Het geïsoleerde plat dak Duurzaam bouwen Het geïsoleerde plat dak

Het platte dak Dak: bovenste deel van de gebouwschil buitenklimaat binnenklimaat

Het platte dak Dak: bovenste deel van de gebouwschil waterdicht + winddicht = dakafdichting isolerend = dakisolatie luchtdicht, dampremmend = dampscherm bovenste begrenzing beschermd volume 5de gevel (zie actieve daken)

Basiseisen basiseisen ontwerp & uitvoering stabiliteit, stormvast brandveiligheid gezondheid, milieu veiligheid geluid energiebesparing economisch ecologisch duurzaam esthetisch basiseisen ontwerp & uitvoering

Niet vergeten: waterdichtheid! dakbedekking dakafdichting

Dakafdichting het platte dak is een dak waarbij de wind- en waterdichtheid gerealiseerd wordt door een continue waterdichte laag, de dakafdichting 99,99… % waterdicht = LEK

Inhoud Goede dakopbouwen EPB en isolatiedikten Dampschermen Brandveilige daken

Goede dakopbouwen warm dak

Warm dak Meest voorkomende dakopbouw Opbouw van onder naar boven: dakvloer afschotlaag dampscherm isolatie dakafdichting eventueel ballast (grind, groendak, terras, parking) Alle lagen op elkaar zonder luchtspouw tussen

Warm dak bron: WTCB TV 215

Goede dakopbouwen omkeer dak

Omkeerdak Variant van het warm dak Opbouw van onder naar boven: dakvloer afschotlaag afdichting isolatie ballast (grind, groendak, terras, parking, …) Alle lagen op elkaar zonder luchtspouw tussen

Omkeerdak bron: WTCB TV 215

Omkeerdak Opmerkingen: correctie U-waarde voor extra warmteverlies tijdens stookseizoen: hemelwater stroomt onder platen minimale helling 2%, maximale doorbuiging 1/240 ballast: UV-bescherming opdrijven platen windbelasting dakvloer: zwaar massief licht: Rdakvloer: minimaal 0,15 m²K/W dus multiplex of OSB 18 mm voldoen niet

Foute dakopbouwen (1) bron: WTCB TV 215

(Foute) dakopbouwen (1*) ? (Foute) dakopbouwen (1*) ventilatiebuisjes weg luchtspouw weg vochtgestuurd dampscherm Verbeterd (?) koud dak

(Foute) dakopbouwen (1*) ? (Foute) dakopbouwen (1*) mogelijk mits talrijke randvoorwaarden die vandaag niet standaard zijn op werf ? Verbeterd (?) koud dak blijft af te raden: zie WTCB Contact 2-2012

Foute dakopbouwen (2) bron: WTCB TV 215

Foute dakopbouwen (3) bron: WTCB TV 215

Inhoud Goede dakopbouwen EPB en isolatiedikten Dampschermen Brandveilige daken

Dak: Umax - EPB Jaar bouwvergunning Umax (W/m²K) 2010 0,30 2012 0,27 2014 0,24 2020 ???

BIJNA ENERGIE NEUTRAAL

Dakisolatie

Warmtegeleidbaarheid: λ (W/mK) Dakisolatie warm dak Warmtegeleidbaarheid: λ (W/mK) Bron cijfergegevens: www.butgb.be

Tabel minimale dikte R-waarde enkel isolatie + overgangsweerstanden Warm dak: Uc = U + ΔUf + ΔUcor (NBN B62 002 – 2008) ΔUf voor mechanisch bevestigers (M.B.) met: 6 schroeven/m² Schroeven uit koolstofstaal, gecoat Schroefdiameter 4,8 mm Kerndiameter 4 mm

λD isolatie Uc=0,30 Uc=0,27 Uc=0,24 M.B.   M.B. 0,050 170 180 190 200 210 220 0,045 150 160 0,040 140 0,035 120 130 0,030 100 110 0,250 90 0,200 70 80 Tabel 1: minimale isolatiedikte in mm voor Umax tot 2014

En nog … λD isolatie Uc=0,20 Uc=0,15 Uc=0,10 0,050 250 350 500 0,045   0,050 250 350 500 0,045 230 300 450 0,040 200 270 400 0,035 180 240 0,030 150 0,025 130 170 0,020 100 140 Tabel 2: minimale isolatiedikte in mm voor Umax toekomst

Dakisolatie omkeerdak XPS (geëxtrudeerd polystyreen) λD: 0,032 – 0,035 - 0,038 W/mK Op platte dak: met sponning 4 zijden

Tabel minimale isolatie R-waarde enkel isolatie + overgangsweerstanden Omkeer dak: Uc = U + ΔUr + ΔUcor (NBN B62 002 – 2008) ΔUr: hemelwater stroomt onder isolatie Default reductie: 0,7 * RD,XPS Formule voor ΔUr (gunstiger) zie ook ATG

Maximale dikte 1 laag: 120 mm à 160 mm afhankelijk van merk en type λD XPS Uc=0,30 Uc=0,27 Uc=0,24 0,038 W/mK   grind 160 - groen 140 grind+ATGdoek 130 groen+ATGdoek Tabel 3: minimale isolatiedikte in mm afhankelijk van ballast Maximale dikte 1 laag: 120 mm à 160 mm afhankelijk van merk en type

Maximale dikte 1 laag: 120 mm à 160 mm afhankelijk van merk en type λD XPS Uc=0,30 Uc=0,27 Uc=0,24 0,035 W/mK   grind 140 160 - groen 130 150 Tabel 4: minimale isolatiedikte in mm afhankelijk van ballast Maximale dikte 1 laag: 120 mm à 160 mm afhankelijk van merk en type

Oplossingen DUO-dak = gewoon warm dak + omkeerdak = hygro-thermische studie Meer lagen XPS op elkaar? Maximum dikte 1 laag 120 mm à 160 mm Ter studie!

