NVAB Richtlijn Contacteczeem Preventie, behandeling en begeleiding door de bedrijfsarts Juli 2006 Handeczeem is arbeidsrelevant totdat tegendeel bewezen! De NVAB richtlijn Contacteczeem is in juli 2006 geautoriseerd. De richtlijn gaat zowel over preventie, behandeling als begeleiding. Projectleider was bedrijfsarts/ klinisch arbeidsgeneeskundige Frank Jungbauer. Belangrijke uitspraak: handeczeem is arbeidsrelevant tot het tegendeel is bewezen! datum plaats naam persoon

Inhoud presentatie Inleiding Begripsbepaling: wat is contacteczeem? Contacteczeem en werk Stap 1: Opsporen en keuren Stap 2: Individuele interventie 2.1 Probleemoriëntatie en diagnose 2.2 Interventie 2.3 Evaluatie Hier een overzicht van de onderdelen van deze presentatie die de stappen van de richtlijn volgt.

Inleiding: wat is contacteczeem? Meest voorkomende arbeidsrelevante huidaandoening Steriele ontsteking Allergie en/of langdurige irritatie (ortho-ergisch): klinisch beeld gelijk Roodheid, jeuk, zwelling, pustels, blaasjes, schilfering, kloven, pijn > 50% < 40 jaar 90% aan handen Ter inleiding de belangrijkste kenmerken van contacteczeem op een rijtje.

Inleiding: contacteczeem en werk NAT WERK Sectoren gezondheidszorg kappers metaal garages 1 op de 3 werknemers   Oorzaak in het werk: vaak Invloed werk op beloop: altijd Hier de essentie van de relatie tussen contacteczeem en werk. Expositie aan nat werk is een belangrijke factor! Dit is werk waarbij je handen nat worden, vuil worden, waarbij je handen moet wassen en / of waarbij handschoenen gedragen moeten worden. Enkele sectoren waarbij dit veel voorkomt staan hier vermeld. Bij droog en schoon werk valt te bezien of het werk invloed heeft op het beloop. Wel kan het eczeem invloed hebben de werkuitvoering.

Inleiding: contacteczeem en werk Handeczeem: 60% chronisch Jaarlijks 13.000 nieuwe gevallen Onderrapportage naar NCvB Doordat geen of onvoldoende aandacht is voor preventie en omdat de reïntegratie averechts werkt wordt contacteczeem (handeczeem) te vaak chronisch. In een aantal voorbeelden werkt preventie. In Duitsland zijn door introductie van verschillende wettelijke maatregelen de epidemiologische cijfers veel gunstiger geworden. Het is opvallend dat er een discrepantie is tussen de cijfers van meldingen bij het NCvB en de meldingen in het ADS. Er is dus een verborgen probleem.

1: Opsporen en keuren 1. Arbeid met verhoogd risico? 2. Preventiebeleid adequaat? 3. Werknemers met verhoogd risico? 4. Keuren? Risico wordt bepaald door zowel de expositie in arbeid als de individuele aanleg. In de volgende dia’s een nadere toelichting.

1: Opsporen en keuren Arbeid met verhoogd risico? (1) Huidbelastende arbeid? Lijst bedrijven en beroepen risico verhoogde huidbelasting Lijst beroepen met risico allergisch contacteczeem Bij opsporen is het dus belangrijk om ten eerste werk met verhoogd risico te identificeren: Is er huidbelastende arbeid? Is er verhoogd risico op contacteczeem? Zie de lijsten hiervoor in de richtlijn: bijlagen 1 en 2.

1: Opsporen en keuren Preventiebeleid adequaat? (2) Voorlichting Huidbescherming Huidverzorging Identificeren risicogroep/ klachtengroep Risico’s bekend en zo laag mogelijk De start van preventie is nagaan of er een preventiebeleid is. Zo ja, ga dan na of alle hier genoemde onderdelen hierin aanwezig zijn. Zorg zo nodig voor bijstelling. Is er geen beleid, zorg dan dat er beleid komt.

1: Opsporen en keuren Werknemers met verhoogd risico? (3) Vragenlijstonderzoek Zo nodig consult Start interventie Ten derde: Zijn er werknemers met verhoogd risico op arbeidsgerelateerd contacteczeem? Dat zijn mensen met verminderde huidbelastbaarheid in de voorgeschiedenis. Gebruik hiervoor een Vragenlijst onderzoek

1. Opsporen en keuren Keuren? (4) Functie met verhoogd risico Aanstellingskeuring Anamnese/ vragenlijst Inspectie huid Risicogroep 1 tot en met 3 Bij functies met verhoogd risico op irritatief contacteczeem (lijst in bijlage 1 bij richtlijn) adviseert de bedrijfsarts een aanstellingskeuring. De AK houdt in bij risico werk: nieuwe werknemer via vragenlijst identificeren asl mogelijk atopische huiddiathese: obv deze uitslag wel of geen consult BA om vermoeden te onderzoeken Keuren: hoog risico werk. Weinig mogelijkheden tot preventie en daarnaast hoogste categorie risicogroep: advies afkeuren voor werk. Daarnaast worden de groepen met verhoogd risico direct geïdentificeerd en kunnen aanvullende preventie maatregelen en bv uitgestelde keuring volgen.

