Vruchten aan de goede boom Matteüs 12:33 Vandaag lijkt het een simpele boodschap: aan de vruchten herkent men de boom. Daar kun je meteen mee aan de slag, als christen, als leerling van Jezus. Wat voor vruchten zie je bij jezelf? Wat komt er tevoorschijn in je leven? Hoeveel goede dingen heb jij vandaag al gedaan, of gisteren? Dan heb je een graadmeter van hoe je geloof erbij staat. Of je aan het groeien bent, of dat je er een beetje verdord bij staat. Dat is ook een serieuze testvraag voor wie bij Jezus wil horen. Meerdere keren waarschuwt Jezus dat het niet goed gaat als je geen vruchten voortbrengt: zulke dorre takjes worden afgesneden en in het vuur gegooid. Daar kun je dus ook onrustig van worden. Je probeert jezelf te beoordelen aan de hand van je gedrag. De kracht van je geloof af te meten aan vruchten die je produceert. Maar als het nou eens tegenvalt? En aan de andere kant: misschien houd je jezelf wel voor de gek. Je gedraagt je braaf christelijk, het ziet er aan de buitenkant goed uit. Maar komt dat ook echt van binnenuit, uit een hart dat aan Jezus gehecht is?

Welke boom? Vruchten – onze checklist? In het kader: conflict met Farizeeën Iets goeds: blinde genezen En dan Jezus een boze geest?! Geen vruchten zonder boom Geen wonderen zonder Jezus Eerst dacht ik dat het zo zou gaan bij deze tekst om over te preken: maar eens flink praktisch. Kritisch kijken naar je leven, wat er in de praktijk van terecht komt. Elkaar aansporen om meer vruchten voort te brengen. * Maar dan komt er iets tussen. Want als je deze uitspraak van Jezus nog eens rustig bekijkt, dan zie je dat die niet zomaar los in de bijbel hangt. We maken hier een heftige confrontatie mee, een botsing tussen Jezus en de Farizeeën. Het begint met iets prachtigs: een blinde die ook nog bezeten was door een boze geest en die niet kon spreken. Daar zie je de macht van het kwaad, en je ziet waar de boze op uit: die wil je gebonden houden zoals een tong die vastzit en niet kan spreken, en de boze gunt je het licht in de ogen niet. Maar zodra deze man bij Jezus wordt gebracht, maakt Hij hem beter. Jezus breekt de macht van van de boze geest en brengt het licht terug in het leven. Maar de Farizeeën – dat zijn de godsdienstige experts, zij kunnen het weten – reageren op een schokkende manier: “Hij kan die demonen alleen maar uitdrijven dankzij Beëlzebul, de vorst der demonen.” [KLIK] Er gebeurt iets goeds, iets waar je God voor kunt danken. Maar volgens deze Farizeeën komt dat goede van de andere kant, van de opperste boze geest. Daar reageert Jezus op met die uitspraak over de boom en de vruchten. Dit gaat over Jezus. Wie is Hij en aan welke kant staat Hij: aan de goede kant, de kant van God? Of plaats je Jezus aan de kant van de tegenstander, is Hij een instrument van de duivel? Maak je keuze daarin, houdt Jezus voor aan de Farizeeën. En wees dan consequent. Als het goed is wat ik doe, dan kun je mij zelf toch niet slecht vinden? Een mens die wordt bevrijd van boze geesten, dat kan toch niet het werk van boze geesten zijn? Wees consequent in hoe je tegen Jezus aankijkt en in wat je over Hem zegt. Je kunt niet profiteren van zijn wonderen en tegelijk weigeren Hem te accepteren. Je kunt niet de vergeving van je zonden door Jezus aanpakken, en aan Hem zelf voorbijlopen. Als je gelooft wat Hij doet, geloof dan ook wie Hij is. Vlak voor het stukje over de boom en de vruchten zet Jezus het helemaal op scherp. Dat gaat over de zonde die wel vergeven kan worden en de zonde die niet vergeven kan worden. Als je alleen maar Jezus – de Mensenzoon – lastert, dat wil zeggen iets lelijks over Hem zegt, dan is daar vergeving voor, en dan is er een weg terug. Maar, zegt Jezus, wie kwaadspreekt van de Heilige Geest zal niet worden vergeven.

