Ziekteleer Algemene ziekteleer M&M BBL 16.07.96 Ziekteleer Algemene ziekteleer Neurologische ziekteleer Maatschappelijke zorg; SAW 3 HK 11 12 ROCvT Hengelo HK12

Ziektelast in Nederland Meeste verloren levensjaren door longkanker en coronaire hartziekten Meeste ziektejaren door psychische stoornissen DALY's zijn combinatie van verloren levensjaren en ziektejaren Meeste DALY's door psychische stoornissen, hart- en vaatziekten en kanker Verloren levensjaren: aantal jaren te leven indien geen sprake was van betreffende ziekte Ziektejaren: verlies kwaliteit van leven HK 11 12

De inhoud van dit thema: Wat is ziekteleer Neurologische ziekteleer, Interne ziekteleer 21-1 HK 11 12

Neurologische ziekteleer Deze ziektes hebben betrekking op onze hersenen en de zenuwbanen die vanuit de hersenen door de ruggemerg naar de spieren en organen lopen HK 11 12

Neuroloog is een arts-specialist met als vakgebied de neurologie. De neurologie houdt zich bezig met de werking en ziekten van spieren, zenuwen, ruggenmerg en de hersenen. HK 11 12

Centraal en perifeer zenuwstelsel HK 11 12

De hersenen HK 11 12

Neurologische ziektebeelden: • CVA (Cerebro Vasculair Accident) • Epilepsie • Polyneuropathie • de ziekte van Parkinson 21-5 HK 11 12

Opdracht Werkgroep van 2 personen Per groep ander onderwerp! Presentatie à 10 minuten HK 11 12

Vormen CVA Het herseninfarct 80% v/d CVA’s De hersenbloeding bij herstel alle functies binnen 24 uur is sprake van TIA (Transient Ischaemic Attack) = Waarschuwing! De hersenbloeding Groot risico door hoge bloeddruk, roken, cholesterol, overgewicht en diabetes HK 11 12

Veel voorkomende symptomen CVA: • Hemiparese; halfzijdige verlamming • Tonus; gespannen spieren • Hemianopsie; halfzijdige gezichtsveldstoornis • Afasie; taalstoornis • Apraxie; alledaagse handelingen niet goed kunnen uitvoeren • Cognitieve stoornissen; denkstoornissen • Persoonlijkheidsproblemen 21-6 HK 11 12

Diagnose CVA In acute fase: D.m.v. CT-scan (Computer Tomografie) vaststellen of herseninfarct of hersenbloeding In latere fase: EEG: Electro-encefalogram om hersenfunctie te beoordelen Echo-onderzoek (Duplex) om vernauwingen in de halsvaten te ontdekken HK 11 12

Zie CVA info www.hartstichting.nl voor info www.hersenstichting.nl voor info Op Youtube: Wat is een beroerte? 1”54’ http://www.youtube.com/watch?v=f3gKQevsbig (animatie) Als woorden niet meer komen. 1”42’ http://www.youtube.com/watch?v=RYcviZaTVXo (over afasie en zangtherapie) HK 11 12

Epilepsie blz. 653. Kort behandelen, komt terug Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen. Deze ontstaan door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Bij 1 op de 150 personen Zie: http://www.epilepsie.nl/informatie/ (video 1”) HK 11 12

Factoren die mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van epilepsie: • Erfelijke factoren • aangeboren vaatafwijkingen in de hersenen • hersenbeschadigingen • alcohol- en drugsmisbruik Epilepsie komt terug in een les bij…………… 21-7 HK 11 12

Polyneuropathie blz. 657 Aandoening van vele zenuwen, die zich op meerdere plaatsen in het lichaam kan uiten. Onderscheid: Motorische polyneuropathie Sensibele neuropathie HK 11 12

Symptomen polyneuropathie Motorisch Kramp Atrofie Krachtverlies Moe gevoel Sensibel Doof gevoel Slapend gevoel Prikkelingen Tintelingen Pijn evenwichtsstoornis HK 11 12

Zie Polyneuropathie info Op Youtube: Wat is polyneuropathie? http://www.youtube.com/watch?v=AmKKa3pMLKM (1”31’) Polyneuropathie pijn en invallide behandelen. http://www.youtube.com/watch?v=soCUbj3GOmg (3”10’) HK 11 12

Oorzaken polyneuropathie Alcoholmisbruik Ondervoeding Suikerziekte Auto-immuniteit Vergiftiging HK 11 12

Diagnose polyneuropathie Neurologisch onderzoek Electromyografie Ruggenmergvochtonderzoek HK 11 12

Ziekte van Parkinson blz. 659 Een geleidelijk progressieve aandoening van het centrale zenuwstelsel Kleine groep hersencellen sterft af. Bij 1% van de bevolking Begin symptomen tussen 50 en 65 jaar HK 11 12

Symptomen ziekte van Parkinson: • Bewegingsarmoede (akinesie) • stijfheid (rigiditeit) • onwillekeurige bewegingen (tremoren) • huidproblemen • speekselvloed • spraakstoornissen • oogklachten • plasproblemen (mictieproblemen) • verstopping (obstipatie) • slaapstoornissen • psychische klachten 21-8 HK 11 12

Diagnose en behandeling Naast diagnose neuroloog CT-scan en MRI-scan Behandeling anti-Parkinson medicijnen Nauwkeurige uitgebalanceerde toediening is belangrijk HK 11 12

Diagnose apparaten CT, zie: MRI, zie: Kijkje in het lichaam http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20061103_ctscan (2”32’) MRI, zie: Wat kun je verwachten? http://www.youtube.com/watch?v=RbWSYxSexsQ (3”9’) HK 11 12