2: Individuele interventie Probleemoriëntatie en diagnose (1) Arbeidsgerelateerd contacteczeem? Anamnese Lichamelijk onderzoek Differentiaal diagnose Relatie met werk Irriterende werkzaamheden Beloop Eczeem verleden Werkdiagnose De individuele interventie begint met een probleemoriëntatie. Is er sprake van arbeidsgerelateerd contacteczeem? Ga dit op verschillende manieren na: anamnese, onderzoek, differentiaal diagnose, relatie met het werk en stel dan een werkdiagnose op.

2: Individuele interventie Probleemoriëntatie en diagnose (2) Huidirriterende oorzaak? Blootstelling (lijst) Werkplekonderzoek Diagnose Overweeg medicatie Melden NCvB De kern is: de BA gaat uit van ICD tenzij de anamnese nadrukkelijk andere argumenten voor een ACD aandraagt. Daarnaast is interventie van belang: blootstelling natwerk drastisch reduceren: bij actief eczeem tijdelijk droog en schoonwerk. Overweeg al vroeg medicatie: de medicatie kan helpen de periode met droog en schoon werk korter te maken. Is eigenlijk geen middel bij ACD (dat wil overigens natuurlijk niet zeggen dat je steroïden niet bij ACD gebruikt) Adagium: natwerk en lokale steroïden gaan niet samen!

2: Individuele interventie Probleemoriëntatie en diagnose (3) Allergenen? Blootstelling? Bronnen contactallergie? Beloop Dermatoloog: sensibilisatie? Diagnose Is er mogelijke blootstelling aan allergenen? Zie daarvoor de lijst in bijlage 2. Kijk of het beloop hierbij kan passen. De dermatoloog kan de relevante sensibilisatie vaststellen. Wanneer moet de BA diagnostiek naar sensibilisatie inzetten? Hoe moet de BA het verslag van de arbeidsdermatoloog beoordelen? Niet klakkeloos aannemen wat de dermatoloog schrijft. De BA moet beoordelen of alle mogelijke sensibilisaties zijn onderzocht en of van de gevonden sensibilisatie de dermatoloog de juiste relevantie heeft bepaald. Dat kan eigenlijk pas als een duidelijk beeld over de expositie, de werkwijze en gebruik PBM’s is ingewonnen. Is dat het geval, stel dan de diagnose allergisch contacteczeem.

2: Individuele interventie Interventie? (1) Altijd drastische reductie blootstelling Interventieplan met taakverdeling In het algemeen geldt als interventie: altijd drastische reductie blootstelling en stel een interventieplan op met taakverdeling.

2: Individuele interventie Interventie: continuering of terugkeer? (2) Irritatief contacteczeem? Werkaanpassing tot eczeem niet zichtbaar Tijdelijk droog en schoon werk Individueel advies: Beschermen Reinigen Invetten Speciaal advies bij gelaat en voeten Dan zijn de adviezen bij irritatief contacteczeem, zoals op deze dia vermeld.

2: Individuele interventie Interventie: continuering of terugkeer? (3) Allergisch contacteczeem? Eliminatie blootstelling Overweeg medicatie (verwijs zo nodig) En bij allergisch contacteczeem geldt: elimineer de blootstelling en verwijs zo nodig voor medicatie.

2: Individuele interventie Evaluatie (1) Interventie succesvol? Na 8 weken Nog medicatie?  uitstel Huid hersteld? Optimale huidverzorging? Maximaal gereduceerde blootstelling? Allergisch? Eliminatie? Getest Succesvol: continuering eigen werk Recidief: terug spreekuur In de evaluatie gaat men na of de interventie succesvol is.

2: Individuele interventie Evaluatie (2) Twijfel eliminatie/ test? Verwijzen nadere diagnostiek, of: Niet hervatten, voorlichting gezondheidsrisico’s Onvoldoende herstel of recidief? Huidbelasting buiten het werk? Wellicht niet irritatief maar allergeen Verwijs zonodig naar arbeidsdermatologisch centrum Soms gaat het niet goed. Dan komen de volgende zaken aan de orde.

Richtlijn contacteczeem Vroege opsporing en snelle actie wezenlijk! Dit is een belangrijke boodschap van de richtlijn! De bedrijfsarts kan een grote en belangrijke rol spelen.