Strijd om de macht strijd om het geloof Europa in de zestiende eeuw Strijd om de macht strijd om het geloof
INHOUD DEEL 1 : Politiek Europa 1500-1550 (De Habsburgers) DEEL 2 : Reformatie en Contrareformatie (De kerk van Rome wordt verscheurd) DEEL 3 : De 80-jarige Oorlog en de scheiding der Nederlanden (De kiem van Nederland en België)
Europa in de zestiende eeuw Deel 1 politiek europa 1500-1550
Europa rond 1500 Lappendeken HRR ; Spanje : Castilië & Aragon (huwelijk Ferdinand & Isabella ; eenmaking onder Karel V) ; Italië: Rome + Spaanse erfgebieden ; Frankrijk op weg naar centralisatie ; Engeland ; Polen/Litouwen ; Ottomaanse Rijk; onze streken < Bourgondië
Wie waren de Habsburgers en wat was hun historisch belang voor Europa?
Europa, begin 16e eeuw Habsburgers Heersersdynastie, afkomstig uit Centraal-Europa (Oostenrijk-Zwitserland) Breiden hun macht uit dankzij een weloverwogen huwelijkspolitiek 16e eeuw: belangrijkste vorstenhuis in Europa Pogingen tot centralisatie (met wisselend succes) Tijdens het Habsburgs bewind… …werd Europa verscheurd door godsdienstoorlogen (Reformatie & Contrareformatie) …vielen de Nederlanden (XVII Provinciën) uiteen (80-jarige Oorlog)
Het rijk van Karel V, ca. 1550
Het Heilig Roomse Rijk Rijk in Centraal-Europa Vanaf 1512 “HRR der Duitse Natie” Bestond vanaf de middeleeuwen tot 1806 “Rooms” verwijst naar Rome (opvolger Romeinse Rijk + katholiek) Bestuurd door een koning of een keizer Geen erfelijke titel, maar verkozen door keurvorsten => weinig macht Decentrale staat Lappendeken van vorstendommen
Het HRR rond 1512
Het HRR rond 1550 bron: Wikipedia. De kaart maakt een vergelijking met de huidige staatsgrenzen mogelijk.
Keizer Karel V Waar werd Karel V geboren? In welk jaar? Waarom zei men dat in Karels rijk “de zon nooit onderging”? Wanneer werd Karel keizer van het HRR? Hoe verliep die verkiezing tot keizer? Wie waren de tegenkandidaten? Waarom haalde Karel het? Karel V in Augsburg. Schilderij door Titiaan uit 1548
Keizer Karel V (1500 – 1558) Habsburger Kleinzoon van Maria van Bourgondië en Maximiliaan I van Oostenrijk Zoon van Filips de Schone (Bourgondië + de Nederlanden) en Johanna van Castilië Geboren in 1500 in Gent (Prinsenhof) Keizer van het Heilige Roomse Rijk (1519-1556). Verkozen door keurvorsten. Karel V in Augsburg. Schilderij door Titiaan uit 1548
Het rijk van Karel V Het Heilige Roomse Rijk en de erflanden van Karel V tegen het eind van zijn regeerperiode
Keizer Karelbrug (Gent)
Keizer Karel V (1500 – 1558) Welke factoren perkten de macht van Karel V in? Moest rekening houden met lokale gebruiken, privileges, machthebbers (personele unie) Interne strijd Tegenstand tegen hervormingspogingen Strijd tegen protestanten Externe bedreiging (Frankrijk, Ottomanen) Geldproblemen en schulden Karel V in Augsburg. Schilderij door Titiaan uit 1548
Karel V verdeelt zijn rijk (1555) Groen: Oostenrijkse gebieden (Ferdinand I) Rood: Spaanse gebieden (Filips II) Spanje Italiaanse erflanden Bourgondische erflanden (met XVII Provinciën) Overzeese gebieden (!)