Validatie bioanalyse volgens EMA-richtlijn 30 januari 2014 Validatie bioanalyse volgens EMA-richtlijn Yvo de Beer Researchanalist MUMC+

European Medicines Agency 30 januari 2014 European Medicines Agency Opgericht in 1995, London Grotendeels betaald door farmaceutische industrie TAKEN Pre-autorisatie / Post-autorisatie geneesmiddelen Inspectie ( GMP / GLP ) Communicatie / Administratie ( documentatie )

Traject opzet validatieprotocol 30 januari 2014 Traject opzet validatieprotocol Guideline on bioanalytical method validation Draft agreed by the Efficacy Working Party September 2009 Adoption by CHMP for release for consultation 19 November 2009 End of consultation (deadline for comments) 31 May 2010 Agreed by Pharmacokinetics Working Party (PKWP) June 2011 Adoption by CHMP 21 July 2011 Date for coming into effect 1 February 2012

Voorbeeld Comment Stakeholder 30 januari 2014 Voorbeeld Comment Stakeholder

METHODEVALIDATIE HPLC GC MS LIGAND BINDING IMMUNO ASSAY 30 januari 2014 METHODEVALIDATIE HPLC GC MS LIGAND BINDING IMMUNO ASSAY VOLLEDIGE VALIDATIE PARTIELE CROSS en VALIDATIERAPPORT ANALYSE MONSTERS HERANALYSE FOUTIEVE RUNS HERANALYSE AFGEHANDELDE RUNS ANALYTISCH RAPPORT

VOLLEDIGE VALIDATIE SELECTIVITEIT CARRY-OVER LLOQ CALIBRATIECURVE 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE SELECTIVITEIT CARRY-OVER LLOQ CALIBRATIECURVE NAUWKEURIGHEID PRECISIE VERDUNNINGS EFFECT MATRIX EFFECT ( MS ) STABILITEIT

VOLLEDIGE VALIDATIE Uitvoeren in monstermatrix indien mogelijk. 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE Uitvoeren in monstermatrix indien mogelijk. Gebruik van gecertificeerde referentiestoffen ( bv LCLABS, Lipomed, LGC-standards ). Analysecertificaat verplicht ( opslag condities, exp-datum, batch ) Interne standaard hoeft niet gecertificeerd te zijn ( geen anal. certif ) Bij MS isotoop gelabelde I.S. aanbevolen. Check voor unlabeling

VOLLEDIGE VALIDATIE SELECTIVITEIT 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE SELECTIVITEIT Minstens 6 verschillende blanco matrices. Bij interferentie: response <20% LLOQ. <5% I.S. Co-medicatie Bij MS:conversie metabolietParent

VOLLEDIGE VALIDATIE CARRY OVER 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE CARRY OVER Injectie van zero sample na hoogste standaard tijdens validatie Concentratie <20 van LLOQ ( 5% I.S. ) Indien >20 % blanco’s injecteren

VOLLEDIGE VALIDATIE LOWER LIMIT OF QUANTIFICATION 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE LOWER LIMIT OF QUANTIFICATION LLOQ = laagste standaard calibratiecurve Response LLOQ minimaal 5x response blanco LLOQ niet hoger dan 5% van Cmax

VOLLEDIGE VALIDATIE CALIBRATIE CURVE Range moet vooraf bekend zijn 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE CALIBRATIE CURVE Range moet vooraf bekend zijn LLOQ=laagste standaard, ULOQ=hoogste standaard Minimaal 6 calibratiepunten 1 blanco ( zonder component(en) / interne standaard 1 “zero-sample”, met interne standaard Calibratiepunten mogen in duplo, maar is niet verplicht Rapporteer van curve: Slope, intercept, back-calculated concentraties Minimaal 3 curves rapporteren Calibratielijn hoeft niet vers gemaakt te worden. Calibratiepunten mogen opgeslagen worden ( bv bij -70°C ) en op een later tijdstip gebruikt worden. Stabiliteit moet in dit geval worden aangetoond

VOLLEDIGE VALIDATIE RAPPORTAGE CALIBRATIECURVE 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE RAPPORTAGE CALIBRATIECURVE Rapporteer van curve: Slope, intercept, back-calculated concentraties Minimaal 3 curves rapporteren Back-calculated concentratie ijkpunten <15% Back calculated concentratie LLOQ <20% Minimaal 75% van calibratiepunten moeten voldoen aan criteria Bij duplo’s 50% per concentratieniveau moet voldoen Indien er niet wordt voldaan aan criteriaMethode herzien (aanpassen)

VOLLEDIGE VALIDATIE ACCURACY QC’s bereiden uit andere stockoplossing 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE ACCURACY QC’s bereiden uit andere stockoplossing Minimaal 4 QC’s maken: LLOQ LOW QC (=< 3xLLOQ) MED QC ( +/- 50% calibratierange ) HIGH QC ( minimaal 75% van calibratierange ) Within run minimaal 5x opwerken per level Between run  minimaal 3x opwerken per level Eisen Within run Gemiddelde berekende conc < 15% Gemiddelde berekenede conc LLOQ <20% Eisen Between run Berekende concentratie <15% Berekende concentratie LLOQ <20% Minimaal 1 run size-equivalent uitvoeren

