieziekten Nefro-urogenitaal stelsel Gynaecologie / verloskunde 3 Pediatrie Huisartsgeneeskunde / preventie Psychiatrie Kleine specialiteiten Endocriinologie Neurologie

Januari: uitnodiging tot participatie als observator Data stationsproef 2009 Dinsdag 23, woensdag 24, donderdag 25 en vrijdag 26 juni Dinsdag 30 juni, donderdag 2, vrijdag 3 juli 8.30 tot 12.30 en van 12.00 tot 16.00 uur Januari: uitnodiging tot participatie als observator

Vragen en reacties bij dit deel?

DEEL 5: De ABC-scores

Doel: Informatie over de kwaliteit van de stageplaats als leeromgeving Terugkoppeling naar de stageplaats

De ABC-vragenlijst (niet HPN-blok) Aanbod: (16 = 100%) Klinisch leren (8 items) (50%) Zelfstudie (8 items) (50%) Begeleiding: (18 = 100 %) Teaching & begeleiding (18 items) Context: (24 = 100 %) Onthaal (3 items) (25%) Werkorganisatie (13 items) (25%) Multiprofessioneel/multidisciplinair overleg (2 items) (25%) Sfeer (6 items) (25%)

De ABC-vragenlijst: Aanpassing HPN-blok Algemene gesloten vragen: Meerwaarde (1 item) Tijdsduur (1 item) Specifieke gesloten vragen: Aanraden: (1 item) Aanbod: (1 item) Begeleiding: (1 item) Context: (1 item) Algemene open vragen: - Motivering wel/niet aanraden andere stagiairs - Suggesties ter verbetering

Opdracht: Welke items uit de uitvoerige ABC-vragenlijst zijn “relevant” voor de evaluatie van het HPN-blok?

Vragen en reacties bij dit deel?

Deel 6: Communicatie faculteit - stageplaats Website: http://med.kuleuven.be/education/gids/3jarts E-nieuwsbrief: doorklikken op website Administratie: Hilde Groenen 016/33 74 69

Hartelijk dank voor uw aandacht en medewerking! Opmerkingen suggesties voor volgende opleidingsmodule?