Sterke punten omkeerdak? Druksterkte bij 10% vervorming in kPa 1000 800 600 400 200 XPS EPS 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 dichtheid kg/m³

Groendak - parkeerdak Bron: www.blauwplaat.nl Bron: www.groendak.info

Inhoud Goede dakopbouwen EPB en isolatiedikten Dampschermen Brandveilige daken

Dampschermen Keuze van het dampscherm 2 mogelijkheden: berekeningen met aangepaste software standaardkeuze TV 215, hoofdstuk 6 en TV 239, hoofdstuk 3 (= update voor mechanisch bevestigde platte daken)

Zie tabellen in bijlage

Keuze dampscherm Stappenplan Bepalen van de binnenklimaatklasse (BKK): I, II, III, IV Bepalen dampschermklasse: E1, E2, E3, E4 Keuze geschikte dampscherm Plaatsingswijze

Keuze dampscherm – stap 1 Bepalen van de binnenklimaatklasse (BKK): I, II, III, IV Bestaande toestand: meting Op te richten: evt. eisen klimatisatie Op te richten: TV 215, tabel 12

jaargemiddelde dampdruk buiten= 1100 Pa jaargemiddelde binnentemperatuur jaargemiddelde relatieve vochtigheid binnen

4 weken meten (dataloggers) buiten: temperatuur en relatieve vochtigheid of: weerstation in de buurt (evt. 3 gewogen) binnen: temperatuur en relatieve vochtigheid

Keuze dampscherm – stap 2 2. Bepalen dampschermklasse: E1, E2, E3, E4 TV 215, tabel 14 BKK gekozen / bepaald in stap 1 Keuze dakvloer Keuze isolatie Keuze plaatsingstechniek isolatie / afdichting

+ … veel voetnoten

Keuze dampscherm – stap 3 3. Keuze geschikte dampscherm TV 215, tabel 13 Kiezen uit hogere dampschermklasse mag altijd.

Keuze dampscherm – stap 4 4. Plaatsingswijze TV 215 tabel 15 Los Gekleefd met warm bitumen Gelast met lijm zelfklevend niet voorzien in tabel Mechanisch bevestigd

Plaatsing dampscherm (*)

Losse plaatsing Los: met ballast Los: mechanisch bevestigd met isolatie/afdichting

Gekleefde plaatsing Gekleefd: met warm bitumen, gelast, met solventvrije lijm (PUR), met bitumineuze lijm, zelfklevend

Mechanisch bevestigd Klasse IV: doorboren dampscherm niet toegelaten Continue ondergrond mag wel mechanisch bevestigd worden

Inhoud Goede dakopbouwen EPB en isolatiedikten Dampschermen Brandveilige daken

Brandveiligheid platte dak Bouwproducten: Euroclass of Euroklassen (NBN EN 13501-1) Op label van alle bouwproducten (CE, ETA, ATG) 7 hoofdklassen (A1,A2,B,C,D,E,F) Nog 2 onderverdelingen Rookontwikkeling: s1, s2, s3 Brandende druppels: d0, d1, d2 Aparte proeven en classificatie voor producten voor vloeren en leidingisolatie

Bouwproduct - Euroklassen Proeven Euroklassen

Bouwproduct - Euroklassen Onbrandbaar A1, A2 Geen flash-over A1,A2,B Brandbaar B, C, D, E Niet getest of niet voldaan aan minimum F

Bouwproduct - Euroklassen Lijst van producten die als A1 mogen worden beschouwd Deemed to satisfy (beschikking 96/603/EG van 4/10/1996) Lijsten van producten die Euroklasse krijgen zonder verdere test Classified without further test Zie WTCB KMO-normenantenne brandpreventie: http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=services&sub=standards_regulations&pag=fire

Geen enkele relatie met Euroklassen Probleem Lokale brandweer werkt soms nog met oude norm NBN S 21-203 Brandreactieklassen: A0, A1, A2, A3, A4 Geen enkele relatie met Euroklassen Proeven oude norm zijn gemiddeld 20 jaar oud, minstens meer dan 10 jaar Sommigen blijven volharden (voorstel 2008 ontwerp basisnormen bijlage 5)

Het platte dak KB 07/07/94 (BS 26/04/95) Koninklijk besluit tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen. + 6 wijzigingen / aanvullingen Laatste bijwerking daken, bijlage 5: 4 april 2003 (BS 5/05/2003) Bijlage 6: industriële gebouwen: 1 maart 2009 (BS 15/07/2009)

Het platte dak Laatste bijwerking daken, bijlage 5: 4 april 2003 (BS 5/05/2003) De eindlaagmaterialen van de dakbedekking behoren tot klasse A1 (oude Belgische norm!) of producten en/of materialen voor dakbedekking de eigenschappen van de klasse BROOF (t1) zijn conform aan de beslissing 2000/553/EG.

Proeven BROOF (t1)

BROOF (t1) - systeemtest Voor brand van buiten uit: Voor nieuwbouw, niet voor bestaande Niet voor eengezinswoningen Niet voor max. 2 bouwlagen en ≤ 100 m² Wel voor industriële gebouwen (bijlage 6: §6.6.) Opgenomen in ATG eindlaag, proeven elke 5 jaar

Industriële gebouwen Bijlage 6: industriële gebouwen: 1 maart 2009 (BS 15/07/2009) Bron: WTCB-Contact 4-2011

Groendaken Aanbevelingen Hoge Raad: zie WTCB-Contact nr. 32 | 4-2011 Bespreking bij “groendaken”