Kwaadspreken? Zonde tegen Heilige Geest? Strijd tussen boze geest en Heilige Geest Tegen beter weten in Radicale keuze: Jezus de goede boom? Altijd zijn christenen daarop blijven haken: die ene zonde die niet vergeven kan worden. Kwaadspreken van de Heilige Geest – heb ik dat misschien ooit een keer gedaan? En is er nu voor mij geen weg terug meer? Mensen hebben daar op hun sterfbed vreselijk mee geworsteld: ben ik voor eeuwig verloren? Kom ik straks niet in de hemel? Want ik heb de zonde tegen de Heilige Geest begaan? Misschien zitten we hier er ook wel mee. Ik kan daar nu niet alles over uitleggen. Maar in het stukje dat we hier lezen past het precies bij wat de Farizeeën doen in hun reactie op Jezus. Ze zien hoe Hij een boze geest verdrijft. In die strijd van de geesten kan het niet anders zijn dan de Heilige Geest van God, die bevrijdend optreedt tegen de boze geest van de duivel. Het is glashelder wie hier aan het werk is. En toch, dwars daar tegenin gaan de Farizeeën met hun bewering: Jezus doet dit door de vorst der demonen. Dat je weet dat het de Heilige Geest is, en dat je die dan toch een boze geest noemt, dat is het ultieme kwaadspreken waar Jezus het over heeft. Dus niet dat je per ongeluk iets fouts zegt. Ook niet dat je met heel erge zonden God verdriet doet – dat kan gebeuren bij christenen, en dat is vreselijk, en daar kun je kapot van zijn. Zie de voorbeelden maar uit de bijbel over David met zijn overspel en moord, of over Petrus die zijn Heer Jezus verloochende. [KLIK] En toch is dat iets anders dan waar Jezus het over heeft: dat je bewust tegen de Heilige Geest ingaat, dat je Hem voor boze geest uitscheldt, terwijl je heel goed weet wie Hij is. Als je je dat voorstelt, dat is toch bijna onmogelijk? Zoveel goedheid en heiligheid van God, en dan daar dwars tegenin gaan? Zo pakken we de woorden van Jezus dus in de eerste plaats op: de goede vruchten en de goede boom, dat gaat over Hem. Daarom vraagt deze uitspraak als eerste om die radicale keuze: hoe staan we tegenover Jezus? Hij is de goede boom. Van die goede boom mogen we de vruchten plukken. * Daar zit een heel stuk bemoediging in. Bij de goede boom mogen we beginnen, bij Jezus die goedheid en bevrijding komt brengen in ons leven. We hoeven niet te starten bij onze eigen checklist. Zo had ik het daar aan het begin van de preek over: dat je bij jezelf gaat speuren naar vruchten, naar goede werken en vroom gedrag. En dat je daar dan aan afmeet hoe je geloof er voor staat. Maar daar kun je flink in vastlopen.