Zie Parkinson info Op YouTube: www.Alzheimer-Nederland.nl voor info M&M BBL 16.07.96 Zie Parkinson info www.Alzheimer-Nederland.nl voor info www.teleblijk.nl/media/1693390 Je lijf je leven. 24”38’ Op YouTube: A. Dokter Yep (Parkinson Patiënten Ver.) 2”49’ http://www.youtube.com/watch?v=5IWgOW48tWI (Uitleg) B. Parkinson gait Nederlands. 1“ http://www.youtube.com/watch?v=nzmbOMNrKMI (zonder en met medicijnen) C. Parkinson in beeld. 6” http://www.youtube.com/watch?v=QIdyGMkkZJ8 (Gevolgen systeem toelichting arts) D. Ziekte van Parkinson 2”13’ http://www.youtube.com/watch?v=2LObx63IRXM (tekst) HK 11 12 ROCvT Hengelo HK12

Interne ziekteleer blz. 663 Aandoeningen aan de inwendige organen Meestal chronisch karakter Vaak onbegrepen klachten Onderzoeken kosten veel tijd HK 11 12

Interne ziektebeelden • Hart- en vaatziekten, blz. 663 • longaandoeningen, blz. 670 • diabetes Mellitus • infectieziekten 21-9 HK 11 12

Hart- en vaatziekten De belangrijkste doodsoorzaak in NL 35% van de totale sterfte Aandoeningen ontstaan vaak sluipend Het aantal sterfgevallen door hart- en vaatziekten daalt HK 11 12

Daling door Verbeterde preventie Daling aantal rokers Een gemiddeld lager cholesterolgehalte Gebruik van medicijnen HK 11 12

Voorkomende problemen Hoge bloeddruk (hypertensie) Pijn op de borst (angina pectoris) Hartinfarct HK 11 12

Hogebloeddruk Uitgedrukt in twee waarden: De bovendruk (systolische bloeddruk) De onderdruk (diastolische bloeddruk) Zie: http://www.youtube.com/watch?v=zoUEwwA4vc0 1”18’ Meten van bloedwaarden http://www.youtube.com/watch?v=ZQvDHRLOaqI 5”3’ De televisiedokter HK 11 12

Pijn op de borst De hartspier krijgt minder bloed en dus minder zuurstof http://www.youtube.com/watch?v=zS1nsGSwys4 1”5’ Symptomen: Knellend, drukkend gevoel op de borst Uitstraling pijn naar kaken, arm, tussen schouderbladen (doods)angst HK 11 12

Behandeling angina pectoris Medicijnen Minder inspanning plegen Aanpassen leefstijl Dotteren By-pass-operatie HK 11 12

M&M BBL 16.07.96 Hartinfarct Door afsluiting kransslagader(s) beschadiging of afsterven hartspierweefsel http://www.youtube.com/watch?v=Uwf1ROxoB6g 1”15’ de Hartstichting HK 11 12 ROCvT Hengelo HK12

Symptomen hartinfarct Afhankelijk van aard en ernst: Knellend drukkend gevoel op de borst Uitstraling pijn naar kaken, arm, tussen schouderbladen Benauwdheid Bleek zien Zweten Hartritmestoornissen Doodsangst http://www.youtube.com/watch?v=Fz-xKRh_f5s 2”31’ GoedGenoeg--hartaanval HK 11 12

Leefregels Eet gevarieerd Eet voldoende vitaminen en mineralen Matig gebruik suiker en geraffineerde graanproducten Matig gebruik van vlees en vet Matig gebruik kaas en andere zuivelproducten Matig gebruik keukenzout Beweeg voldoende Beperk stress Matig gebruik alcohol Rook niet! http://www.youtube.com/watch?v=ZFxwmJdwRbI zien! HK 11 12

Longaandoeningen blz. 670 Stoornissen in de uitwisseling van zuurstof in het lichaam ~10% NL bevolking heeft er last van Oude naam: cara Tegenwoordig: - Astma - COPD (- chronische bronchitis en -longemfyseem) HK 11 12

Astma Last van aanvalsgewijs optreden kortademigheid en hoesten Steeds meer kinderen aan astma Wat gebeurt er in je longen bij astma? http://www.youtube.com/watch?v=AQQCmPYYBfQ 1”55’ De televisiedokter over astma http://www.youtube.com/watch?v=IGGn8hCzhKc 5”9’ HK 11 12

Oorzaken astma Prikkelende stoffen Zware, plotselinge inspanning Stress Weersomstandigheden Infecties Allergenen (stoffen die allergische reacties oproepen) b.v.: Stuifmeel of pollen; huisstofmijt; huidschilfers dieren; sporen v schimmels; bepaalde levensmiddelen; medicijnen HK 11 12

COPD Chronische bronchitis (ontsteking) Symptomen: hoesten met slijm; slijm opgeven; pijn midden borst; soms koorts; kortademigheid. Langer dan 3 mnd per jr gedurende 2 jr. Longemfyseem Sluipend begin. Oorzaak roken. Niet te genezen. Symptomen: Steeds kortademig HK 11 12

Behandeling COPD Antibiotica om infectie te onderdrukken Slijmoplossende middelen Ademhalingsoefeningen Niet meer roken Voorkomen sociaal isolement Zie: http://www.youtube.com/watch?v=GNx9LPeqXbQ Wat gebeurt er in je longen bij COPD? 2”18’ HK 11 12

PRAKTIJKTIPS Zie blz. 683 e.v. Tip 3 > Polyneuropathie Tip 4 > Parkinson Tip 5 > Hartklachten Tip 6 > Longaandoeningen Tip 8 > Bloeddruk HK 11 12