DE GRENZEN VAN HET PRESTATIEVERMOGEN Dr. Jan Verstuyft

CITIUS ALTIUS FORTIUS

PRESTATIEVERBETERING EXTERNE FACTOREN materiaal Omstandigheden PRESTATIEVERMOGEN fysiek mentaal

EXTERNE FACTOREN MATERIAAL OMGEVING REGLEMENT Polsstok, fiets, badpak,… OMGEVING Klimaat, … REGLEMENT Wat mag - wat mag niet controle? Fair play – gelijke kansen ?

PRESTATIEVERMOGEN AANLEG TRAINING

TALENT in SPORT voorbestemde genen extreem van de normale verdeling localisatie van genen kwantificeren genetische/omgevingsinbreng genetic engeneering extreem van de normale verdeling morfologie uithouding, kracht,…

GENETICA Eigenschappen die topsportprestaties mee bepalen (uithouding, spierkracht,..) worden deels door genetisch overerfbare factoren (genen) beïnvloed. Afhankelijk van de eigenschap, leeftijd, onderzoeksmethode verschilt de heritabiliteit van .20 tot > .80. (G. Beunen, M. Thomis)

GENETICA Ook de mogelijkheid om winst te boeken als effect van training is deels toe te schrijven aan genetische factoren Het onderzoek richt zich momenteel vooral naar het identificeren van specifieke genen en allelen die een voordelig fenotype kunnen opleveren (G. Beunen, M. Thomis)

PRESTATIEVERMOGEN Morfologie Lichamelijke basiseigenschappen Persoonlijkheidsfactoren Technische vaardigheden – tactisch inzicht “support”

FYSIEKE BASISEIGENSCHAPPEN Uithouding Kracht Snelheid Lenigheid Coördinatie (behendigheid, techniek)

ERGOGENE HULPMIDDELEN Fysiologie (Bio)mechanica Voeding Psychologie Farmacologie Genetica

WETENSCHAPPELIJKE SUPPORT Wetenschappelijke onderbouw Evidence based Topsporter als proefpersoon ? Statistisch referentiekader Hypothese  wetenschappelijk bewijs Wetenschappelijke commercialisering …

UITHOUDING ENERGIE A.T.P. (Adenosine-tri-fosfaat) | ADP + P + ENERGIE

ENERGIE CREATINEFOSFAAT SNEL EXPLOSIEF BEPERKTE VOORRAAD

ENERGIE ANAEROBE GLYCOLYSE GLUCOSE ZONDER ZUURSTOF REDELIJKE VOORRAAD SNEL MAX. INSPANNING 30” - 1’30”

ENERGIE AEROBE WEG GLUCOSE, LIPIDEN, PROTEINEN GROTE VOORRAAD ZUURSTOF VOLLEDIGE AFBRAAK INERTIE INSPANNINGEN VANAF 3’

ZUURSTOFVERBRUIK

SPIERVEZELS ACTINE MYOSINE

SPIERVEZELS STRUCTUUR FUNCTIE MOLECULAIRE EIGENSCHAPPEN METABOLE CAPACITEITEN

SPIERVEZELTYPEN TYPE I TYPE II TRAAG WEERSTANDIG TEGEN VERMOEIDHEID AEROOB TYPE II SNEL SNEL VERMOEID ANAEROOB

Algemeen

SKELET - GEWRICHTEN BELASTING BELASTBAARHEID Jongeren ??

HERSENEN BEELDVORMING (PET-SCAN) DOORBLOEDING NEUROTRANSMITTERS DOPAMINE SEROTONINE

“MEDISCHE” BEGELEIDING Talentdetectie Talentontwikkeling Ttrainings- en prestatiebegeleding

SPORTGENEESKUNDE GEZONDHEID ? PRESTATIE ?

OVERHEID “topsportklimaat” (medailles!!) Investeringen in topsport talentdetectie medisch/wetenschappelijke begeleiding tewerkstelling Preventie (medisch verantwoord sporten)

OVERHEID - CONTROLE WADA Out-of-Competition controls Whereabouts Verblijfsgegevens Verplichte beschikbaarheid Privacy ?