Verslaving en persoonlijkheids-pathologie Synthese Durinck Jitske 1BaO B2 informatievaardigheden
inhoudstafel Inleiding Epidemiologie Diagnostiek Causale verbanden Primaire verslavingsmodel Primaire persoonlijkheidsstoornismodel Impulsiviteit Stressreactiviteit Beloningsgevoeligheid Het gemeenschappelijk-etiologiestelsel Beschouwing Behandelresultaten Behandeling middelengebruik Behandeling persoonlijkheidsstoornis Uitkomsten behandelingen dubbele focus Beschouwend Richtlijnen behandeling Psychotherapie Farmacotherapie Benzodiazepinen, Buspiron, Stimulantia, Naltrexon conclusies
Epidemiologie & diagnostiek Verslaving vaak bij as-IIstoornissen ASP en BPS hoge comorbiditeit Maar: criteriaoverlap Diastogniek Instrumenten Recente studies validiteit de prevalentie patiëhnte actuele verslavingsproblemen patiënten die eerder verslaafd. Remissie verslaving remissie pers.path. Intoxicatie & onthoudingsverschijnselen Empathisch bewustzijn overwegingen http://www.youtube.com/watch?v=3aOEp7MeSV8
Causale verbanden 2)gemeenschappelijke-etiologiemodel Willekeurige of toevallige factoren Longitudinale studies 3 metamodellen: Primaire verslavingsmodel 3 mechanismen deviante leeftijdsgroep en antisocialegedragingen Cluster kenmerken (A,B,C) Neuroadaptieve veranderingen Studies peiten tegen 2)gemeenschappelijke-etiologiemodel Onafhankelijke derde factor Gedragsgenetische studies Variatie in persoonlijkheidsdementies Gedragmatige desinhibitie “event-related-potential” ERP
Causale verbanden Primaire persoonlijkheidsstoornismodel Beschouwing = beschrijft comorbide relaties waarin (pathologische) persoonlijkheidskenmerken bijdragen aan de ontwikkeling van verslaving Impulsiviteit Beste emperisch gedocumenteerd 1. grote comorbiditeit as-I en as- II 2. voorspellende factoren 3. eerste manifestatie antisociale kenmerken 4 jr voor eerste manifestatie stoornissen Stressreactiviteit voorspelt dat personen die hoog scoren op kenmerken als stressreactiviteit, angstgevoeligheid en neuroticisme, kwetsbaar zijn voor stressvolle gebeurtenissen in hun leven. Copingstrategie Beloningsgevoeligheid voorspelt dat personen die hoog scoren op kenmerken als behoefte aan nieuwe prikkels het gericht zijn op relaties, extraversie en behoefte aan gezelligheid, vooral gemotiveerd zijn om middelen te gebruiken vanwege de positief bekrachtigende eigenschappen ervan. Beschouwing Modellen sluiten elkaar niet uit Verschillende aspecten verklaring geven
Behandelingsresultaten - behandeling middelengebruik Geschiedenis Begin jaren ‘90 methodologische en interpretatieve problemen Latere publicaties persoonlijkheidspath. Geen sterke voorspeller Eind jaren ’90 Geen harde conclusies Recente studies Meer helderheid Gelijke mate van verbetering als een gelijke kans op terugval (ongelijke discrepantie niveau neuroticisme en lengte van de tijd tot terugval na ontslag voorspellende factoren persoonlijkheidspathologie gekoppeld aan patiëntkenmerken Moderatoren en mediatoren Comorbiditeit as-I en as-II Onderzoek Woody e.a.
Behandelingsresultaten – uitkomsten behandelingen dubbele focus Dual Focus Schema Therapy vs 12 Step Facilitation Therapy Diagnostische criteria Verschil in derde maand Psycho-educatie Verhaal Martin Symptomen Behandeling Resultaten Verhaal Marleen
Behandelingsresultaten – behandeling persoonlijkheidsstoornis +beschouwing Behandeling persoonlijkheidsstoornissen Weinig bekend Uitgesloten onderzoek effectiviteit Differentiële benadering Gerandomiseerde klinische trial DGT-groep Beschouwing Persoonlijkheidspathologie sterke invloed verloop verslavingsproblemen Gerichte programma’s
Richtlijnen voor behandeling Psychotherapie – dubbele focus Programma geïntegreerd pakket Eerste-laatste zittingen Psychotherapie Behandelingsretentie Vereiste training Intakefase Individuele coundeling Farmacotherapie Neuroleptica SSI’s Benzodiozepinen Buspiron Stimulantia Naltrexon Overige verslavingsmedicatie
Richtlijnen voor behandeling Conclusies Relatie in prevalentie middelengebruik bij patiënten persoonlijkheidsstoornis Diagnostiek vereist Modellen causale relaties Sterke empirische steun Derde onafhankelijke factor Recente uitkomsten comrbiditeit ASP en verslaving Klinische richtlijnen Psychotherapie, symptoomgerichte farmacotherapie