Een goede boom … Hoe word je een goede boom? Jezus: Gods levensboom, geplant in onze wereld Goedheid, genezing, bevrijding: leven bloeit op Jezus de Boomchirurg: maakt zieke, verloren boompjes gezond en vruchtbaar Goede bodem Levenskracht Gezonde voeding Het evangelie begint eerder: bij de goede boom. Eerst de boom, dan de vruchten. Maar daar komt dan een nieuwe vraag achter weg: hoe kun je dan een goede boom zijn? Hoe word je een vruchtbaar mens, waar het goede van binnenuit uit tevoorschijn komt? Heb je dat zelf in de hand? De goede boom is Jezus. Zo leer je Hem kennen in het evangelie, ook in het stukje van Matteüs 12. God wil vrucht en leven brengen in de wereld. Zoals God naar onze wereld kijkt, is er alleen maar dood en verdorde bomen, er komen alleen maar verschrompelde en verrotte vruchten aan de boompjes van ons leven. Of piepkleine zure vruchtjes waar geen smaak aan is. Maar daar laat God het niet bij zitten. Het is een beeld dat door de bijbel heentrekt, dat je bij de profeten tegenkomt, en dat niet voor niets door Jezus wordt opgepikt als Hij het evangelie komt brengen. Het beeld van een wijngaard of een boomgaard, een wijnstok of een boom. Zo zorgt God voor zijn volk Israël, zo geeft Hij er al zijn liefde aan, en dan verlangt Hij ook dat er goede vrucht tevoorschijn komt. Om het zover te krijgen, gaat God zijn eigen boom planten in onze wereld: Jezus Christus. Hij komt met goedheid en genade, met de frisse kracht van de Heilige Geest die leven brengt. [KLIK] Bij Jezus zie je hoe het leven in volle bloei komt te staan. De grauwe sluier van de dood wordt verdreven. Wat bij ons alles neerdrukt en onvruchtbaar maakt, dat breekt Hij open met genezing en bevrijding. Je ziet het gebeuren aan het begin van dit stukje: een blinde die niet kan spreken, maar als Jezus de boze geest verdrijft, dan bloeit die man op en dan gaat ‘ie pas echt leven. Zo komt goedheid en genezing beschikbaar, overal waar Jezus komt. Zo makkelijk is het: daar open voor staan, Jezus laten binnenkomen met zijn kracht van vergeving en herstel, je door Hem laten aanraken. Je gewonde plekken laten helen door Hem, je verrotte stukken van zonde en schaamte en falen en schuld weer gezond laten maken. Dat is precies wat de Farizeeën weigeren als ze met Jezus te maken krijgen. Als je jezelf gezond en vroom en goed vindt, waarvoor zou je dan Jezus nodig hebben. Maar ik hoop dat je in de gaten krijgt dat Jezus iets te bieden heeft waar je niet zonder kunt. En dat je er dan ook niet zonder wilt! Gewoon aannemen, je zwakte, je ziekte, je schuld bij Hem neerleggen en kracht, genezing, vergeving ervoor terugkrijgen. Misschien kunnen we Jezus wel de beste boomchirurg noemen. Een boomchirurg weet alles van zieke bomen en de manier waarop je ze weer beter kunt maken. Net als een chirurg in een ziekenhuis. Om precies te achterhalen wat er met een zieke boom aan de hand is, moet je eerst een bladmonster maken van de boom. Dat laat je in een laboratorium onderzoeken. Dan is het tijd om de boom beter te maken. Je spuit voeding in de wortels van de boom of smeert de takken in met een speciaal middel. Tegenwoordig noemen ze een ‘boomchirurg’ meestal een ‘boomverzorger’. Dat is Jezus voor ons. Hij is zelf de goede boom, door God geplant om vrucht te dragen. Maar Hij gaat ook al die andere bomen aanpakken. Bomen die ziek en verrot zijn van binnen. Als wij weer goede bomen mogen worden, mensen die zijn zoals God ons graag ziet, dan is het door Jezus. Dan worden we door Hem in de goede aarde gepoot van zijn evangelie, de belofte van leven en verzoening. Dan geeft Hij ons een transfusie met zijn levenskracht die door ons heen gaat stromen. Als we constant naar Jezus blijven luisteren, dan zal het niet meer gaan als bij die ene boom heel vroeger in het paradijs: de boom waar Eva en Adam gehoor gaven aan de leugens van de slang. Die boom is de boom van onze dood geworden. Maar bij Jezus die de levensboom is, leren we de waarheid van God weer kennen en nemen we die op in ons hart, en zo zullen we leven in eeuwige verbinding met de HEER. * En dan komen ook bij ons de vruchten tevoorschijn. Niet op de simpele manier waar ik mee begon: kijken of je wel wat goeds doet en dan concluderen of je geloof in orde is. Er zit veel meer tussen.

