Duurzame bron of onnodig risico? Afstudeercolloquium Leo Meijer 21 April 2006 Faculteit voor Civiele Techniek en Geowetenschappen Vakgroep Watermanagement Sectie gezondheidstechniek

Waterketen

Amsterdam 1 bedrijf: Waternet Drinkwater (blauw) Riolering (geel) Afvalwater (wit)

Drinkwater Rivier-plassen waterleiding Weesperkarspel Loenderveen Amsterdam Rijnkanaal Bethunepolder

Drinkwater Rivier-duin Waterleiding Verouderde infrastructuur RWZI-West 20km Leiduin Rivier-duin Waterleiding Verouderde infrastructuur Waterleiding duinen 50km Cornelis Biemond Lekkanaal

Doelstelling Is gezuiverd afvalwater een optie? Goedkoper? Duurzamer?

Hergebruik in het buitenland Water factory 21 (VS) - Aanvullen grondwater Wulpen (België) - Infiltratie in de duinen Singapore - Bottelen en verkopen Windhoek (Namibië) – Directe productie

Namibië

Hergebruik in Windhoek Water is zeer schaars 250.000 inwoners 221 liter water pppd (NL: 135) Hergebruik al sinds jaren 60 25% drinkwater is eerder gebruikt

Zuiveringschema Windhoek Rooster Bezinking Actief slib Bezinking Bezink vijvers Menging & vlokvorming Flotatie Zandfiltratie Ozonisatie Actieve kool UF Chlorering Reinwaterkelder

Alt. 1: Lekkanaal als bron Leiduin Voorzuivering Nieuwegein Transport- Leidingen Waterleiding duinen Cornelis Biemond Lekkanaal

Zuiveringschema alternatief 1 Vlokvorming & Lamellenbezinking UV/peroxide Reinwaterkelders Actieve kool filtratie Zandfiltratie Bestrijdingsmiddelen Medicijnresten Gesloten terugwinning uit duingebied

Alt. 2: RWZI-Effluent & duinpassage RWZI-West Leiduin Voorzuivering Amsterdam Transport- Leidingen Waterleiding duinen

Zuiveringschema alternatief 2 Buffer Vlokvorming & Flotatie UF RO Reinwaterkelders Nitrificatie Denitrificatie Bestrijdingsmiddelen Medicijnresten Nitraat Gesloten terugwinning uit duingebied

Alt. 3: Waterfabriek Drinkwater- Zuivering Amsterdam RWZI-West

Zuiveringschema alternatief 3 Buffer Vlokvorming & flotatie UF RO Menging Nitrificatie UV/Peroxide UF Denitrificatie Actieve koolfiltratie Pathogene microorganismen (bacteriën, virussen) Bestrijdingsmiddelen Medicijnresten Nitraat Reinwaterkelder

Water glas

Kosten Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties Leiduin Cornelis Biemond Leiduin Waterleiding duinen Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties Investering: 229 miljoen Exploitatie: 38 miljoen/jaar Kostprijs: 0,81 €/m3 Lekkanaal

Kosten Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties RWZI-West Leiduin Waterleiding duinen RWZI-West Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties Investering: 170 miljoen Exploitatie: 44 miljoen/jaar Kostprijs: 1,00 €/m3

Kosten Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties RWZI-West Waterfabriek Membranen Transport Energie Zuiverings- locaties Investering: 190 miljoen Exploitatie: 25 miljoen/jaar Kostprijs: 0,50 €/m3

Duurzaamheid Energie Lozingen Transport Leiduin Waterleiding duinen Cornelis Biemond Leiduin Waterleiding duinen Energie Lozingen Transport Milieukosten: 0,14 €/m3 Lekkanaal

Duurzaamheid Energie Lozingen Transport RWZI-West Leiduin Waterleiding duinen RWZI-West Energie Lozingen Transport Milieukosten: 0,16 €/m3

Duurzaamheid Energie Lozingen Transport RWZI-West Waterfabriek Milieukosten: 0,09 €/m3

Duurzaam product Lage productie kosten Hoge waarde Lage milieu kosten Wat is de waarde van een product?

Water consumptie 31 flessen x 5 liter 1 fles = 2 euro 62 euro in 12 weken 0,4 euro/liter Vanwege de smaak van het kraanwater!

Duurzaamheid/kosten (EVR) Klassieke economie: waarde product = prijs vrije markt Drinkwater is natuurlijk monopolie Drinkwater in Nederland: 1 à 2 euro per 1000 liter EVR productie drinkwater: ± 0,10 EVR transport: 0,55 EVR energie: 0,88

Risico Risico = kans x effect (of gevolg of schade) Menselijke factor (beïnvloeding) Vrijwilligheid Auto – vliegtuig Dijken

Cryptosporidium Ziekte verwekkend micro-organisme Uitbraken in het buitenland (Milwaukee) Moeilijk te verwijderen in de zuivering Lekkanaal: gemiddeld 11 öocysten/liter Gezuiverd afvalwater: gemiddeld 202 öocysten/liter Wettelijke eis: maximaal 1 infectie per 10.000 per jaar = 1 “beest” in 3.226 liter (3,1*10-4) Laboratorium analyse ???

Statistiek

Infectie risico Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap Cornelis Biemond Leiduin Waterleiding duinen Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap Gesloten terugwinning Gemiddeld: 0,001 infecties/jaar Worst-Case: 213 infecties/jaar Lekkanaal

Infectie risico Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap Leiduin Waterleiding duinen RWZI-West Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap Gesloten terugwinning Gemiddeld: 0,001 infecties/jaar Worst-Case: 1137 infecties/jaar

Infectie risico Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap RWZI-West Waterfabriek Concentratie in de bron Uitvallen zuiveringsstap Gesloten terugwinning Gemiddeld: 1,6 infecties/jaar Worst-Case: iedereen

Risico in Windhoek Zelfde benadering Gemiddelde concentratie Ziekte gevallen Basis situatie 3,2*10-7 0,01 per 250.000 per jaar Worst case 50 3660 per 250.000 per dag

Conclusies Geen noodzaak tot hergebruik afvalwater Onnodig aanvullend risico (m.n. direct hergebruik) Gesloten terugwinning duinpassage Hergebruik afvalwater niet per definitie duurzamer Drinkwaterproductie is duurzaam Onderzoek consumenten en hergebruik ontbreekt

Perspectief Toekomstige ontwikkelingen afvalwater Verdere samenwerking in de waterketen Klimaatverandering en perioden van waterschaarste Verhoging grondwaterstand (lokaal)