Over de grenzen van het Bibob-instrument drs. Ivan Dekkers RA
Doel Bibob Voorkomen dat criminaliteit wordt gefaciliteerd Breed onderzoek binnen de vastgoedsector toont aan dat toezicht en opsporing achteraf tekort schiet Voorkomen is beter dan genezen!
Vastgoed Vastgoed kenmerken Er zijn veel soorten vastgoed en ook verschillende fases in het vastgoed Ieder soort vastgoed en fase kent zijn eigen risico’s
Bouw- & Vastgoedsector Projectontwikkelaars Bouwers Beleggers (direct en indirect) Handel Bemiddeling Beheer
Vastgoedfraude Nauwelijks fysieke inspanningen Ondoorzichtig / Intransparant Grote vermogens ABC-transacties Belastingontduiking Witwassen
Bibob Voorkomen dat criminaliteit wordt gefaciliteerd Breed onderzoek binnen de vastgoedsector toont aan dat toezicht en opsporing achteraf tekort schiet
Bibob Veel strafbare feiten leiden nooit tot opsporing en vervolging Vaak bestuurlijk afgedaan Duur en inefficiënt Dus inderdaad: voorkomen is beter dan genezen!
Bibob Geeft bij een vastgoedtransactie geen extra bevoegdheden maar wel extra informatie Welke informatie is relevant?
Te beantwoorden vraag De mate van gevaar dat de vastgoedtransactie mede zal worden gebruikt voor de investering van fout geld De mate van gevaar dat in of met het vastgoed mede strafbare feiten zullen worden gepleegd
Gevaar Bibob werkt vanuit de aanname dat personen met antecedenten een gevaar voor opnieuw witwassen of strafbare feiten betekent Let op! Controle op antecedenten moet feitelijk sluitstuk zijn
Oftewel Hoe herken je de foute transactie? Waar rook is, is niet altijd vuur Waar geen rook is, is soms toch vuur
Snap de deal Om een gevoel te krijgen bij een vastgoedtransactie is voor- en nageschiedenis van de transactie van belang Bovendien is een beeld van de spelers rondom de transactie noodzakelijk (derden)
Spelers Niet alleen kijken naar de juridische eigenaren, maar juist ook naar de economische eigenaren van een rechtspersoon of het vastgoed
Complex Er bestaat geen lijst met indicatoren op basis waarvan de goede en foute vastgoedtransacties kunnen worden gescheiden
Oplossing? Investeer in kennis en een systeem waardoor onderling kennis en ervaring wordt gedeeld Publiceer regelmatig ‘best and bad practices’
Witwassen? Bij een voorgenomen verkoop of verhuur is het van belang om de geldstromen van de zakenpartner te kennen. Wie is de uiteindelijke huurder? Wie is de uiteindelijke koper?
Witwassen? Verkoop aan een Panamese Ltd, met een trustkantoor als bestuurder en een Cypriotische aandeelhouder?
Aanpak Contractsvrijheid: Stel een protocol op welke transparantie vereist is alvorens in onderhandeling te treden Wordt de vereiste informatie niet verstrekt of bij twijfel: Niet onderhandelen en geen deal (dus geen Bibob)
Aanpak Wat doen we als een partij met een strafblad toch een mooi bod doet op ons vastgoed? Stel procedure op dat partijen met een bepaald strafblad worden uitgesloten als partij
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Datum 28 augustus 2014 Betreft Rijksinzet op afstoot en transformatie rijksvastgoed
Theorie en praktijk Spanning tussen integriteit en doelstellingen Op welk niveau wordt de keuze gemaakt? Nogmaals: voorkomen is beter dan genezen!
Conclusie Integriteit en vastgoedtransacties moet een onderdeel uitmaken van een integriteitsprogramma en procedures moeten dwingend zijn uitgewerkt en dan….. Bibob
Vastgoed als instrument Foute zaken met vastgoed: - mensenhandel - hennepplantages - drugshandel - huisjesmelkers - illegaal gokken - prostitutie - witwassen
Vastgoed als instrument Fouten zaken met vastgoed: - oplichting - valsheid in geschrifte - (ambtelijke) corruptie - fiscale fraude - deelname aan een criminele organisatie
Bibob Nogmaals Bibob ziet op de antecedenten van de zakenpartner (in brede zin) Het risico gaat verder dan alleen personen met antecedenten Bibob is dus duidelijk één instrument in een toolkit
Toolkit Integriteitsprogramma Kennis en kunde (systeem) Understanding….. Belastingdienst Amsterdam/ Vastgoedkenniscentrum Bibob
Vragen?