Taalontwikkelend Lesgeven in de eerste graad en tweede graad ASO

Didactisch filmpje eerste graad: Natuurwetenschappen: van voedselketen tot kringloop Rob Van Gastel Don Bosco Mariaberg Essen Didactisch filmpje eerste graad: natuurwetenschappen, Rob Van Gastel Don Bosco Mariaberg Essen

Didactisch filmpje tweede graad aso Economie: verschuivingen op de arbeidsmarkt Els Van Hauwermeiren Sint-Gertrudiscollege Wetteren

Elke leraar taalleraar of taalgevoelige leraar Goed didactische handelen Bewust van rol van taal bij het leren Bewust van talige drempels Voorzien van talige ingrepen Les met duidelijke taaldoelen + talige ondersteuning

‘70 % van wat in klas gebeurt, ontsnapt aan aandacht van leraar ‘ (Visible learning for teachers, John Hattie) Hoe kunnen we ervan uitgaan dat onze lessen een taalontwikkelende invloed hebben? Verschillende bronnen, goed doordachte lessen en professionele kritiek Geen perfecte recepten, aanzet tot grondig nadenken over effect van lessen op (taal)leerproces Kapstokken via filmpjes

Is dit voldoende gelukt? Bedoeling van les: vakspecifieke inzichten /vaardigheden bijbrengen én werken aan taalontwikkeling van leerlingen => win-win-situatie Rob Van Gastel geeft in het slotinterview zelf aan dat hij veel aandacht besteedt aan: Context Interactie Taalsteun Is dit voldoende gelukt?

Kijkopdrachten Opdracht 3 (+ kijkwijzer vraag 1) Hoe leert de leraar nieuwe begrippen aan? Opdracht 4 (+ kijkwijzer vraag 8) Welke interactieve werkvormen hanteert de leraar? Welk effect heeft dat op de (taal)ontwikkeling van de leerlingen? Opdracht 5 (+ kijkwijzer vraag 6) Welk vormen van taalsteun geeft de leraar? Opdracht 6 (+ kijkwijzer vraag 4) Hoe brengt deze leraar contexten aan?

Opdracht 3 (+ kijkwijzer vraag 1) Hoe leert de leraar nieuwe begrippen aan?

Opdracht 3 (+ kijkwijzer vraag 1) Hoe leert de leraar nieuwe begrippen aan? visualisering: kaartjes, koordjes, pijlen, foto’s, schema’s, uitbeelden, … herhaling actief laten gebruiken in stilte lezen

Opdracht 4 (+ kijkwijzer vraag 8) Welke interactieve werkvormen hanteert de leraar?

Opdracht 4 (+ kijkwijzer vraag 8) Welke interactieve werkvormen hanteert de leraar? Veel spreek- en overlegkansen: groepswerk (met begeleiding) duo-opdracht onderwijsleergesprek

Opdracht 5 (+ kijkwijzer vraag 6) Welk vormen van taalsteun geeft de leraar?

Opdracht 5 (+ kijkwijzer vraag 6) Welk vormen van taalsteun geeft de leraar? gerichte vragen stellen reageren op onvolledige of onduidelijke antwoorden beelden, lichaamstaal, materialen overzichten

Opdracht 6 (+ kijkwijzer vraag 4) Hoe brengt deze leraar contexten aan?

Opdracht 6 (+ kijkwijzer vraag 4) Hoe brengt deze leraar contexten aan? voorkennis oproepen nieuwe beelden en ervaringen aanbieden overleggen, elkaars ideeën horen lezen: betekenis uit de context afleiden

Geeft deze leraar volgens jullie goed taalontwikkelend les? Afronding Geeft deze leraar volgens jullie goed taalontwikkelend les? De sterktes van deze leraar? Verbeterpunten?

Vragen Bedoeling van les: vakspecifieke inzichten /vaardigheden bijbrengen en werken aan taalontwikkeling van leerlingen. Is dit voldoende gelukt? Belangrijkste vaststellingen rekening houdend met vragen van kijkwijzer? i.v.m. de context van de les? i.v.m. het taalaanbod en aandeel van docent<>ll n i.v.m. leerstrategieën i.v.m. betekenisvolle taaltaken en ruimte initiatief ll .n

Vragen Wat is belangrijkste verdienste van deze les? Wat zou je anders aanpakken? Synthese Welke ervaringen met TOL of met coachen van TOL hebt u? Conclusie: getoond niveau van TOL? Wat kan hieraan verbeteren? .

Mogelijke antwoorden Duidelijke context en aanknopen bij verworven begrippen Gebruiken van voorkennis van lln. Betrokken lln. Realistische context voor lln. Economie

In verband met taalaanbod Verzorgde en rijke taal; formuleringen afgestemd op niveau van leerlingen Maandoverzichten met schooltaalwoorden in de eerste graad Maandoverzichten met vaktaalwoorden vanaf de tweede graad Atomaschrift met alfabetisch geordend vakjargon Bewustmaking van moeilijkheid van schooltaal Aansturing voor leraren

In verband met leerstrategieën Aandacht aan verschillende tekstsoorten Bronnenmateriaal met informatieve teksten , diagrammen, grafieken, cijfers. Stilstaan bij leesvaardigheid Meer onderscheid hoofd- en bijzaken? Beter weergeven met eigen woorden? Gericht luisteren in stam- en expertgroepen Gevarieerd didactisch repertoire.

In verband met betekenisvolle taaltaken Nagedacht ook meest efficiënte aanpak van de les Boeiende opdrachten met gebruikswaarde (misschien hoger eisen stellen aan taalgebruik en complexiteit) Lln. ervaren nut van taaltaken Interactie , veel taalproductie en variatie aan werkvormen Reflectie over groeps- en leerproces