Gemeenschapsontwikkeling door zelfsturing 12 oktober 2010 Wil van der Coelen

Wanneer je een schip wilt bouwen breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, coördinatie te regelen en planningen te maken. Maar leer de mensen te verlangen naar de eindeloze zee. Antoine de Saint Exupéry

programma verandering in denken en kijken: het paradigma verandering in handelen wat gebeurt er in de kernen

Maasbree Helden Meijel Kessel 11 Kernen

Paradoxale ontwikkelingen/verlangens: Netwerksamenleving - gemeenschappen Schaalvergroting - menselijke maat Efficiënte dienstverlening - betekenisvolle symboliek Uniformiteit - differentiatie

Reactie overheid: schaalvergroting efficiëntie uniformering Dit antwoord is eenzijdig

Resultaat geen betrokken burgers maar claimende consumenten afkalving democratie

interactief ZELFSTURING / DIALOOG Openbaar domein visie dorp kaders gemeente interactief Publiek domein

De missie Terugbrengen en verstevigen van de sociale cohesie in de samenleving teneinde de verworven kwaliteit hiervan te verbeteren en op termijn te behouden

Gemeenschapsontwikkeling Gemeenschappen nemen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van hun eigen leven en leefomgeving De lerende burgers zijn de centrale actoren Overheid en maatschappelijke partners laten ruimte

Verandering in handelen

Kernbegrippen: Vertrouwen Ruimte Loslaten Visie Regie Veranderende rollen Synchroniciteit Dialoog

Eigen verantwoordelijkheid burgers voor eigen leefgemeenschap Gemeente ondersteunt processen om tot gemeenschapsontwikkeling te komen Rol van Dorpsoverleggen

Maatschappelijk partners Dorp Gouden Driehoek Maatschappelijk partners Regiestructuren: Wat is de functie (wat)? Visie en beleid inhoudelijk Coördinatie en afstemming tussen vraag en aanbod Opstellen afsprakenkader Invulling regiestructuur (wie): Ter discussie Niet vergeten – uitbreiden naar 1e lijnszorg Invulling procesorganisatie (hoe): Hoe organiseren we dit – ter discussie WWZ: Functieplan WWZ subregio – januari 2008 afsprakenkader Samen met Zorgkantoor NML Opvoeden en opgroeien (Jeugd en gezin): Van lokaal naar subregionaal overheid

De rollen van de spelers in de driehoek A. Inwoners – lerend leidend 1. Dorpsoverleggen Katalysator van zelfsturing in de kernen Stimuleren, organiseren en ondersteunen eigen initiatieven in de kernen Bewaken processen in de kernen Dragen zorg voor een goed communicatie met en tussen de inwoners Ik zoom in op de spelers die van belang zijn in het zelfsturingsproces

2. Welzijnswerk Ondersteuning dorpsoverleggen - proces Ondersteuning initiatieven van inwoners- proces

B. Maatschappelijke partijen – faciliterend Onderwijs Welzijn Zorg Politie

C. Gemeente - Inhoud Faciliterend en afwachtend – type I en II Sturend en ondernemend – type III en IV Gemeente – proces Sturend en faciliterend

Kwaliteitsdiscussie Gefaciliteerd door gemeente en maatschappelijke organisaties

uitvoeringsafspraken Dialoog in het Dorp Het structurele proces waarin inwoners van dorpen, gemeenten en maatschappelijke partners vierjaarlijks de leefbaarheidbeleving toetsen en aan de hand waarvan deze actoren beleid en uitvoeringsafspraken afstemmen en monitoren Leefbaarheidtoets Beleid en uitvoeringsafspraken Dialoog met het Dorp Uitbouw van Dialoog met de vrager WWZ naar Dialoog met het Dorp (in samenwerking met Provincie Limburg en Hogeschool Zuyd) – ondersteuning Vorkmeer en Spark Result De resultaten van de Dialoog met het het Dorp gebruiken voor: Toetsing en bijstelling beleid en uitvoeringsafspraken inwoners van dorpen – gemeenten – maatschappelijke partners Input voor een Functieplan Maatschappelijke Ondersteuning (vraag/aanbod gematcht) – subregionaal afsprakenkader Vastlegging van 4-jarige cyclus in convenant Koningslust en Meijel leefbaarheidsmeting Wat is de vraag Waar ligt verantwoordelijkheid – waar wordt het opgepakt Vragen WWZ – regiestructuur WWZ Vragen Jeugd – regiestructuur Jeugd Vragen niet WWZ en Jeugd – via regiestructuur Leefbaarheid zoeken naar verantwoordelijk beleidsterrein

interactief ZELFSTURING / DIALOOG idee voorbereiding uitvoering evaluatie Type 1: Dorp Product ZELFSTURING / DIALOOG Openbaar domein Type 2: Dorp+gemeente Product visie dorp Type 3: Gemeente+dorp Product interactief kaders gemeente Publiek domein Type 4: Gemeente Product

het uitsorteren van de werktrajecten I. Vraag/initiatief gemeenschap – geen rol gemeente verwacht II. Vraag/initiatief gemeenschap – wel rol gemeente verwacht III. Ontwikkelingen binnen sectorale beleidsvelden – gemeenschap kan wel invloed uitoefenen IV. Ontwikkelingen binnen sectorale beleidsvelden – gemeenschap kan geen invloed uitoefenen Inmiddels is dan ook helder welke trajecten we onderscheiden

Werk- en procesafspraken!