VOLLEDIGE VALIDATIE PRECISION VC between run <15% LLOQ <20% 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE PRECISION VC between run <15% LLOQ <20% VC within run <15%

VOLLEDIGE VALIDATIE DILUTION INTEGRITY 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE DILUTION INTEGRITY Verdunning mag de nauwkeurigheid en precisie niet beinvloeden. De verdunningsintegriteit moet worden aangetoond door de matrix te spiken met analyt boven de ULOQ en deze te verdunnen met blanco matrix ( minstens 5x per verdunningsfactor ). De eisen die gelden voor de verdunde monsters zijn voor nauwkeurigheid en precisie beide 15%

VOLLEDIGE VALIDATIE MATRIX EFFECT ( Massaspectromterie ) 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE MATRIX EFFECT ( Massaspectromterie ) Zeer uitgebreid verhaal ( paragraaf 4.1.8 ). I Hoofdpunten zijn: 6 verschillende blanco’s ( geen poolmonsters !! ) Bereken ratio spike in matrix / spike in oplossing ( analyt + I.S ) Uitvoeren bij lage conc. en hoge conc. ( max 3xLLOQ en bij ULOQ ) Wanneer bovenstaande niet uitvoerbaar is vanwege on-line sample prep. Check variatie in response. CV <15

VOLLEDIGE VALIDATIE STABILITY 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE STABILITY Stabiliteit aantonen met QCLOW en QC HIGH Direct bepalen en wegzetten onder opslagcondities QC’s bepalen op vers gemaakte ijklijn Berekende concentratie QC’s binnen 15% van nominale waarde Duur stabiliteit studie ≥ leeftijd monsters

VOLLEDIGE VALIDATIE STABILITY ( VERVOLG ) 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE STABILITY ( VERVOLG ) Stabiliteit stock en werk oplossingen ( analyten en interne standaard ) Vries/dooi stabiliteit analyt in matrixminimaal 12 uur in diepvries tussen cicli Korte termijn stabiliteit bij kamertemperatuur Lange termijn stabiliteit in vriezer ( -20 °C / -70 °C ) Indien mogelijk Stabiliteit opgewerkt monster bij kamertemperatuur (bv na droogdampen of in vial Stabiliteit in autoinjector

VOLLEDIGE VALIDATIE VALIDATIERAPPORT Opsomming gevalideerde parameters 30 januari 2014 VOLLEDIGE VALIDATIE VALIDATIERAPPORT Opsomming gevalideerde parameters Beschrijving methode ( analyten, IS, monstervoorbwerking,extractie, analyse ) Referentiestandaarden Bron, batch nummers, COA, stabiliteit en opslag condities Run acceptatie criteria Tabel van alle runs met analysedatum ( goedgekeurd, afgekeurd, reden afkeuring ) Tabel van alle calibratieresultaten ( inclusief range, response functie, terugberekende concentraties en nauwkeurigheid Tabel van QC resultaten van alle geaccepteerde runs ( within en between run precisie en nauwkeurigheid. Waarden buiten de grenzen duidelijk markeren Stabiliteitsdata stock/werk oplossing en QC’s Selectiviteitsdata, LLOQ, Carry-over, matrix effect, verdunningsintegriteit Afwijkende resultaten en bijbehorende acties cq afwijking SOP

30 januari 2014

ANALYTISCHE RUN Minimaal 6 calibratiepunten in enkelvoud Blanco + zero sample Minimaal 3 QC’s in duplo ( onafhankelijk ) of minimaal 5% van het totaal aantal monsters Studie monsters in enkelvoud ( in duplo mag ) Acceptatiecriteria gelijk aan criteria validatie 67% QC’s moet voldoen (+minstens 1 van de duplo)

ANALYTISCHE RUN Mogelijke redenen voor heranalyse Afwijking van criteria Duidelijk verschil IS bij monsters en standaarden Apparatuur probleem Afwijking in LLOQ of ULOQ waardoor range veranderd Analyt aanwezig in placebo Slechte chromatografie

ANALYTISCHE RUN Heranalyse goedgekeurde runs Bij <1000 monsters10% heranalyseren Bij >1000 monster 5% heranalyseren Minder dan 20% afwijking t.o.v. gemiddelde voor 67% van alle monsters

ANALYTISCH RAPPORT Vermelding referentiestandaard ( batch, COA, stabiliteit etc ) Opslag condities standaarden en QC’s Acceptatiecriteria Assay procedure Sample tracking ( codering monsters, opslag ) Tabel alle runs ( datum, calibratieresultaten, QC resulaten ) Afgekeurde runs ( datum, reden ) Andere afwijkingen Datasheet

LINKS EMA WEBSITE Website: http://www.ema.europa.eu/ema/ Validatiedocument: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Scientific_guideline/2011/08/WC500109686.pdf Commentaren op guideline: http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Other/2011/08/WC500109687.pdf

VRAGEN / DISCUSSIE