Institutionele Verandering, Competitiviteit, Productiviteit en de Arbeidsmarkt in Suriname

Waar ik het over zal heben Wat zijn Instituties Wat is belangrijker voor competitiviteit, productiviteit en innovatie… De aard v/d instituties of consensus erover? Onze Arbeidsmarkt, Instituties en Productiviteit

Wat zijn Instituties? Het zijn de bouwsteen van sociale structuren en daarmee van elke samenleving. Instituties “regelen duurzaam” sociale interactie in basis- of fundamentele gebieden van menselijk gedrag op een gestructureerde (organisatie) manier en in deze zin zijn ze: Regulerend: individuen behoren zich continue op een verwachtbare (vooraf bepaalde) manier (patroon) te gedragen Normatief: het voldoen aan deze gedragspatronen wordt dus gezien als “goed” --- niet voldoen is “slecht”  er volgt een sanctie op niet naleving en beloning bij naleving …. Dit owrdt op een of andere manier georganiseerd (bijv. de arbeidsinspectie als instituut/organisatie) In de ideale situatie hebben sociale instituties legitimiteit, in sociologische zin, in de eerste plaats omdat de normen waarop ze rusten “geïnternaliseerd” zijn Instituties kunnen in de moderne samenleving al dan niet verankerd zijn in het rechtssysteem Instituties in een samenleving evolueren als gevolg van interne of externe invloeden … hier ligt het belang van instituties voor “structurele verandering” Voorbeelden: het huwelijk, loonarbeid Institutionele sferen of systemen: Huwelijks en verwantschap, Sociaal, Cultureel, Politiek, en Economische

Enkele implicaties … Ze moeten (efficiënt) werken – d.i. ze moeten werkelijk mensen zich op een bepaalde manier laten gedragen ---- samen dingen doen/conflict vermijden tussen mensen die vaak verschillende doelen/belangen hebben Zonder comtrole en werkelijk beloning of (negatieve) sancties zal een institutie irrelevant worden of verdwijnen We maken ze dus wij kunnen ze ook breken Het neemt lang om ze (op-) te bouwen en ze moeten onderhouden worden Instituties zijn het fundament van regulering Sommigen zeggen: institutionele ontwikkeling=ontwikkeling

Wat is belangrijker voor competitiviteit, productiviteit en innovatie …. De aard v/d instituties of consensus erover?

Competitiviteit Begrip met vrij hoog abstractie niveau. Moeilijk meetbaar. Twee schattingen van “nationale competitiviteit gangbaar die beiden het gebaseerd zijn op een index IMD business school (Switserland)/World Competitiveness Yearbook (WCY): 100 variabelen/beperkt aantal landen World Economic Forum/Global Competitiveness Report (GCR): 300 variabelen/Negen categorien: institutions; infrastructure; macroeconomy; health and primary education; higher education and training; market efficiency; technological readiness; business sophistication and innovation. Deze index heeft meer landen Voorzichtigheid geboden bij interpretatie v/d score: Is het de oorzaak of een gevolg of competitiviteit Bepaalde criteria zijn meer gerelateerd aan de omvang van een economie dan aan zijn competitiviteit

Productiviteit Vrij eenduidig concept dat reletief gemakkelijk en lokaal te meten is: Eenheden input nodig om een eenheid output te produceren Gangbare productiviteits indicatoren Labour Productivity Capital Productivity Capital and Labour Capital, labour and intermediate inputs (energy, materials,services) Total factor productivity/Multi-Factor Productivity

Innovatie Het vermogen om nieuwe ideeën, kennis en technieken te transformeren naar geavanceerde, hoge kwaliteits producten of diensten. Dit vemogen vindt je niet op nationaal nivo … slechts bedrijven, groepen of regio's zijn de in de voorste rij van innovatie omdat zij instaat zijn om werkers, onderzoekers, trainers en ondernemers bij elkaar kunnen brengen om dit te doen Natuurlijk kunnen overheden stimuleren en faciliteren maar niet op nationaal niveau … dit moeten specifieke programmas zijn voor regio's en/of bedrijfstakken