… met goede vruchten Eerst de Boom, dan de vruchten Wat breng je voort? Farizeeën: “Hoe kunt u iets goeds zeggen, terwijl u zelf slecht bent?” Goed mens => goede schatkamer => het goede tevoorschijn Woorden eerst: waar praat je over? Jezus op 1, in woorden en daden Het hele verhaal zit er tussen van Jezus: wie Hij zelf is, helemaal goed van de diepste wortels tot in de topjes van de takken. En wie Jezus zelf is, dat wil Hij ook voor ons zijn. Zo is Hij juist de goede boom van God, dat Hij ook de slechte bomen die wij zijn weer gezond en goed gaat maken. Altijd aan Jezus verbonden, en zo alleen kunnen wij vruchten gaan dragen. Steeds weer terug naar die radicale keus: geloof ik Jezus, neem ik Hem aan als mijn Verlosser, laat ik door Hem mijn leven genezen? En dan gaat het ook naar buiten komen. Ben je werkelijk aan Jezus verbonden, dan kun je niet zonder vruchten blijven. Een goede boom, gezond gemaakt door Jezus, die gaat het goede voortbrengen. We kijken niet allereerst naar hoevéél vruchten en hoe gróót of klein ze zijn. Goede of slechte vruchten, dat is het beslissende verschil. Daar heeft Jezus het ook over in de verzen die volgen. Het zijn weer scherpe woorden tegen de Farizeeën. Zij zagen wat Jezus deed, ze wisten dat het iets goeds was, en toch bleven ze kwaadspreken van Jezus en van de Heilige Geest. De herkennen de goede boom niet als Hij voor hen staat. [KLIK] Maar dan keert Jezus de spits naar henzelf toe: “Hoe kunt u iets goeds zeggen terwijl u zelf slecht bent?” De link tussen goede boom en goede vruchten kun je ook omdraaien: als die Farizeeën zichzelf vastzetten in het kwaad, als ze Jezus blijven verwerpen die door God gezonden is, hoe kan er dan nog iets goeds uit hun mond komen? Hun lelijke woorden verraden hoe lelijk ze zijn van binnen. Gelukkig kan het ook de andere kant op: Een goed mens haalt uit zijn schatkamer met goede dingen het goede tevoorschijn. Zo mogen wij het beleven, als het evangelie van Jezus in ons hart is. Wees daar maar vol van, al die goedheid en genade en alle andere prachtige cadeaus. Wees zielsblij met Jezus, en laat dat ook maar zien en horen. Spreek met vreugde en met liefde over Hem. Eigenlijk wel apart, dat Jezus het juist over onze woorden heeft. Wij zijn meer van “geen woorden, maar dahaden”. Tenminste, als het gaat om wat echt belangrijk is en wat verschil maakt. Maar Jezus laat je ontdekken dat die woorden er ook toe doen. In onze woorden komt naar buiten wat er leeft in ons hart. Het maakt nogal uit waar je over praat en wat je zegt. Er zijn zoveel loze praatjes om ons heen, en misschien doen we er zelf ook aan mee. Praatprogramma’s op tv die nergens over gaan. Of die er juist op uit lijken om zoveel mogelijk smerigheid te verspreiden, haatcampagnes over Zwarte Piet of roddelverhalen over beroemde Nederlanders. Hoe vaak praten we over negatieve dingen, zitten we te mopperen op het weer of op de regering. Hoe vaak katten we anderen af, stappen we op een agressieve manier in een discussie, niet om iets goeds boven tafel te krijgen maar alleen om ons eigen punt te scoren. Vergis je niet over al die woorden en al die praatjes: ze richten echt wat uit, je kunt ermee beschadigen of juist verstevigen. En hoe je praat laat ook zien wie je bent, waar je voor gaat, wat belangrijk voor je is. Neem dan deze woorden van Jezus in gedachten: een goede boom brengt goede vruchten voort. Ben je met je hart bij Hem, de goede boom van God? Laat dat dan ook naar buiten komen, maak daar je favoriet van in wat je zegt en wat je doet. Dan mag jouw leven een schitterende vrucht worden, een genot voor God en een zegen voor de mensen om je heen.