HEILIG AVONDMAAL OF MAALTIJD VAN DE HEER

WAAR KOMT HET VANDAAN? Opdracht van de Heer zelf Achtergrond: Pesachmaal

AVONDMAALSBERICHTEN Matteüs 26:26-29 Marcus 14:22-25 Lucas 22:14-20 1Korintiërs 11:23-25 Johannes ??

GEEN GEWONE MAALTIJD Gedachtenismaal Offermaaltijd

GEDENKEN Gedenken is 'doen‘; niet (alleen maar) ‘denken aan’ Gedenken slaat op de hele viering Gedenken heeft een vaste structuur van woorden en handelingen Nemen, danken, breken, duiden, delen, verkondigen De Heer is present

BROODWOORD Dit is het brood der ellende… Dit is mijn lichaam voor u Dit ben Ik zelf Voor u = ten behoeve/in de plaats van

BEKERWOORD Beker der dankzegging/lofprijzing: vreugde Bloed=leven dat wegvloeit in gewelddadige dood Verbond, vergelijk Ex.24; Jer.31:31-34 met het bekerwoord aan het avondmaal Bekerwoord overschrijdt Pesachterminologie; al de Schriften worden vervuld

HISTORISCHE SCHETS Pesachmaal Gewone maaltijd (1Kor11) Brood en wijn als sacramentele maaltijd Offer en offermaaltijd Reformatie

KLASSIEKE ORDE VAN DIENST Twee brandpunten van een ellips: 1. Dienst van de heilige Schrift 2. Maaltijd van de Heer (Dienst van de heilige Tafel)

AVONDMAALSFORMULIER Didactische liturgie of Liturgische didachè

WEZEN VAN HET AVONDMAAL Gemeenschap met de Heer en met elkaar

MAALTIJD VAN DE HEER I Onderwijs over hoe je je moet voorbereiden Onderwijs over de inhoud van het avondmaal; overdenking daarvan Gebed Sursum Corda Gemeenschap van brood en wijn Lofprijzing Dankzegging

MAALTIJD VAN DE HEER II Overgang: dienst van de gebeden inzameling van de gaven Nodiging Tafelgebed/Lofprijzing Sursum Corda / De harten omhoog Prefatie (dankzeggende inleiding) Sanctus (3xHeilig, Jesaja 6:3) Benedictus (Gezegend Hij die komt… Psalm 118:26) Anamnese (Gedachtenis van Christus) Instellingswoorden Epiclese (Gebed om de heilige Geest) Vredegroet Gemeenschap van brood en wijn Dankgebed (kort)

TAFELGEBED / LOFPRIJZING Sursum Corda Laten wij onze harten verheffen tot God en brengen we Hem onze dank Prefatie U brengen wij dank, Here, onze God, die Uw macht en majesteit hebt getoond in de geschiedenis van Israël, uw volk. Uit Egypte hebt U uw volk geroepen en geleid door de woestijn. U hebt het gebracht in een land vloeiende van melk en honing, land van belofte. U hebt tot de vaderen gesproken door uw heilige profeten en ten slotte hebt U gesproken door Jezus, uw Zoon, de Messias van Israël die Heer is van alle volken.

Daarom prijzen wij uw grote Naam en stemmen wij in met de lof die U wordt toegebracht door heel uw schepping en door al uw volk (*) Sanctus Benedictus (*) Hier zou een lied gezongen kunnen worden waarvan de inhoud overeenkomt met Jesaja 3:6 en Psalm 118:26

Gedachtenis van Christus Wij prijzen U omwille van Jezus, uw Zoon Gedachtenis van Christus Wij prijzen U omwille van Jezus, uw Zoon. Hij heeft het pad van uw geboden voor ons gelopen ten einde toe; Hij heeft in de hof van Gethsémané de last van onze zonden getorst zodat zijn zweet werd als druppels bloed die op de aarde vielen; Hij werd gebonden opdat wij zouden worden bevrijd; Hij werd diep gesmaad opdat wij nooit meer te schande zouden worden;