Waarom Institutionele verandering Doorgaans als er een situatie ontstaat waarbij de instituties niet of niet adequaat functioneren of als er nieuwe doelstellingen zijn Institutionele ontwikkeling/verandering in dienst van verhoging van de competitiviteit, productiviteit en innovatie: Gaan we bijvoorbeeld uit van de GCR dan willen we in de volgende gebieden institutionele verandering zien: infrastructure; macroeconomy; health and primary education; higher education and training; market efficiency; technological readiness; business sophistication and innovation Prioriteitsstelling Uitdagingen bij institutionele ontwikkeling/structurele verandering Soms zijn het niet de instituties maar de structuur Aard v/d verandering: aanpassing introductie (nieuw) Het onderliggend normstelsel is niet of onvoldoende aanwezig bij de “spelers”. Consensus dus essentieel bij institutionele verandering/ontwikkeling De kosten en/of de efficiency het benodigde institutioneel kader, de organisatie, van de “sociale institutie”

Onze Arbeidsmarktstructuur, Productiviteit en institutionele verandering

Eigenlijk drie arbeidsmarkten Bij het conceptualiseren van arbeidsmarkt vraagstukken inclusief institutionele verandering is het belangrijk dat men zich realiseert dat er in feite drie met elkaar verbonden “arbeidsmarken” zij aan zij opereren in Suriname. De arbeidsmarkt in kuststreek. Een moderne arbeidsmarkt met een complex systseem van arbeidsmarkt instituties en waarin sociale dialoog en sociale beschermingsmechanismen operationeel zijn Een Arbeidsmarkt in het binnenland, als deelmarkt van de geld economie (goud mijnbouw) die zich gestadig ontwikkeld heeft in de afgelopen twee decennia. Dit is een zeer geïnformatiseerde mark waar beperkte aanwezigheid van de overheidsinstituties en kleinschalige mijnbouw een “grensmilieu/mentaliteit” gecreëerd heeft dat fundamenteel anders is dan dat in de kustvlakte De economieen van de mensen die leven in stamverband waar “een ontwikkelde (arbeids-)markt” feitelijk niet bestaat en standard arbeidsmarkt concepten zoals “in- of niet-in-het-arbeidspotentieel of “werkzaam vs werkzaam” weinig zinvol zijn

De arbeidsmarkt in de kustvlakte Drie opmerkingen waar we over kunnen discussiëren Wetgeving/formele instituties hoofdzakelijk gebaserd op opvattingen van 1948 en de Jaren zestig Vele insituten hebben blijvenende schade opgelopen als gevolg van de crisis van de Jaren 80 en 90 Er is weinig veranderd in de relaties tussen Werknemers/vakbonden en werkgevers verbeterd Er is een breed spectrum van werkgever-werknemers relaties: bepaalde staatsbedrijven aan het ene uiterste hebben verregaande betrokkenheid van de werknemers vertegenwoordigers in de bedrijfsvoering en bepaalde private bedrijven aan het andere eind die elke onafhankelijke werknemersvertegenwoordiging in het bedrijf uitsluiten

Labour Productivity in Suriname De discussie over productiviteit en zelfs competitiviteit is in essentie zinloos het niet gebaseerd is op een historische reeks van bij voorkeur internationaal vergelijkbare productiviteit’s indicatoren Arbeidsproductiviteit’ s indicatoren: GDP of Added Value Labour per person emloyed/hour worked Unit labour costs Arbeidsproductiviteit is een ruwe en samengestelde maat … geeft niet echt aan dat arbeiders “lui of vlijtig zijn” Analyse van Arbeidsproductiviteit op nationaal niveau heeft weinig zin … wat nodig is om een zinvol te praten over productiviteit en de factoren die het beïnvloeden zijn nodig: (Internationaal vergelijkbare) Productiviteitsindicatoren voor geselecteerde bedrijfstakken Specifieke (internationaal vergelijkende) sector studies die in “diepte gaan” om de oorzaken van productiviteitstekorten te identificeren

Labour Productivity in Suriname Productiviteit stijgend … GDP groeit sneller dan totale werkgelegenheid Productviteit indicatoren voor de totale economie worden vertekenend door: De multi-nationale onderneming (mijnbouw) – hoge productiviteit kapitaalsintensief De informele sector banwege haar lage productiviteit drukt het natinaal cijfer De overheidssector waar GDP gelijk gesteld wordt aan de salarissen drukt ook het cijfer Menselijk hulpbronnen en productiviteit Management-Labour relations Beloningssysteem en het delen van productviteitsvoordelen Sociale zekerheid Het system van incentieve --- hoe serieus zijn Ondernemers over productiviteit