Hij werd onschuldig ter dood veroordeeld opdat wij voor uw rechterstoel vrijgesproken zouden worden; Hij heeft aan het kruis de felheid van uw toorn gevoeld en de angst van het geheel door U verlaten zijn opdat wij door U aangenomen en nooit meer door U verlaten zouden worden; Hij heeft het genadeverbond bekrachtigd toen Hij zei: ‘Het is volbracht’. Hij is om onze rechtvaardiging uit de doden opgewekt, opgenomen in de hemel en gezeten aan uw rechterhand, ons ten goede. Vandaar zal Hij terugkomen om met ons de vrucht van de wijnstok nieuw te drinken in het Koninkrijk van zijn Vader dat geen einde heeft. (Tekst kan aangepast worden naar tijd kerkelijk jaar)

Instellingswoorden In de nacht, waarin Hij werd overgeleverd, (1Kor11:23,24 e.a.) nam Hij een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en gaf het aan zijn leerlingen en zei: dit is mijn lichaam voor u, doet dit tot mijn gedachtenis. Zo nam Hij ook de beker, sprak de dankzegging daarover uit, liet hem rondgaan en zei: deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed (Luc.22:20) die voor u uitgegoten wordt tot vergeving van zonden. (Mat.26:26) Doet dit, zo dikwijls u die drinkt, tot mijn gedachtenis.

Werk met uw Heilige Geest, o God, Epiclese Werk met uw Heilige Geest, o God, opdat wij in brood en wijn door het geloof deel hebben aan Jezus Christus, de Here. Maak ons door uw Geest één met Hem die zichzelf voor ons gegeven heeft en verbind ons met elkaar als levende leden van zijn lichaam tot lof en eer van uw Naam. Zoals dit brood, dat wij breken, verstrooid was over de velden maar werd samengebracht en één is geworden, - breng zó uw gemeente bijeen van heinde en ver in het rijk van uw vrede. Terug te vinden in Didachè , begin 2de eeuw

*Want U alleen komt alle eer toe tot in lengte van dagen, door Jezus Christus, uw Zoon, onze Here. Amen *Deze passage kan door de hele gemeente worden gezegd.

VREDEGROET Opmerking in een voetnoot: Of, en op welke wijze aan de vredegroet gestalte gegeven wordt, zal afhangen van plaatselijke gewoonten of afspraken.

ENKELE TEKSTEN Rom 16 vers 16: heilige kus 1 Kor. 16 vers 20: heilige kus 2 Kor. 13 vers 12: heilige kus 1 Tess. 5 vers 26: heilige kus 1 Petr. 5 vers 14: kus als teken van onderlinge liefde

Er zit aan de geestelijke gemeenschap ook een lichamelijk aspect: Verbondenheid Genegenheid De gemeenschap komt je op de huid te zitten met alle vreugde en moeite van dien.

GEMEENSCHAP VAN BROOD EN WIJN Bij de breking van het brood: Het brood, dat wij breken, is de gemeenschap* met het lichaam van Christus. Neemt, eet, gedenkt en gelooft dat het lichaam van onze Here Jezus Christus gegeven is tot een volkomen verzoening van al onze zonden. 1 Kor. 10 vers 16 *maakt ons één met

Bij het geven van de beker: De beker der dankzegging is de gemeenschap* met het bloed van Christus. Neemt die, drinkt allen daaruit. Gedenkt en gelooft dat het bloed van onze Here Jezus Christus vergoten is tot een volkomen verzoening van al onze zonden. 1 Kor. 10 vers 16 * maakt ons één met

DANKGEBED Kan kort zijn

WIJZE VAN VIEREN Zittend aan tafel Gaande viering In de kring Zittend in de banken Verschillende mogelijkheden. Voorwaarde: de viering van de gemeenschap moet tot haar recht komen

ACTEURS AAN HET AVONDMAAL Voorganger Diakenen (ouderlingen) Gemeente Musici

FREQUENTIE De beperking tot een minimum aantal vieringen per jaar heeft schadelijke gevolgen voor de beleving Een wekelijkse- of maandelijkse avondmaalsviering vraagt om een andere praktijk